پاییز به کجا سفر کنیم؟

در پاییز که هوا کمی سرد می شود، نمی توان به مکان های کوهستانی رفت. درختان هم تقریبا بی شاخ و برگ می شوند و به واسطه بارش باران، زمین خیس و گِل‌آلود است و نمی توان به باغ و جنگل هم رفت. پس شاید بهترین گزینه برای سفر و تفریح، بازدید از مکان های تاریخی و بناهای باستانی باشد.

برج طغرل در استان تهران
گنبد سرخ یا برج سرخ قدیمی ترین اثر تاریخی تهران می‌باشد و در قسمت جنوب غرب آن واقع شده است این بنا در سال ۸-۱۱۴۷ پس از میلاد به دستور سعد بدیم، حاکم آذربایجان (مطابق با کتیبه‌ای که به زبان کوفی در قسمت شمالی برج قرار دارد) ساخته شده است. در قسمت پایین این ساختار، حفره‌ای وجود دارد که مقبره را از آنجا می توان دید. این بنای تاریخی به صورت چهارگوش است و دارای کاشی کاریهای آبی رنگ زیبا،کارهایی با آجرهای پخته و گچ کاریهای بی نظیر در طرحهای هندسی شکل می‌باشد. درقسمت شمالی این بنا مدخل ورودی آن قراردارد ودر آنجا هفت پله وجود دارند که ما را به سمت مقبره و حفره هدایت می‌کنند. گودارد به ارزش تاریخی این بنا به دلیل وجود تزییناتش اشاره می نماید چراکه آنها قدیمیترین تزیینات بیرونی براق و لعاب داده شده بناهای تاریخی در شمال ایران می‌باشند.



غار علی‌صدر در همدان
غار علیصدر در همدان غار آبی علیصدر که در ۱۲۰ کیلو متری شمال غرب همدان در روستایی به همین نام قرار دارد و در روی دامنه کوه سوباشی قرار گرفته است یکی از جالب ترین منظره های طبیعی در ایران بشمار می آید. در حقیقت این غار یک شبکه بی پایان از غارهایی است که مملو از آب زلال و شفاف است. غارآبی علیصدر در نیمه اول دهه ۷۰ میلادی کشف شد. در بعضی از قسمت‌های غار عرض آن به بیشتر از ۱۰۰ متر می رسد و همچنین در بعضی نقاط ارتفاع غار ۱۰ متر و حتی بیشتر هم می‌شود. غار علیصدر یکی از زیباترین غارهای آبی جهان به شمار می‌رود. این غار شامل آبروهای کوچک و بزرگ مارپیچ است که همه آنها بهم اتصال دارند. این غار که تقرﻳﺒﺄ نیم قرن از کشف آن می‌گذرد دارای بازدیدکننده‌های بسیاری در فصل تابستان است.



باغ شازده ماهان کرمان
باغ شاهزاده یکی از زیباترین باغهای سنتی ایران محسوب می‌شود. این باغ در ماهان و دردامنه کوههای تیگران واقع شده است و مربوط به اواخر دوره قاجاریه (۱۲۹۸ هجری قمری ) می‌باشد. این باغ دارای سردر ورودی بسیار زیبا است که گفته می‌شود که این باغ به دستور حاکم کرمان ساخته شده و وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان می برند بنایی که مشغول تکمیل سر در ساختمان بود تغار گچی را که بدست داشته محکم به دیوار کوبیده و کار را رها کرده و فرار نموده به همین علت جاهای خالی کاشی ها را برسردرورودی می توان دید. این باغ علاوه برسردر شامل عمارت شاه نشین و حمام نیز می‌باشد. در حال حاضر قسمت شاه‌نشین به یک رستوران تبدیل شده و توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. در این باغ درختان میوه متنوعی بچشم می خورد و در جلوی عمارت هم حوض ها و فواره ها آب نمای زیبائی را تشکیل داده‌اند. هر ساله گردشگران از این باغ زیبای اصیل ایرانی بازدید می‌کنند و از زیبائی و طراوت باغ لذت می‌برند.



باغ ارم در شیراز
باغ ارم که باغ بسیار معروف و زیبایی است در شهرشیراز واقع شده و مکان آن نزدیک خاکریز رودخانه کوشک است که سابقا در حاشیه شمال غرب شهر قرار داشت، اما هم اکنون درقسمت شهرنشین است. زیبایی‌های باغ بسیاري نظیر است چنانکه فرصت شیرازی که شاعرآن زمان بوده در اشعارش باغ ارم را بخاطر داشتن گلهای زیبا، هوای تازه و درختان سروکه مشهورترین آنها درختی بنام سروناز می‌باشد ستوده است. پس از کودتای سال ۱۳۳۲ شمسی و اسیر شدن برادران قشقایی که مالکان باغ ارم بودند، دولت آنرا مصادره کرد و به دانشگاه پهلوی که بعدها دانشگاه شیراز نام گرفت بخشید. در طول این مدت دیوارهای گلی سابق را با نرده های آهنی جایگزین کردند. باغ ارم درقسمت مرکزی شهر شیراز ودر کنار خیابان ارم واقع شده است. این باغ را رییس ایل قشقایی بنام محمد علی خان قشقایی در قرن هجدهم ساخته و هفتاد و پنج سال بعد نصیرالملک آنرا خرید. این باغ با داشتن معماری زیبا، نقاشیها، کنده کاریها و کاشی کاریها دارای زیبایی و جلال بی‌نظیری است.



ابیانه در اصفهان
آبیانه روستای زیبایی در ۷۰ کیلومتری جنوب کاشان است. این روستا نمونه زنده‌ای از شیوه های معماری، آداب و رسومها و مثال جالبی از سازگاری انسان با طبیعت به شمار می رود. این روستا با داشتن کوچه های سراشیب و باریک، بسیار متراکم بوده و خانه های واقع شده در سراشیبی آن، همچون مسیر پلکانی است. در اینجا سقفهای برخی از خانه ها به عنوان حیاط خانه های بالاتر در سراشیبی بکار می روند. در این روستا تعدادی ساختمانهای اسلامی و زرتشتی هم وجود دارند. این روستا در سراشیبی شمالی کوه کرکس و در ۲۸ کیلومتری شهر نطنز واقع شده است. آبیانه دارای آب وهوای معتدل بوده و آداب و رسوم و سنتهای مردم این منطقه همچون ساختمانهایش، تصویری زیبا از ایران قدیم را نشان می‌دهد. یونسکو، ابیانه را به عنوان یک روستای تاریخی ثبت کرده است.



برج خاموش در یزد
دخمه یا قلعه خاموشان (برجهای خاموش)، این سه ساختمان پرعظمت از بین دیگر ساختمانهایی که بر بلندای تپه وجود داشته اند باقی مانده اند، این بناها در مجاورت یزد (در حدود ۱۵ کیلومتری جنوب غرب ) قرار دارند جاییکه جسد زرتشیان را به پای برج می آوردند و تشریفات مذهبی ای را در حضور اقوام و آشنایان فرد مرده انجام می دادند، سپس کشیشان جسد را به داخل برج می بردند و آنرا بر روی سنگهای مسطح کف زمین قرار می دادند، بدین گونه با دوری از خاک، آب و آتش (عناصر الهی که آلوده کننده هستند)، روح فرد مرده متعلق به اهورامزدا می‌شد. بعد از مدتی کوتاه کلاغ‌ها و لاشخورها جسد را از هم می‌دریدند و تکه تکه می‌کردند، پس ازآن استخوان‌ها را بدرون چاله‌ای در مرکز برج می انداختند.



در پای برج‌ها بقایای ساختمان‌هایی دیده می‌شود که زمانی در مراسمهای تشییع جنازه به کار می رفت. هنگامیگه هنوز از برج‌ها برای تدفین زرتشتیان استفاده می‌کردند، تنها کشیش‌ها اجازه ورود به درون برج‌ها را داشتند. امروزه بازدید برخی ازآنها برای عموم آزاد است. در داخل این تپه ساختمانهای زرتشتی متروکه دیگری هم وجود دارند که شامل یک چشمه خشک شده، یک آشپزخانه و یک دستشویی می‌شوند. سنت قرار دادن اجساد در برج خاموش در حدود پنجاه سال پیش در دنیای زرتشتیان منسوخ شد و ازآن زمان آتش جاودانه به درون آتشکده تازه ساخته شده در مرکز شهر یزد انتقال یافت. در حقیقت، از این برج‌ها تا سال ۱۹۸۷ و تا زمانی که همه اجساد زرتشتیان را در قبرستان پای برج‌ها دفن کردند استفاده می‌شد.



برج آزادی در تهران
این برج بیانگر شهر تهران است وقسمتی از بنای فرهنگی آزادی می‌باشد که در میدان آزادی تهران در منطقه‌ای به وسعت پنج هکتار قرار گرفته است. این بنا متشکل از قسمتهای زیر است، برج ۵۰ متری آزادی که قسمت اصلی موزه را تشکیل داده است و معماری آن ترکیبی از سبک معماری اسلامی و ساسانی است. سالن صدا وسیما ی این بنا که طراحی آن بر پایه نقشه جغرافیایی ایران است بیانگر خصوصیات منطقه‌ای ایران در قدیم می‌باشد که به فرهنگ، روش زندگی، مذهب و بناهای تاریخی مربوط می‌شود.

یک ناقل ماشینی به بازدید کنندگانش این اجازه را می دهد که از سالن در آرامش کامل بازدید کنند. برخی از راهروها و سالنها به نمایشگاه‌های موقتی اختصاص داده شده اند. سالن تصاویر متغیر با ۱۲ اتاق نمایشگر فعالیت‌های فرهنگی، صنایع دستی، ابتکارهای جدید و غیره می‌باشد. یک سینما، کتابخانه و دیگر خدمات کامل کننده فعالیتهای این ساختمان هستند.


سنگ‌نبشته بیستون در کرمانشاه
سنگ‌نبشته بیستون یا کتیبه بیستون از آثار دوره هخامنشیان واقع در سی کیلومتری شهر کرمانشاه بر دامنه کوه بیستون است. سنگ‌نبشته بیستون یکی از مهمترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهمترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان می‌دهد. این اثر از سال ۲۰۰۶ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است. طول این نقش برجسته ۶ متر و عرض آن ۳٫۲۰ متر می‌باشد و نماد فروهر در حال پرواز بالای نقش دیده می‌شود.

داریوش دست راستش را به نشانه ستایش اهورامزدا بالا برده و پای چپش را بر سینه گئومات مغ که زیر پای او افتاده نهاده‌است. شورشیان که دستهایشان از پشت و گردنشان با ریسمان به هم بسته شده‌است پشت سر هم در برابر داریوش ایستاده‌اند.

مشاهده پیوست awww.beytoote.com_images_stories_iran_ir2703_7.jpg

یک نیزه‌دار و یک کماندار پشت سر داریوش دیده می‌شوند. بلندی قامت داریوش در نقش ۱۸۰ سانتیمتر، قامت نیزه دار و کماندار حدود ۱۵۰ سانتیمتر و قامت شورشیان حدود ۱۲۰ سانتیمتر است. متن و نقش بر اثر عواملی چند از جمله عوامل زمین شناختی فرسایش باران و باد رسوب مواد آلی رشد جلبک در درز سنگها و تأثیر سایر پدیده‌های طبیعی فیزیکی شیمیایی و نیز تخریب به دست بشر بویژه در عصر رواج تفنگ - که از قسمتهای برجسته و نمایان تر نقش و از فاصله دور به عنوان نشانه استفاده می‌کرده‌اند - و ناآگاهی ها و بی مبالاتی های دیگر آسیب جدی دیده‌است.

هارون ولایت در اصفهان
عمارت هارون ولایت یا هارونیه ازیک گنبد، یک مقبره، دو محوطه محصور و دو ایوان که به زیبایی کاشی کاری شده‌اند تشکیل شده است. این ساختمان درزمان پادشاه صفوی (شاه اسماعیل)، در سال ۱۵۱۲ میلادی بنا شد و بعدها توسط شاهان دیگرهمین سلسله مرمت شد.

کاشی کاریهای این مقبره یکی از ارزشمندترین بقایای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود. دست نوشته های بی شماری در گونه های خطاطی مختلف بر روی کاشی کاریهای زمینه آن به کار رفته است. برخی از سطرهای شعرکه مربوط به صفویان و قاجارمی‌باشند در مقبره و ایوان آن نیز دیده می‌شوند. گنبد کاشی کاری شده بسیار با شکوه این بنا دارای کتیبه‌ای نیزبه خط کوفی می‌باشد که درگرداگرد ستون آن واقع شده است.



نقش رستم در شیراز
در حدود چهار کیلومتر از کوه حاجی آباد در شمال تخت جمشید، بناهایی تاریخی متعلق به شاهان ایلامی وهخامنشی و ساسانی وجود دارند که به خاطر عظمت وبلندی شان نقش رستم نامیده می‌شوند. درقله این کوه چهار مقبره قرار دارند که تصورمیشود مقبره های خرگز، داریوش اول و داریوش دوم هخامنشی باشند.

در اولین قسمت برجسته کاری که در قسمت پایینی کوه تراشیده شده، نارسی پسرشاپور اول در حال دریافت حلقه پادشاهی که نماد آناهیتاست می‌باشد، در این کنده کاری مدل لباس، تاج، آرایش مو، جواهرات ونوارهایی که به قوزک پا بسته شده اند به زیبایی نشان داده می‌شوند. کنده کاری دوم که درزیر مقبره داریوش کبیر واقع گردیده، شامل دو صحنه می‌باشد که به وسیله یک خط باریک نسبی از هم مجزا گشته‌اند و هر دوی آنها شباهت‌هایی به هم دارند چنانکه صحنه بالایی بهرام دوم (۲۹۳- ۲۷۶ پس از میلاد) را در یکی از نبردها با دشمنانش نشان می‌دهد.



سومین برجسته کاری شامل عظیم ترین و مجلل ترین کنده کاری دوره ساسانی درنقش رستم می‌باشد و طرح آن پیروزی شاپور اول (۲۷۱-۲۴۲ پس از میلاد) بر امپراطور روم، والریان است، در این کنده کاری شاپور اول در حال راندن اسبش غرق درجلال و شکوه و امپراطور رم به حال تعظیم در پشت سر وی است.

چهارمین برجسته کاری پیروزی هرمز دوم، شاه ساسانی (۳۱۰-۳۰۲ پس از میلاد) را نشان می دهد که دشمنش را شکست داده است. پنجمین برجسته‌کاری پیروزی بهرام دوم و ششمین، همراهی وی را با افراد دربار و وزیرانش نشان می دهد. هفتمین برجسته کاری که یکی از کهن ترین آنهاست آرتاگزرگس (۲۴۲-۲۲۶ پس ازمیلاد) را نمایش می‌دهد که در حال دریافت حلقه پادشاهی از اهورا مزدا است.

مجموعه گنج‌علي‌خان کرمان (حمام، بازار، مسجد، مدرسه و ضرابخانه)
مجموعه گنج‌علي‌خان کرمان، مجموعه عام‌المنفعه‌اي است که هم‌زمان با شکوفايي اقتصاد عصر صفوي در سالهاي ۱۰۰۷ تا ۱۰۲۹ هجري قمري به سعي "گنج‌علي‌خان" حاکم وقت کرمان ساخته شد و به همت پسرش "عليمردان خان" تکميل گرديده است. اين مجموعه هنوز هم مرکزيت خود را در هسته شهر حفظ کرده و از شاهکارهاي معماري و مجموعه‌اي عالي از آثار باشکوه دوره صفويه محســــوب مي‌شود.



چهل ستون در اصفهان
این بنا که موزه‌ای واقعی از نقاشی و سرامیک می‌باشد یک عمارت کلاه فرنگی بود که برای تفریح و سرگرمی ‌شاه و مهمانانش استفاده می‌شد. این بنا در یک باغ زیبای سلطنتی قرار دارد و از اولین ساختمان‌هایی است که توسط شاه عباس دوم احداث گردیده است. یک کتیبه یا دست نوشته بیان می‌کند که تزیینات و نقاشیهای آبرنگ روی گچ این بنا در حدود سال ۱۶۴۷ میلادی به پایان رسیده است و تنها ۲ نقاشی آبرنگ مشهور آن مربوط به دوره پادشاهی سلسله زندیان است.

این عمارت بوسیله ایوان بسیار مجلل و زیبایی به باغ راه دارد ایوانی که دارای ستونهای چوبی زیبا وظریف می‌باشد. این ایوان زیبا دارای ستونهایی است که سقف آنرا که از چوبهای روشن ساخته شده است نگه می دارند سقفی که منبت کاریهای بی نظیری در روی آن به چشم می خورد. تمام دیوارهای این بنا با آینه های بزرگ و قطعات شیشه‌های رنگی و نقاشی‌های زیبا تزیین شده است. استخر بزرگی که در جلوی چهل ستون قرار دارد ۱۱۰ متر طول و ۱۶ متر عرض آن است و ۴ شیر سنگی در ۴ ضلع آن قرار دارند که آب از درون دهانشان به بیرون می‌ریزد.