مصرف نمک چه خطرات و مضراتی برای عادت ماهیانه ما می تواند داشته باشد! یک متخصص تغدیه ریشه بسیاری از بیماری های غیرواگیر در کشور را مصرف بیش از اندازه نمک دانست و گفت: بسیاری از افراد تصور می کنند در صورتی که نمک روزانه خود را کم کنند دچار کمبود ید می شوند و به بیماری تیرویید مبتلا می شوند این تصور کاملا اشتباه است در واقع مهم ترین منبع غذایی یُد را مواد غذایی دریایی مانند ماهی های آب شور، میگو، صدف و جلبلک های دریایی تشکیل می دهد بنابراین باید برنامه جدی برای حذف نمکدان ها از سفره های غذایی اندیشیده شود. دکتر اشرف مردانی در گفت و گو با شفقنا ، به یکی از توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی با عنوان “رعایت تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه” اشاره کرد و افزود: این موضوع به معنی پیروی از هرم غذایی و استفاده از پنج گروه غذایی اصلی شامل نان و غلات، شیر و لبنیات، سبزی‌ها، میوه‌ها و گوشت و جاگزین‌های آنها است که در مصرف هیچ یک از گروههای غذایی نباید افراط و تفرط کرد و در این رهنمون‌ها پیام‌های کلیدی کاهش مصرف قند، نمک و چربی برای داشتن رژیم غذایی سالم توصیه شده است تا یکی از ریزفاکتورهای اصلی شیوع بیماری های غیرواگیر در کشور که نمک است با سبک غذایی درست اصلاح شود. مهم ترین تاثیر مصرف نمک بر سلامتی وی در ادامه به مهم ترین تاثیر مصرف نمک بر سلامتی انسان اشاره کرد و گفت: مطالعات نشان داده است مصرف زیاد نمک در رژیم غذایی روزانه انسان را مستعد ابتلا به شمار زیادی از بیماری ها نظیر افزایش فشار خون، سکته مغزی، جمع شدن مایعات در بدن و در نتیجه بیماری های قلبی می شود، بروز تورم بدن، درد مفاصل، نفس تنگی، سردرد، درد و احساس فشار در ناحیه درونی جمجمه، سرگیجه و عدم تعادل صبحگاهی مخصوصاً هنگام برخواستن از خواب و میگرن از دیگر پیامد مصرف بیش از اندازه نمک است. افزایش درد عادت ماهیانه در اثر مصرف زیاد نمک وی در ادامه با تاکید بر اینکه تجمع مایعات ناشی از مصرف نمک، درد، مشکلات جسمانی و تغییرات خلقی در روز های قبل از شروع عادت ماهانه در زنان را تشدید می کند تصریح کرد: بطور کلی مصرف زیاد نمک، کلسیم را از استخوان ها گرفته و باعث دفع آن از ادرار می شود. به همین دلیل باعث نازک شدن استخوان ها شده و فرد را مستعد ابتلا به پوکی استخوان می کند علاوه بر آن مصرف زیاد نمک باعث سرطان معده، تشدید آسم، بدخوابی یا بی خوابی و در نتیجه زوال قدرت درک ذهنی افراد مسن می شود. کاهش مصرف نمک فشار خون را در طول 3 هفته پایین می آورد به گفته این متخصص تغذیه با توجه به اینکه جامعه ایران از فشار خون بالا رنج می برد و نمک ریشه بسیاری از بیماری های قلبی عروقی و انواع سکته ها است کاهش مصرف آن موجب کم شدن فشار خون می شود. زمانی که مصرف نمک کاهش می یابد فشار خون نیز به طور متوسط در طول سه هفته کاهش می یابد و آمار ابتلا به سرطان های مری و معده نیز که در جامعه ما شایع است بسیار پایین می آید. میزان مناسب مصرف نمک در سفره غذایی دکتر مردانی در خصوص میزان مناسب مصرف نمک درسفره غذایی اظهار کرد: میزان مصرف نمک برای اشخاص سالم و بزرگسال، حدود یک قاشق چایخوری (کمتر از ۵ گرم ) توصیه شده است. البته باید توجه داشت مقداری از نمک مصرفی افراد از طریق نان مصرفی روزانه، غذاهای آماده و منجمد، غذاهایی مانند فست فودها همچنین میوه، سبزی و لبنیات تامین می شود بنابراین در مصرف آن باید حداقل میزان را در نظر گرفت برای افرادی هم که فشار خون، بیماریهای کلیوی ودیابت د دارند و یا در سنین بالای ۵٠ سال هستند نصف قاشق چایخوری نمک در روز توصیه شده است. شیرخواران نیاز به مصرف نمک ندارند به گفته دکتر مردانی کودکان زیر ١١ سال باید کمتر از بزرگسالان نمک استفاده کنند بچه های زیر یک سال به کمتر از یک گرم نمک روزانه احتیاج دارند چرا که در این دوره ی زمانی کلیه ها حساس بوده و تحمل نمک بیشتر را ندارند در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می کنند نیازی به مصرف نمک وجود ندارد چون نمک مورد نیاز خود را از طریق شیر مادر کسب می کنند البته. مراقبت از کودکان در مورد این مسئله که غذای کم نمک استفاده کنند باعث می شود که ذائقه آنها به غذاهای کم نمک عادت کند. نمک ید مورد نیاز بدن را تامین نمی کند وی با تاکید بر اینکه مصرف نمک در وعده های غذایی ید مورد نیاز بدن را تامین می کند یک باور رایج غلط در جامعه است گفت: بسیاری از افراد تصور می کنند در صورتی که نمک روزانه خود را کم کنند دچار کمبود ید می شوند و به بیماری تیرویید مبتلا می شوند این تصور کاملا اشتباه است در واقع مهم ترین منبع غذایی یُد را مواد غذایی دریایی مانند ماهی های آب شور، میگو، صدف و جلبلک های دریایی تشکیل می دهد. بنابراین می توان با خوردن این مواد ید مورد نیاز بدن را تامین کرد. نمکی که در غذاهای آماده و منجمد استفاده می شود اغلب یا اصلا ید ندارد یا میزان خیلی کمی ید دارد در نتیجه کم شدن مصرف این نوع غذاها تاثیر بسیار اندکی بر بدن دارد. مصرف نمک در ایران سه برابر استاندارد جهانی است این کارشناس تغذیه ایران بیشترین مصرف کننده نمک در بین کشورهای دنیا است گفت: نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت و سازمواد غذایی در بدن، انتقال پیام‌های عصبی و کارکرد صحیح عضلات است اما مصرف آن مرز باریکی بین سلامتی و بیماری دارد متاسفانه میانگین روزانه مصرف آن در کشور ما سه برابر استاندارد جهانی است، در واقع براساس استاندارد‌های سازمان جهانی بهداشت، حد پایین تعیین شده برای مصرف نمک 2 گرم و حد بالای آن 5 گرم در روز است. این در حالی است میزان مصرف نمک در ایران حدود ۱۰ تا ۱۵ گرم در روز است که این میزان بسیار بیشتر از حد استاندارد مصرف نمک (۵ گرم) است. دکتر مردادنی یادآورد شد: در ایران مصرف نمک تابع الگوهای غلط تغذیه ای و سبک زندگی نادرست است متاسفانه از کودکی ذائقه ایرانیان با شوری و ترشی عادت می داده می شود بطوریکه در مصرف میوه هایی مثل خیار و مرکبات نیز از نمک استفاده می کنند بنابراین حذف نمکدان از سفرهای غذایی نیازمند فرهنگ سازی قوی در این زمینه دارد. نیازمند فرهنگ سازی قوی برای داشتن یک الگوی غذایی صحیح هستیم وی در پایان افزایش مصرف سبزی و میوه را یکی از بهترین برنامه ها جهت داشتن رژیم غذایی سالم و مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت خواند و گفت: در سبد غذایی فعلی ایرانی ها در مقایسه با سبد غذایی استاندارد، مصرف میوه و سبزی کم است در حالیکه بر اساس توصیه‌های گفته شده افراد باید حداقل حدود 400 گرم یا پنج واحد در روز سبزی و میوه مصرف کنند زیرا این مواد تامین کننده ریزمغذی‌ها بوده و و حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و فیبر هستند بنابراین حذف میزان نمک مصرفی نمک از سفره ها و داشتن یک الگوی غذایی سالم نیازمند فرهنگ سازی قوی در جامعه است که امیدوارم مسوولان به آن توجه داشته باشند.
