برای درمان بی‌خوابی درمان‌های دارویی متعددی وجود دارد. همچنین درمان‌های طبیعی و گیاهان متعددی نیز برای این منظور استفاده می‌شود. گیاهان دارویی موثر در درمان بی‌خوابی عبارت‌اند از: بابونه، اسطوخودوس، سنبل‌الطیب و ... خواب یکی از نعمت‌های بی‌نظیر خداوند برای دوباره انرژی گرفتن می‌باشد و از جهت فیزیولوژیک هم در زمان خواب ذخایر اتمام یافته انرژی در بدن دوباره بازسازی می‌شوند. بی‌خوابی نوعی اختلال است که با کمبود خواب آرام‌بخش مشخص می‌شود. این اختلال در 20-30 درصد افراد مشاهده می‌شود. علت بی‌خوابی موارد متعددی از جمله اختلالات روانی، عدم تعادل هورمونی، افزایش سن، فاکتورهای محیطی و برخی اختلالات ژنتیکی می‌باشد. درمان‌های متعددی برای این مشکل وجود دارد که شامل درمان با داروهای شیمیایی، داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، تغییرات سبک زندگی، رفتاردرمانی، مدیتیشن، رژیم درمانی، ورزش، طب سوزنی، هیپنوتیزم و ... می‌باشد. در این مقاله سعی داریم شما را با گیاهانی که به منظور درمان این اختلال در سرتاسر دنیا کاربرد دارند؛ آشنا کنیم. از این گیاهان هم در طی روز و هم 20-30 دقیقه قبل از خواب می‌توانید بهره ببرید. بابونه، گیاه آرامش بابونه یک آرام‌بخش قوی با قدمت چندین هزارساله می‌باشد. چای بابونه در اروپا، آمریکای لاتین و مکزیک به منظور بی‌خوابی کاربرد گسترده‌ای دارد. روغن بابونه برای بخور دادن استفاده می‌شود و از طریق راه‌های هوایی وارد بدن می‌گردد. از روغن بابونه برای مالیدن بر روی پوست به منظور تسکین اعصاب می‌توان استفاده نمود. دز مصرفی: به صورت دمنوش بابونه 1 فنجان، 2-3 بار در روز. به صورت عصاره: 30 قطره 3 بار در روز. رازک، طعم آشنای ماءالشعیر رازک گیاهی است که به عنوان طعم‌دهنده در ماءالشعیر به فراوانی کاربرد دارد. در سال‌های ابتدایی قرن بیستم برخی پزشکان رازک را به عنوان یک آرام‌بخش موثر برای افراد مبتلا به ضعف اعصاب و اضطراب تجویز کردند. البته این گیاه سابقه طولانی در درمان عصبانیت، بی‌قراری و بی‌خوابی دارد. دز مصرفی: به صورت دمنوش رازک 1 فنجان، 3 بار در روز. به صورت عصاره: 30-40 قطره 2-3 بار در روز. اسطوخودوس، تقویت‌کننده اعصاب اسطوخودوس گیاهی است که به عنوان یک تقویت‌کننده ملایم برای سیستم عصبی معرفی می‌شود. می‌توانید 3 تا 10 قطره از روغن اسطوخودوس را در آب وان حمام بچکانید و قبل از خواب یک حمام با بو و طعم اسطوخودوس داشته باشید. دز مصرفی: به صورت دمنوش اسطوخودوس 1 فنجان 2-3 بار در روز. گل ساعتی، تنظیم ساعت خواب دانشمندان گل ساعتی را برای بی‌خوابی‌هایی که ناشی از نگرانی روانی، کار زیاد و یا خستگی باشد، پیشنهاد می‌کنند. این گیاه برای مشکلات خواب خفیف و ملایم هم در کودکان و هم در بزرگسالان کاربرد دارد؛ زیرا مصرف آن عوارضی را به همراه ندارد. دز مصرفی: به صورت دمنوش گل ساعتی 1 فنجان،3 بار در روز. به صورت عصاره: 30-60 قطره 3-4 بار در روز. سنبل‌الطیب، آرام‌بخش قوی در آمریکا سنبل‌الطیب (همان گیاه علف گربه) به منظور آرام‌بخشی در افراد مبتلا به بی‌خوابی، بی‌قراری و عصبانیت کاربرد دارد. این گیاه بالأخص در افرادی که زمان زیادی را برای به خواب رفتن صرف می‌کنند و در حقیقت مقدار بسیار کمی استراحت می‌کنند، کاربرد دارد. سنبل‌الطیب عوارض جانبی داروهای شیمیایی خواب‌آور مانند والیوم را ندارد؛ اما مصرف مقادیر زیادی از آن بی‌خطر هم نیست؛ برای درمان بی‌خوابی سنبل‌الطیب در کنار رازک و گل ساعتی، یک دمنوش گیاهی بسیار عالی را ایجاد می‌کند. دز مصرفی: به صورت دمنوش سنبل‌الطیب 1 فنجان،3 بار در روز. به صورت عصاره:2-5 قطره 2-3 بار در روز. کاهو وحشی، خواب‌آور کودکان کاهو وحشی یک آرام‌بخش ملایم است که در بی‌خوابی‌های مزمن و حاد و درمان اختلالات خواب کاربرد دارد. همچنین عوارض جانبی چندانی ندارد و می‌تواند برای کودکانی که از اختلالات خواب رنج می برند در دزهای مشخص استفاده شود. دز مصرفی: به صورت عصاره:2-3 قطره 3-4 بار در روز. کاهو وحشی یک آرام‌بخش ملایم است که در بی‌خوابی‌های مزمن و حاد و درمان اختلالات خواب کاربرد دارد کاواکاوا، گیاهی اعتیادآور کاوا کاوا گیاهی است که در نیمکره جنوبی کره زمین می‌روید و بومی کشور استرالیا است. با وجود اثرات این گیاه در زمینه درمان اختلالات خواب، اما در مصرف آن باید جانب احتیاط را رعایت کرد؛ زیرا با مصرف کاواکاوا به دلیل وجود ماده‌ای با نام پپریدین نسبت به آن وابستگی و اعتیاد ایجاد می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد این گیاه باعث ایجاد آرامش می‌شود و برای بی‌خوابی و خستگی کاربرد دارد. همچنین ارتباطات عصبی را افزایش می‌دهد و به فرآیند خواب دیدن کمک می‌کند. دز مصرفی: به صورت دمنوش کاواکاوا 1 فنجان،2-3 بار در روز. به صورت عصاره:3-4 قطره 2-3 بار در روز. مخمر سنت جان، درمان بی‌خوابی و افسردگی گل‌های زردرنگ این گیاه دارویی بخشی از درمان‌های طبیعی برای درمان بی‌خوابی را تشکیل می‌دهند. در یونان باستان از این گیاه به فراوانی استفاده شده است. این گیاه برای درمان بی‌خوابی مزمن و افسردگی خفیف که در نتیجه عدم تعادل شیمیایی در مغز می‌باشد، کاربرد دارد. این گیاه باعث حساسیت پوست به نور آفتاب می‌شود. اگر از این گیاه به فراوانی استفاده می‌کنید، از مواجهه مستقیم با نور آفتاب بپرهیزید. دز مصرفی: به صورت عصاره مخمر سنت جان 2/1 – 1 قاشق چای‌خوری 2-3 بار در روز. به صورت قرص یا کپسول 1- 2 عدد 2-3 بار در روز. به مدت 2-3 هفته از این گیاه استفاده کنید تا اثر آن را مشاهده نمایید. اگر با مصرف این گیاه علائم حساسیت را مشاهده نمودید مصرف آن را متوقف کنید. چند راهکار عملی برای درمان بی‌خوابی 1. برنامه منظمی برای خواب خود در نظر بگیرید. به این منظور لازم است تا هر روز سر ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. تا تدریجاً ساعت فیزیولوژیک بدنتان تنظیم شود. 2. 3-4 ساعت قبل از خواب به ورزش بپردازید. 3. محیط آرام و راحتی را که دور از نور و صدا باشد برای خواب در نظر بگیرید. دمای اتاق باید معتدل رو به خنک باشد؛ زیرا گرمای زیاد اختلالات خواب را به همراه دارد. 4. قبل از به خواب رفتن از نوشیدن مایعات بپرهیزید. 5. از داروهای آمفتامینی، تنباکو، الکل، قهوه، نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های کافئین دار بپرهیزید.
