گروه هنر تبیان: در سالیان گذشته تعداد آثار مناسبتی در مورد واقعه عاشورا چندان قابل توجه نبود، اما چند سالی است كه تولید كنندگان آثار صوتی، مجموعه های متنوعی در كیفیتهای مختلف و در شاخه های متنوع موسیقی، تولید و روانه بازار می كنند. این آثار چندان متنوع هستند كه می توان آنها را به لحاظ قالب، در چند شاخه تقسیم بندی كرد. دسته اول آثاری هستند كه درونمایه اثر بر مصیبت وارده تكیه دارد و مرثیه ایست بر آنچه در این حادثه عظیم روی داده است. خوانش این آثار بیشتر با سوز و گداز همراه است و بر مظلومیت كاروان كربلا تكیه می کند. اگر اثر در قالب موسیقی سنتی باشد، معمولا آوازخوانی جزء ضروری اثر خواهد بود. اینگونه آثار یا مستقیما به ذكر حادثه اشاره دارد و یا در لفافه سخن می گوید. اثری مثل «وداع» اثر حسام الدین سراج یا «خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری از این دسته آثارند. دسته اول آلبوم های تولید شده برای محرم، آثاری هستند كه درونمایه اثر مرثیه ایست بر آنچه در این حادثه عظیم روی داده است.دسته دوم، آثاری هستند که در آنها تصنیف ها یا آهنگها بیشتر بازسازی موسیقایی نوحه های قدیم یا جدید هستند و دسته سوم آثاری هستند كه لحنی حماسی و تاثیرگذار دارند. دسته دوم، آثاری هستند که در آنها تصنیف ها یا آهنگها بیشتر بازسازی موسیقایی نوحه های قدیم یا جدید هستند که در مواردی این بازسازی به خلق اثری جدید با مختصات جدید بدل شده است. آثاری چون «ماه نی» با صدای امیرحسین مدرس و «غریبانه»، اثر غلام كویتی پور از این دسته اند. دسته سوم، آثاری هستند كه لحنی حماسی و تاثیرگذار دارند. شاید سرآمد آثاری كه در این قالب تولید شده را بتوان، «مولای عشق» به خوانندگی علیرضا عصار دانست. سوز وداع مجموعه «وداع»، به واقع مرثیه ایست كامل بر مظلومیت شهیدان كربلا و به همین دلیل، حسام الدین سراج آنرا بهترین و مهم ترین اثر خود می داند. چون در رثای سیدالشهدا(ع) اجرا شده و ارزش معنوی بالایی دارد. مجموعه «وداع» شامل دكلمه های اصغر فردی و آوازها و تصانیف حسام الدین سراج است كه با آهنگ های سراج و تنظیم سیدمحمد میرزمانی و حول محور اشعار عمان سامانی از کتاب «گنجینه اسرار» شکل گرفته که در کنار آن از شعر چند تن از شعرای معاصر نیز استفاده شده است. آنچه در مجموعه وداع به روشنی مشخص است، تكیه بر كلام عمان سامانیست. سراج در مورد اشعار عمان می گوید: «عمان سامانی بی شک بی بدیل ترین مرثیه سرای معاصر ایران است. او حماسه شهادت و ایثار بزرگمرد عالم بشریت حضرت امام حسین (ع) را از افقی بسیار بلند و ملکوتی و منظری لطیف و شاعرانه چنان تصویر می کند که گویی روح ظریف و بلندش در جای جای آن حماسه عظیم حضور داشته و باطن امور را نظاره گر بوده است». نكته دیگری كه در مجموعه وداع خودنمایی می كند، سوز نهفته در همه اجزای عناصر تشكیل دهنده اثر است كه در لحن دكلمه كننده، سوز آهنگ، ساز های همراهی كننده آواز از جمله نی و عود، نوای خواننده و متن اشعار، كاملا احساس می شود. آلبوم وداع در سال 1384 در قالب دو آلبوم و در 16 قطعه و به آهنگسازی حسام الدین سراج و تنظیم سیدمحمد میرزمانی و توسط حوزه هنری تولید و روانه بازار شد. یادگاری از دیروز ماه نی اولین آلبوم مستقل امیرحسین مدرس است كه پیشتر او را در تلویزیون و به عنوان مجری و بازیگر دیده بودیم .این آلبوم، تماما بازسازی و بازخوانی 12 نوحه قدیمی و اصیل است كه جهت بهتر به نمایش درآمدن كلام و ارتباط بیشتر با نسل جدید، فضای آن با آلات صوتی و موسیقی الكترونیك همراه شده تا تأثیرگذاری اش هم بیشتر شود. آنچنانكه تهیه كنندگان اثر می گوین ، برای گلچین نوحه ها از اطلاعات نوحه خوانهای قدیمی تهران بهره گرفته شده و با تغییرات اندكی در برخی مصراع های ابیات، این مجموعه به سرانجام رسیده است. در ماه نی ملودیهای اصلی نوحه ها رعایت شده و كار تنظیم آهنگها از سیدحمیدرضا صدری است. نوحه های موجود در اثر، یادآور مجالس روضه در گذشته است. در این مجموعه قطعه ای تحت عنوان شیعتی نیز وجود دارد كه هنوز هم در برخی هیات های قدیمی تهران در ابتدای مجالس خوانده می شود و مردم با زمزمه آن خود را برای آغاز سینه زنی آماده می كنند. از طرف دیگر نكات ظریفی در تولید اثر رعایت شده كه در نوع خود جالب است. مثلا همان قطعه شیعتی كه که برای ابتدای مراسم عزاداری مناسب است در ابتدای آلبوم آمده یا قطعه سوم بنام شام هجران كه در وصف حضرت رقیه (س) گزینش شده، سومین قطعه این آلبوم است چرا که كه رسم است كه سومین شب محرم به حضرت رقیه(س) اختصاص داده می شود. ماه نی در نوع خود اثری بدیع است كه به جای بهره گیری ا زنواهایی كه این سالها در هیات ها و مجالس عزاداری باب است، به سراغ نوحه های قدیمی و با محتواتر رفته است. این آلبوم را مركز موسیقی سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1385 تولید و روانه بازار كرد. ترکیبی از سوز و حماسه مجموعه مولای عشق را شاید بتوان كامل ترین و تاثیرگذارترین مجموعه تولید شده در زمینه موسیقی مناسبتی دانست كه هر آنچه لازمه چنین مجموعه ایست را، در دل خود دارد. این آلبوم پنجمین همكاری مشترك علیرضا عصار با فواد حجازیست كه با اشعار تاثیرگذار مهدی شریفی همراه شده و بخش زیادی از دكلمه های موجود در آلبوم هم با صدای خود مهدی شریفی است. تركیب دكلمه و آهنگ در چند مجموعه تولیدی دیگر هم وجود داشته كه شاید بتوان این آلبوم را از جهت تركیب خوب و صدای رسای دكلمه كنندگان متمایز دانست. آلبوم شكلی روایی دارد و از بدو ورود كاروان عاشورا به خاك كربلا را توصیف می كند. در ادامه صحنه های به میدان رفتن تنی چند از شهدا را به شكلی زیبا به تصویر می كشد و چنان روایتی دارد كه حتی طعنه به مقتل خوانی می زند. ورود كاروان به كربلا، نبرد علی اكبر(ع)، نبرد قاسم(ع)، نبرد حضرت ابوالفضل(ع)، وداع امام حسین (ع) با حضرت زینب (س)، جنگ امام حسین (ع) و خروج كاروان از كربلا بخشهای این مجموعه است كه به ترتیب و با تركیب آهنگهایی در لابلای این بخشها به خوبی تصویرسازی می شوند. نكته متمایز كننده در مجموعه، صدای حماسی عصار در دكلمه ها و در آهنگهاست كه چون با اشعار حماسی تركیب شده، به خوبی رشادت شهدا را در ذهن شنونده به تصویر می كشد. علاوه بر این چون در انتهای هر بخش به حزن و اندوه می رسد غالبا موسیقی زمینه اوج می گیرد و كلام را شنیدنی تر می كند. به عبارتی مولای عشق هم از سوز و گذار واقعه کربلا می گوید و هم هیجان و حماسه در این واقعه را در ذهن شنونده به تصویر می کشد. این آلبوم سال 1382 توسط موسسه ایران گام تولید شد .
