اولین گام در ساخت یک محصول مینا، تهيه زيرساخت است که معمولا به دو روش زیر تهيه مي‌شود: روش خم‌کاري در اين روش قالب مخصوص بشقاب، گلدان يا هر شيء ديگر موردنظر را بين قالب و گيره دستگاه قرار مي‌دهند. هنگام چرخيدن ورقه به وسيله ميله‌اي که سر آن کاملا گرد است، با فشار، وزنه را بر قالب خم مي‌کنند. روش چکش‌کاري در اين روش بدون استفاده از قالب و با استفاده از انواع چکش، ميل قلوه، انبر و سندان اشياء را به اشکال موردنظر تهيه مي‌کنند و پس از هر بار عمل چکش‌کاري، قطعه را در آتش قرار مي‌دهند و مجددا آن را چکش‌کاري مي‌کنند تا کاملا به شکل موردنظر درآيد. گام دوم برداشت آلودگي‌هاي مختلف از سطح زيرساخت است. سطح فلز براي بهتر چسبيدن لعاب مينا، بايد کاملا تميز باشد. درصورتيکه حتي اثرانگشت هنرمند بر زيرساخت باقي بماند، چربي آن مانع از ارتباط مستقيم لعاب با بدنه شده و در سطح لعاب بريدگي به وجود مي‌آيد. به اين منظور از روش‌هاي مختلفي استفاده مي‌شود: *شيء را درون مخزن شيشه‌اي متناسب با ابعاد آن حاوي نمک طعام و سرکه فرو مي‌برند يا روي شيء مورد نظر مستقيما سرکه ريخته و سپس نمک بر کليه سطوح آن مي‌پاشند و توسط برس سيمي لکه‌ها را پاک مي‌کنند. *استفاده از جوهر گوگرد (اسيدسولفوريک): در اين روش شيء را درون محلول گرم اسيدسولفوريک رقيق غوطه‌ور کرده و در صورتي که شيء بيش از حد داراي لکه باشد، آن را درون اسيدسولفوريک غليظ قرار مي‌دهند و توسط برس سيمي آن را تميز مي‌کنند. سپس با آب شيء را شست‌وشو مي‌دهند تا کاملا از اسيد پاک شود. *استفاده از صابون، الياف فلزي، سمباده و آب نمک: در پايان تمام مراحل، شيء پاک شده را با آب تميز مي‌شويند و توسط خاک اره آن را خشک مي‌کنند. سپس قبل از لعاب‌کاري توسط هواي فشرده کمپرسور، آن را از هرگونه گرد و غبار پاک مي‌کنند. گام سوم آماده‌سازي لعاب است. پودر لعاب به جهت غيرمحلول بودن و وزن حجمي زياد به تنهايي نمي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد. بنابراين جهت معلق کردن ذرات لعاب در آب و چسبندگي بيشتر آن، از غلظت دهنده‌هاي طبيعي مانند «به دانه» استفاده مي‌کنند. ابتدا «به دانه» را مي‌جوشانند تا لعاب آن به دست آيد سپس آن را به نسبت یک به ١٠ با پودر لعاب مخلوط مي‌کنند. گام چهارم لعاب کاري است که به دو روش انجام مي‌گيرد: روش اسپري به وسيله پيستوله: در اين روش لعاب به وسيله پيستوله در اتاقک کوچکي که به آن اتاقک اسپري گفته مي‌شود، روي زيرساخت پاشيده مي‌شود. اين اتاقک مي‌بايست به سيستم تهويه مناسب مجهز باشد تا اسپري‌کننده از ذرات معلق لعاب در هوا که سمي و خطرناک است، در امان بماند. در اين روش مقداري از لعاب به هدر مي‌رود. *روش دستي يا غرقاب: در اين روش لعاب را روي قطعه مي‌ريزند تا تمام سطح آن را بپوشاند. اين روش به لحاظ جلوگيري از هدر رفتن لعاب و معلق نشدن ذرات آن در هوا، از نظر اقتصادي و از نظر بهداشتي ارجح است. پس از لعاب‌کاري، اشياء لعاب‌زده شده را مي‌بايست در فضايي دور از هرگونه گرد و غبار در کنار کوره يا در گرمخانه قرار داده و حتما قبل از قراردادن شيء در کوره، مجددا توسط هواي فشرده غبارروبي کرد. گام پنجم پخت لعاب است. پس از خشک شدن کامل لعاب و برطرف کردن هرگونه گرد و غبار از روي آن، مرحله پخت آغاز مي‌شود. براي پخت لعاب، حرارت کوره مي‌بايست در حدود ٩٠٠ درجه سانتي‌گراد باشد. فرآيند پخت لعاب بيش از ٢ تا ٣ دقيقه به طول نمي‌انجامد و زماني‌که سرخي مناسب قطعه و لعاب توسط استادکار تشخيص داده و از پخت کامل لعاب اطمينان حاصل شد، شيء را از کوره خارج کرده و در کنار کوره قرار مي‌دهند تا به تدريج سرد شود. صنعتگران سنتي از دماسنج استفاده نمي‌کنند؛ فقط به تجربيات و شواهد بسنده مي‌کنند. در اين زمان رنگ لعاب به رنگ زرد نخودي مايل است و با از دست دادن حرارت به تدريج رنگ آن به سفيدي مي‌گرايد. گام ششم آماده‌سازي رنگ است. رنگ‌هاي مورد استفاده براي نقاشي روي زمينه مينا به رنگ‌هاي نسوز معروف است و عمدتا از پودر اکسيد فلزات تشکيل شده است. در قديم، استادکاران ميناساز، خود اين رنگ‌ها را تهيه مي‌کردند ولي امروزه از پودرهاي رنگ آماده وارداتي استفاده مي‌شود. جهت آماده‌کردن اين رنگ‌ها براي نقاشي روي اشياء مينايي، مي‌بايست ابتدا محلول صمغ عربي در آب را با گليسيرین به نسبت یک به ٢ مخلوط کرده و پس از قراردادن پودر رنگ موردنظر بر شيشه و چکاندن چند قطره از مخلوط فوق توسط کاردک، رنگ را آماده کرده و مانند رنگ‌هاي آبرنگ از آن استفاده مي‌کنند. درواقع مخلوط محلول صمغ عربي و گليسيرين، عمل حلال رنگ را انجام مي‌دهد. در صورت خشک شدن باقيمانده رنگ، با چکاندن چند قطره از مخلوط صمغ عربي و گليسيرين، مجددا آن را براي نقاشي آماده مي‌کنند. پودر رنگ را مي‌توان با جوهر کاج يا جوهر اسطوخودوس آميخته و آماده نقاشي کرد. در اين صورت بايد به شيوه رنگ و روغن عمل کرد. گام هفتم انتقال طرح بر لعاب است. برای این منظور، ابتدا هنرمند ميناساز، طرح موردنظر خود که معمولا برگرفته از نقوش اسليمي و ختايي، گل و مرغ، شکارگاه و صورت‌سازي است را روي کاغذ آورده و سپس کاغذ را «سوزن‌کاري» يا «سمباده‌کاري» مي‌کنند به اين صورت که خطوط طرح را نزديک به هم سوراخ سوراخ مي‌کنند. سپس با خاکستر يا دوده طرح را روي قطعه لعابي پياده مي‌کنند. گام هشتم نقاشي است که مي‌توان با قلم‌گيري آغاز کرد و ابتدا خطوط اصلي طرح را قلم‌گيري و سپس قسمت‌هاي مختلف را رنگ‌آميزي کرد. همچنين، مي‌توان ابتدا طرح را رنگ‌آميزي و سپس دور آن را قلم‌گيري کرد. ذکر اين نکته ضروري است که در رنگ‌هاي مينايي، رنگ سفيد وجود ندارد و اگر استفاده از اين رنگ ضروري باشد، هنرمند با مهارت از سفيدي لعاب زمينه استفاده مي‌کند يا پس از نقاشي با قلم نوک‌تيزي رنگ را از روي زمينه برمي‌دارد تا رنگ سفيد لعاب ظاهر شود. چنانچه در طرح مورد نظر، رنگ طلايي وجود داشته باشد، در همين مرحله بايد با آب طلا، نقاشي را تکميل کرد. همچنین، در مرحله نقاشي در صورتي که روغن‌هايي نظير گليسيرين يا اسطوخودوس يا روغن‌هاي مشابه جهت آماده‌سازي رنگ استفاده شود، بايد قبل از قراردادن شيء در کوره، آن را با گذاردن روي اجاق برقي يا شعله ملايم (چراغ الکلي) يا با نزديک‌کردن قطعه به کوره، روغن آن را به صورت دود خارج کرد و از بين برد، زيرا در غير اين صورت ممکن است که در سطح مينا منافذي بر اثر جوشش اين روغن‌ها به وجود آيد و سطح مينا آبله‌گون شود. هنگام نقاشي بر مينا، زياد شدن رنگ موجب شُره و خرابي کار در مرحله حرارت دادن مي‌شود. اگر رنگ در نقطه‌اي بيش از حد لازم باشد، مي‌بايست قبل از پخت، اضافي آن را برداشت. گام نهم پخت نقاشي است. پس از آن‌که نقاشي روي لعاب پايان يافت، بايد مجددا قطعه را در کوره حرارت داد. اين بار حرارت کوره مي‌بايست بين ٦٠٠ تا ٧٥٠ درجه سانتي‌گراد باشد. درصورتيکه جهت رنگ‌آميزي از طلا استفاده شود، بايد فرآيند پخت در حرارت حداکثر ٤٥٠ درجه سانتي‌گراد صورت گيرد، زيرا در دماي بالاتر، طلا از بين خواهد رفت. لازم به ذکر است، حرارت دادن مينا مخصوصا در مرحله پخت نقاشي بايد با دقت صورت پذيرد؛ چنانچه حرارت کوره يا زمان آن بيشتر از حد لزوم باشد، سبب جاري‌شدن رنگ يا نفوذ آن به داخل لعاب اوليه مينا مي‌شود. همچنين، اگر دما و زمان کمتر از حد باشد، رنگ به خوبي پخته نمي‌شود و پس از پخت به خوبي از روي لعاب پاک شده يا به حالت کدر درمي‌آيد. پس از پايان پخت کار نقاشي مينا، روي آن را با لعاب شفاف با ضخامت کم مي‌پوشانند و مجددا مي‌پزند. تکميل کاري: لعاب، لبه دهانه و پايه اشياء مينايي مانند گلدان، بشقاب و ظروف مختلف را کاملا نمي‌پوشاند و ظاهري ناخوشايند به آن مي‌دهد. براي رفع اين نقص، مي‌بايست از زه‌‌هاي برنجي يا نقره‌اي استفاده کرد؛ به اين ترتيب که ابتدا مفتول برنج يا نقره را به وسيله دستگاه نورد به‌صورت نواري با پهناي ٢ميلي‌متر درآورده، سپس از سوراخ مخروطي شکل عبور داده تا به شکل ناودان درآيد. سپس به وسيله آن، لبه اشياء مينايي را پوشانده و با لحيم نقره جوش داد. محصولات مینا میناسازان آثار متفاوتی را تولید می‌کنند که برخی از رایج‌ترین آنها چنین هستند: *بشقاب، گلدان، کاسه و قدح، قاب‌های عکس، تابلوهای مینا که با هنرهای دیگر مانند طلاکاری، خاتم‌کاری، مینیاتور و جواهرسازی ترکیب می‌شود. *درها، پنجره‌ها و ضریح‌های میناکاری شده در مکان‌های مذهبی و برای مقابر ائمه شیعه در کربلا، نجف، سامره، مشهد، قم، حضرت عبدالعظیم و اماکن متبرکه دیگر. *اشیای تزیینی: جعبه‌های آرایش زنانه، جعبه‌های خاتم‌کاری و میناکاری، سرویس چایخوری و شربت‌خوری، قلیان، جعبه قرآن، زره، آیینه، قلمدان، کمربند، حباب‌های میناکاری، گلاب‌پاش، آلبوم عکس، انفیه‌دان و غلاف خنجر. *زیورآلات: گوشواره، سینه‌ریز، گلوبند، انگشتر و مدال. وسایل ساخت مینا ابزارهای موردنیاز برای ساخت ظروف مینا عبارتند از: *ورقه (طلا، نقره، مس، ورشو، آهن و برنج) به جهت چکش‌خوارگی بیشتر و اکسید نشدن در دمای ذوب مینا بیشتر از طلای ناب استفاده می‌شد. *هاون *ماده آبگینه‌ای مینا *کاغذ کپی *چکش *سندان *گیره *اره کمانی و اره فلز بر *قیچی فلز بر *قلم مو *رنگ (گیاهی، معدنی یا فلزی) *کوره *سیلیس، کربنات، سدیم، پتاسیم، آهک، قلع و سرب نیز از موادشیمیایی مورد نیاز هستند.
