هویت نابودشده

« شهربندان » داستان پزشکی است که پس از فارغ التحصیلی به کشور خود باز می گردد. ولی کشورش را در محاصره می یابد و هویت شهروندی او زیر سوال می رود. او مجبور است برای اشغالگران تازه هویت ملی اش را به اثبات برساند.

​

شهربندان. جواد مجابی. انتشارات افراز. چاپ اول. تهران: 1392. 1100 نسخه.200 صفحه. قیمت: 9800 تومان.

«دوران برزخی اش که از هویت خود صرف نظر کرده بود تا به هویت شماره دار یک گروگان برسد طولانی تر از آن بود که تصور می کرد. پنداشته بود که رایانه چند روزه او را به خانه ای، خانواده ای منتسب خواهد کرد و زندگی دربه ردش پایان خواهد یافت. اما چنین نشد و فصل عرق ریز تابستان او در فضای دلهره هایش رها بود. از نظر قانون جزء گروه ها، افراد، شناخته نمی شد، باکسی مرتبط نبود، فقط شماره ای بود در ورقه کوچکی که می توانست بخورد، بیاشامد، بخوابد، همین. »[1]

درباره داستان
رمان شهر بندان درباره اشغال کشوری است که در همسایگی ایران قرار دارد. کشوری که سالیان سال وحشت جنگ و خونریزی را بر تن خود حس کرده است. خانه های ویران شده از جنگ، خیابان هایی که به جای خودرو توپ و تانک و ماشین های حمل اسلحه از ان می گذرد، پیاده رو هایی مملو از سرباز های داخلی و خارجی و خلاصه هر جا و هر گوشه اش نشانی از جنگ دیده می شود.

رمان شهر بندان درباره اشغال افغانستان است. بازگوی سرنوشت مردمی است که به اجبار نیروهای اشغالگر، از هویت خود محروم شده اند. این رمان به هنگام اشغال افغانستان در اوائل دهه شصت نوشته شده است اما شهربندان می تواند در هر جای جهان اتفاق افتاده باشد. وضعیت محاصره شدگان همیشگی نیست، از گوشه و کنار نشانه های آزادی و مقاومت ظاهر می شود. رمان به روند این گشایش و رهایی می پردازد.

نویسنده در مقدمه کتاب می نویسد: شهر بندان سرنوشت کشوری بی دفاع است که وسوسه فتح آن ، همواره در سر ابر قدرت ها جا به جا می شود. بعدها که کشور از اسارت ظاهری رها شد، شهربندانی پنهانی آغاز شد به هیات جنگی داخلی که ریشه هایش در فراسوی مرزهای هرج و مرج، خون برادران را بر خاکی عتیق هبا و هدر می کند. این کتاب را به هنگام اشغال خاک همسایه مان نوشته ام با آرزوی بهروزی مردمی که بتوانند از چنگ غارتگران جهانی رهایی یابند. این رمان به شیوه طبیعی نوشته شده است و در آن از بازی‌های خاص زبانی و فضاسازی که شاید در برخی از رمان‌هایم هست، خبری نیست و ماجرا خیلی خطی جلو می‌رود. در داستان نشان داده می‌شود که چگونه بر اثر تهاجم هویت مردمی از دست می‌رود، همچنین بخشی از مقاومت این ملت را در برابر دشمنان نشان می‌دهد

رمان شهر بندان داستان پزشک افغانی است که پس از بازگشت به کشورش متوجه اشغال آن توسط نیروهای بیگانه می شود، این پزشک می کوشد رد و نشانی از هویت شخصی و ملی خود بیابد. در این مسیر با حوادث و رویدادهای مختلفی رو به رو می شود.

نویسنده در مقدمه کتاب می نویسد: شهر بندان سرنوشت کشوری بی دفاع است که وسوسه فتح آن ، همواره در سر ابر قدرت ها جا به جا می شود. بعدها که کشور از اسارت ظاهری رها شد
درباره نویسنده
جواد مجابی متولد مهر سال 1318 قزوین است. وی نویسنده، شاعر، نقاش، روزنامه‌نگار و طنزپرداز است كه از او آثار متعددی در این حوزه‌ها به چاپ رسیده است.

وی كه فارغ‌التحصیل رشته حقوق در مقطع كارشناسی و اقتصاد در مقطع دكتری از دانشگاه تهران است، 19 سال كارمند دادگستری و پس از آن كارشناس فرهنگی وزارت فرهنگ و هنر بوده است.

كتاب‌های «من و ایوب و غروب»، «كتیبه»، «دیوساران»،‌«از دل به كاغذ»، «قصه روشن» و «كتیبه و ایوب» در حوزه داستان كوتاه، «شهر بندان»، «شب ملخ»، «مومیایی»، «فردوس مشرقی»، «عبور از باغ قرمز»، «برج‌های خاموش»،‌ «لطفا درب را ببندید»، «باغ گمشده» و «یكی و آن دیگری» در حوزه رمان و «شبح سدوم»، «روزگار عقل سرخ» از آثار این نویسنده هستند.

از دیگر آثار مجابی می‌توان به نام‌های «چندنمایش‌نامه» در حوزه نمایش‌نامه، فیلم‌نامه «دیوانگان بر ساحل»، سفرنامه «ای قوم به حج رفته»، «شناخت‌نامه احمد شاملو»، «شناخت‌نامه ساعدی»، «سخن در حلقه زنجیر»، «سایه دست» و «آینه بامداد» در حوزه مقاله و مجموعه شعرهای «فصلی برای تو»، «زوبینی بر قلب پاییز»،‌«پرواز در مه»، «بر بام بم»،‌»سفرهای ملاح رویا»، «پوپكانه»،‌ »شعرهای من و پوپك»، «دری به شادخویی»، «سال‌های شاعرانه» و «شعر بلند تامل» اشاره كرد.

دکترمجابی طنز مدرن را در شکل های مختلف کلامی و تصویری تجربه کرده و نقاشی مدرن را به تفنن و تجربه پی گرفته و چند نمایشگاه از کارهای خود برگزار کرده است.

کار او در این سال ها، پژوهش درباره نوپردازان هنرهای تجسمی ایران و ارائه تاریخ تحلیلی زندگی و آثار نقاشان و مجسمه سازان پنجاه سال اخیر است و شناخت نامه هایی را در این زمینه انتشار داده.

پژوهش در تاریخ طنز در متون ادبی ایران، و ترسیم سیر شوخی های ادبی در کتاب های نظم و نثر ایران طی هزار سال بر پایه تحولات اجتماعی از دیگر علاقه مندی های او است.

دکترجواد مجابی بارها از سوی مجامع اروپایی و آمریکایی برای سخنرانی درباره هنر و ادبیات ایران دعوت شده است و یکی از نمایندگان شاخص ادبیات معاصر ایران به شمار می رود.

رمان شهربندان در زیر مجموعه داستان امروز ایران از طرف نشر افراز منتشر و به بازار کتاب عرضه شده است. این رمان در سال 66 یک بار منتشر شد و به تازگی به عنوان چاپ اول منتشر شده است.

پی نوشت:

[1] صفحه 77 کتاب