يوگا دانشي است رازآميز و شگفت انگيز برجاي مانده از تمدن هاي بسيار دور و کهن .ولي آنچه در تاريخ بجاي مانده قدمتي حداقل سه هزار ساله دارد . اولين اثر مكتوب و جمع آوري شده يوگا كتابي است به نام يوگا سوترا كه توسط فرزانه و حكيم بزرگ پتنجلی در سرزمين هند نگاشته شده است . اين اثر خوشبختانه در ايران به نام هستي بي كوشش ترجمه شده است . اين اثر آنچه را عرفا و فرزانگان گذشته براي كمال معنوی و نیروهای درون سینه به سینه منتقل كردن را در چهار فصل و 186 سوتره يا عبارت كوتاه به زيبايي تمام گرد آورده است. يوگا چيست؟ يوگا . از واژه يوگ يا يوج yoj (وسيله ايكه به گردن گاو مي بستند تا او را كنترل نمايند و زمين را شخم بزند) گرفته شده است . و در مفهوم به معناي روش كنترل نفس مي باشد. در معنائي ديگر يوگا معناي رهائي و رسسيدن به وحدت و يگانگي است. حكيم پتانجلي در يوگا سوترا اينچنين تعريف ميكند. يوگا چيته نيرو و ده وريتي . يعني يوگا عبارت است از باز داشتن از تموجات ذهني و نفس و اين همانا رسيدن به مرحله صمدي يعني حالتي از خاموشي كامل ؟ و فكر و رسيدن به آگاهي خالص و يكي شدن با آگاهي فردي با آگاهي ميهماني ووحدت . گر به خود آئي به خدائي رسي مراحل يوگا براي تكامل معنوي ، كمال انساني و خود شناسي عميق ، يوگا 8 مرحله يا بعبارتي 8 بخش وجود انساني را بر مي شمرد . همانطور كه يك درخت بطور عمده داراي 8 بخش است تا به ثمر برسد انسان نيز براي رشد بايد به اين ابعاد هشتگانه درون خود نزم كند و روي آنها كار نمايد. مرحله اول: ياما yama. ريشه درخت معنوي :آموزه هاي اخلاقي اجتماعي (پرهيزات) مرحله دوم: نياما niyama تنه درخت معنوي : آموزه هاي اخلاقي اجتماعي (واجبات ) مرحله سوم: آسانا asana شاخه : حركات يوگا مرحله چهارم: پراناياما pranayama برگ: روش هاي تنفسي و كنترل انرژي مرحله پنجم: پراتي هارا pratyhara پولت: روش هاي كنترل ؟ ، هيجانات و احساسات مرحله ششم : دهارانا dharana شيره : روش هاي كنترل و تمركز فكر مرحله هفتم : دهيان dhyana گل: رسيدن به تعمق و خاموشي ذهني مرحله هشتم : صمدي samadhi ميوه : رسيدن به وحدت ، خلوص ، يگانگي و روشن بيني تاریخچه یوگا در ایران تمدن کهن ایران زمین یکی از تمدن های بزرگ و جهانی است و دانش بشری در این تمدن قدمت دیرینه دارد . از جمله دانش یوگا از دیرباز در فرهنگ ادبیات و خصوصا عرفان کهن دیده می شود. بسیاری از اندیشمندان و عارفان ایران زمین با یوگا و مدتیشن آشنا بوده و از آن بهره جسته اند . اما در دوره جدید فعالیت های یوگا ، می توان از جناب آقای مجید موقر در سال های 1343 یاد کرد. مجید موقر در آن سال ها ضمن آشنای با دو استاد و نمایشگر یوگا در نیویورک و ادامه سفر با آنها با این رشته آشنا می شود و ضمن مداوای بیماری های صعب العلاج خویش در نشریه مهر حتی چند سال مقالاتی را جهت معرفی یوگا به ایرانیان می نویسد . همچنین در سال 1355 دکتر بهلول پزشک بیماری های قلب و رئیس بیمارستان یوگا در هندوستان به ایران دعوت می شود و در دانشگاه اصفهان با موضوع رابطه یوگا با علم را سخنرانی می نماید . در آن زمان دکتر بهلول در گوشه ای از سخنرانی اش می گوید :«این اهانتی است به یوگا که این رشته را ورزش بدانیم زیرا هدف یوگا تنها حرت در آوردن دست و پا و گردن نیست ، بلکه نیت آسایش و آرامش روح است.» در همان سال ها سوامی نارابطان از اساتید به نام یوگا پیامی را به علاقمندان یوگا ی ایرانی می فرستد. در سال 1346 توسط مجید موقر آموزشگاه یوگا در تهران گشایش یافت. همچنین در سال های قبل از انقلاب اسلامی شاهد پخش حرکات یوگا در تلویزیون بودیم ، تا پس از انقلاب اسلامی در سال 75-1374 یوگا بطور رسمی تحت نظر تربیت بدنی و جزو زیر مجموعه فدراسیون ورزشهای همگانی آغاز بکار گیرد. در همان آغاز رئیس انجمن یوگای ایران مهرداد گردان ، رئیس کمیته آموزش دکتر ساعد احمدی ، رئیس کمیته پژوهش دکتر عیسی جلالی ، رئیس کمیته امور استان ها سید عباس علویون ، رئیس کمیته مربیان مسعود مهدوی پور بوده است . هم اکنون در بیش از پانزده استان کشور کمیته های یوگا تشکیل شده است و بیش از 200 مربی یوگا که غالب آن ها زن هستند در دوره های متعدد مربیگری آموزش دیده اند.
