روز صنعت و معدن روز صنعت و معدن دهم تیر ماه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز صنعت و معدن نامیده شده است.اختصاص این روز فرصت مناسبی است كه به مهم ترین موتور محركه اقتصاد یعنی بخش صنعت و معدن نگاهی اندیشمندانه شود چرا كه این بخش به عنوان عامل مولد اشتغال پایدار در افزایش تولید ناخالص ملی و در آمد سرانه نقش بسزایی دارد. در سال ۱۳۵۷ با اوج گیری و سپس پیروزی انقلاب اسلامی معدن كاری و توسعه صنایع نیز مانند سایر فعالیتهای تولیدی به لحاظ تغییر و تحولات بنیادی در كشور دچار ركود گردید. بعد از تدوین و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، بر اساس اصول ۴۴ و ۴۵ قانون اساسی، برای جلوگیری از اتلاف ذخائر معدنی، شورای انقلاب اسلامی طی مصوبه ای از صدور اجازه بهره برداری جدید و یا تمدید مدت پروانه های قبلی ممانعت نمود و وزارت صنایع و معادن موظف شد كه قانون جدید معادن را تدوین نماید. در تاریخ ۲۷/۱/۱۳۵۹ شورای انقلاب اسلامی بهره برداری از معادن توسط شركتها و موسسات دولتی را بلامانع اعلام نمود و متعاقب این امر طی ماده واحده ای كه بتصویب شورای انقلاب اسلامی رسید دادستان كل كشور موظف گردید كه ستادی بنام ستاد بهره برداری و حفظ و مراقبت معادن كشور را تشكیل دهد. این ستاد در مراكز استانها و شهرستانها نیز تشكیل گردید و كلیه ستادهای مذكور بر اساس آئین نامه های مربوطه وضعیت معادن را مورد بررسی قرار داده و نسبت به تعیین بهره بردار با تایید ستاد مركزی اقدام می نمودند. یكی از اعضای اصلی در ستاد بهره برداری و حفظ و مراقبت معادن كشور در مركزاستانها و شهرستانها، جهاد سازندگی بود.جهادگران به لحاظ ضرورتی كه احساس نمودند فعالیت گسترده ای را در زمینه معادن آغاز كردند. در شرایط سیاسی اجتماعی خاص كه در سالهای اولیه بعد از پیروزی انقلاب در كشور وجود داشت و خصوصا فعالیت های وسیع گروهكهای ضد انقلاب وابسته به چپ و راست در جهت ایجاد ركود در امور اقتصادی و همچنین تحریم های اقتصادی استكبار شرق و غرب، جهادگران بر اساس اعتقادات و بر حسب وظیفه ای كه بر خود واجب میدانستند علیرغم همه كمبودها و مشكلات موفق به راه اندازی و فعال نمودن حدودا بیش از ۱۵۰ معدن مختلف در كشور شدند و در این راه دشوار و پر تلاطم با تلاشی فراموش نشدنی چندین شهید نیز تقدیم نمودند. حضور جهاد سازندگی در معادن و توسعه صنایع همراه با بهره گیری از نیروی انسانی باعث كمكهای اقتصادی و فرهنگی به روستائیان همجوار مناطق معدنی و صنعتی گردید و امكانات رفاه نسبی جهت كارگران فراهم شد و بسیاری از آنها از سالها، استثمار شدن رهائی یافتند. و در این میان جهادگران انقلاب اسلامی در فعالیتهای معدنی و صنعتی نیز نظیر سایر امور با ایثار و از خود گذشتگی خدمت نمودند. روز صنعت و معدن ایران با در اختیار داشتن منابع و ذخایر سوختی و همچنین سایر مواد معدنی مورد نیاز صنایع مختلف، در صورت برنامه ریزی صحیح و دراز مدت؛ قدرت و امكان كافی جهت حصول پیشرفت های عمده صنعتی و نیل به خود كفایی را دارد. استخراج معادن و معدنكاری و توسعه صنعت در زمینه های گوناگون صنعتی از دیر باز در كشور ما متداول بوده و بعضی از مورخین نوشته اند كه مردم ایران از اولین كسانی بوده اند كه مس را استخراج و ذوب نموده اند. آثار بسیاری از حفاری های عظیم كه در بیشتر معادن ایران و بخصوص معادن سرب و مس دیده می شود و همچنین باقیمانده ظروف و وسایل فلزی نیز مؤید فعالیتهای گسترده معدنی و صنعتی می باشند. افزایش درآمدها و رشد بهره وری در بخشهای مختلف و همچنین رشد تقاضا و فعال تر شدن بانكها، بیمه، بورس و آموزش و همچنین گسترش بازارها، ارتقا نظام مدیریتی و حتی احترام به قانون، همه و همه از پیآمدهای توسعه صنعتی و بهره برداری بهینه از معادن است. امروزه تقریبا در كلیه زمینه های صنعتی، كشاورزی، ساختمانی، داروئی، دفاعی، الكترونیكی، بهداشتی و … مواد معدنی و كانیهای اقتصادی بعنوان مواد اولیه و یا مواد خام و همچنین توسعه صنایع نقش بسیار مهمی را ایفا مینمایند و در مجموع یكی از اركان اصلی در اقتصاد هر كشور محسوب می شوند. بدیهی است كه اینگونه ثروتهای خدادادی و سرمایه های ارزشمند باید به نحوی مورد استفاده قرار گیرند كه ضمن حفظ حقوق نسلهای آینده با روشهای اصولی و صحیح حداكثر منافع حاصل گردد.
