ساده و سرراست. نه! سهل و ممتنع. «کاملیا گل من» از کجای ادبیات داستانی ایران سر درآورده؟ کتابی که محل وقوعش در تلاقی جوانی و زنانگی است، نه به کلیشه های ادبیات زنان روی خوش نشان می دهد و نه از شیوه های مالوف جوان نویس ها و جوانی نویس ها تبعیت می کند. کتاب 112صفحه ای خانم آذر معصومی در قالب یادداشت های روزانه زنی آبستن، فارغ از تجربه نسلی، وضعیت تازه ای را رقم می زند که ظاهرا به راحتی تن به ادبیات شدن نمی دهد. شان سهل و ممتنع کتاب هم از همین خصیصه ناشی می شود. کتاب، با نامگذاری شروع می شود و با «سلام بر کوچه» خاتمه پیدا می کند. تمام ماجرا هم خلاصه در تصمیم خانم مترجمی است که پس از جدایی از همسر نقاش خود، برآن شده تا با روزنگاری، سنگ هایش را با جنین نامتولد در بطن خود وا بکند. «کاملیا» نامی است که زن برای بچه نه هنوز متولد خود برگزیده است. به عبارتی با دیالوگ دو زن روبه رو هستیم که یکی در تنهایی و دیگری در سکوتی تاریک، مثل تاریکی های کلمه، رنجنامه تنهایی را بازگو می کنند که در زیر شن زارهای کلیشه، دفن شده اند. جهان«کاملیا گل من» چنان است که به جز این دو، همه آدم های دیگر، غریبه و ناشناس اند. از این رو، مکالمه میان مادر و جنین محملی است تا شکلی از حیات مجال بروز پیدا کند. خارخار ذهنی حاصل از خواندن «کاملیا گل من» در وهله اول از تصمیم راوی ناشی می شود، نوشتن برای زنی دیگر، زنی در آینده به نیت سپری شدن وقت. بدون هر دلیل استعلایی یا توجیهات متعارف. به جز این، برای این زندگی هیچ رگه ارزشمندی که به ثبت و ضبط آن بیارزد، باقی نمانده است. از بُعد تئوریک، می توان دامنه بحث را تا آنجا وسعت داد که ادبیات از منظری محذوف می تواند مدلی از گفت وگوی شیداگونه ای میان زنی آبستن و جنین جاخوش کرده در جایی مجاور دل باشد. هرقدر که نویسنده- مادر گفت وگو را پیش می برد، جنین به لحظه تولد نزدیک و نزدیک تر می شود. یک بدن در فرآیند تبدیل به دو بدن، قصه را شکل می دهد. هیچ نیازی به صف آرایی تکنیک های داستان نویسی و توسل به درس پس دادن های کارگاهی نیست. زن، مترجمی است که بنابر اقتضای تنگناهای مالی تدریس هم می کند. همسر سابقش نقاشی است که او نیز در هزار خم دوزخی حیات روزمره به ناچار صحنه را ترک کرده است. هر جا که در رمان پای مرد غایب به میان می آید، هیچ لحن خصمانه و کین توزانه ای در کار نیست. مرد، گناهی ندارد به جز اینکه غایب است. جنین نیز غایب است و زن از پدر غایب برای کودک غایب حرف می زند. «کاملیا گل من» کتاب شجاعانه ای است. ساختار این رمان نمونه هایی در ادبیات غرب دارد، ولی تهور نویسنده در امکان پذیری این داستان به زبان فارسی آنقدر چشمگیر و بدیع است که تیپولوژی ساختارشناختی رمان به محاق می رود. آنچه «کاملیا گل من» را از «نامه به کودکی که هرگز زاده نشد» اوریانا فالاچی و «فضیلت های ناچیز» ناتالیا گینزبورگ متمایز می کند، انتخاب برش هوشمندانه ای از زندگی معاصر است که تن، زن و زندگی شهری را به هم پیوند می دهد. «کاملیا گل من» جابه جایی و جهش حوزه زندگی خصوصی و عمومی را به خوبی نشان می دهد. منویات زندگی خصوصی با عمومی جا عوض کرده اند. به عبارتی هرقدر دولت در حوزه عمومی «مهر ورزید»، شهروندان در حوزه خصوصی شان به دولتک هایی مبدل شدند که «بودجه تصویب می کنند.» یادداشت های روزانه مادر آبستن، از این جنبه بی شباهت به خاطرات دولتمردان بازنشسته یا سیاستمداران متنفذ نیست. راوی «کاملیا، گل من» رابینسون کروزوئه ای ایرانی است که در هیات زنی آبستن از همه آدم های پیرامونش دور است. برخلاف تصور اولیه، رمان با تولد بچه خاتمه نمی یابد، بلکه با دیدار ناگهانی همسر سابق راوی و حرکتش از خیابان به طرف کوچه مدار کامل می شود زن با جنین در شکم خود برای معاینه پزشکی، بودجه تصویب می کند. برای لباس و زایمان و هزینه های سکونت، تراز مالی ایجاد می کند. وقتی پزشک به راوی خواندن چند کتاب را پیشنهاد می دهد، زن داستان ترجیح می دهد به جای کتاب فروشی های در دسترس محل سکونتش به انقلاب برود. در انقلاب، خاطره زندگی ویران شده در شش الی هشت سال گذشته به طور گسسته مرور می شود. کافه ها و تئاتر ها و کتاب فروشی ها هنوز هستند، ولی کافه نشین ها و مخاطبان کتاب ها و تئاتربین ها گویی ناپدید شده اند. اینجاست که زن با حضور در مکان، نسبت های ویژه ای با کلمه و حتی نوشتار زنانه پیدا می کند. بی جهت نیست که راوی احتمالابا رگه ای از طنز به ادبیات زنان دهه گذشته با این تعبیرات اشاره می کند: «نگران نباش، بالاخره چراغ ها را روشن خواهم کرد.» (صفحه 65) انگار که جنین هنوز متولد نشده، از قبل با آثار نویسندگان زن ایران آشناست. راوی «کاملیا، گل من» رابینسون کروزوئه ای ایرانی است که در هیات زنی آبستن از همه آدم های پیرامونش دور است. برخلاف تصور اولیه، رمان با تولد بچه خاتمه نمی یابد، بلکه با دیدار ناگهانی همسر سابق راوی و حرکتش از خیابان به طرف کوچه مدار کامل می شود. گذشته از این سیر، روایت به نحوی است که هیچ احتیاجی به استفاده یا پرکردن خلاهای داستان از طریق شگردهای پیش ساخته حس نمی شود. نویسنده با موفقیت از آماتوریسم مستتر در شخصیت راوی صیانت کرده است. در لابه لای واگویه های رها و عاری از تصنع یادداشت های روزانه فضاهای توری شکلی فراهم آمده که ذهنیت حاکم بر آدم هایی با تاریخی معین به خوبی بروز پیدا می کند. «از پس مرورکردن گذشته خودم برنمی آیم. شاید روزی-بعدها- بروم سراغش. اما به این کاری که حالادارم می کنم نمی شود گفت مرورکردن، بیشتر مرور نکردن است. دارم چیزهایی را که به ذهنم می رسند، نمی گویم.» (صفحه 22) سردرگم و گرفتار اشیا، دلواپس ناکامی و نابسامانی، با ترجمه و خیاطی و بافتنی و دست آخر، تنهای تنها، زن سی ساله کشور بدون بالزاک، بالاخره راهش را کج می کند و به کوچه سلام می دهد.
