دوران پیری و کهولت سن چگونه است ؟چرا برخی روابط زناشویی سردی در دوران سالمندی دارند ؟علت آن چیست و چگونه می شود از آن پیشگیری کرد؟ وقتی به دوران سالمندی می رسیم، عده ای دچار برخی بیماری های مزمن می شویم و عده هم خدارو شکر سالم می مانیم، می خواهیم بدانیم که در دوران سالمندی چگونه می توانیم روابط زناشویی خود را حفظ کنیم؟ باید بدانید كساني که از خودشان مراقبت مي‌کنند، مي‌توانند از بسياري از بيماري‌هايي که باعث سالخوردگي زودرس مي‌شوند، جلوگيري کنند. بدین وسیله میتوانند روابط زناشویی خود را تا این دوران ادامه دهند. تا به حال بيشتر پژوهش‌ها درباره سالمندي بر بيماري‌هاي وخيم مانند بيماري قلبي، زوال عقلي، آرتريت، مشکلات پروستات و مانند آن متمرکز بوده است؛ در حالي که پژوهشگران در حال گسترش افق‌هاي ديدشان هستند تا مسايل کمتر حياتي را هم در نظر بگيرند. امور جنسي نمونه مهمي از اين موارد است. به تازگي گزارش‌هاي متعددي منتشر شده است که موضوع سالمندي و فعاليت جنسي را روشن‌تر کرده و يکي از آنها بيانگر آن است که فعاليت جنسي به خودي خود ممکن است از اختلال کارکرد جنسي در مردان سالمند جلوگيري کند. فعاليت جنسي در بيشتر مردان در طول زمان کاهش مي‌يابد. اين کاهش معمولا تدريجي است و جلب‌نظر نمي‌کند. با وجود اينکه ميل جنسي در مردان سالمندتر باقي‌مي‌ماند، به‌تدريج ميزان اشتغال‌خاطر آنها به امور جنسي کاهش مي‌يابد. به عبارت ديگر، با وجود داشتن ميل جنسي، ميل به انجام اين عمل کاهش مي‌يابد. بسياري از مردان سالمند به امور جنسي فکر مي‌کنند، اما انگيزه‌اي براي به مرحله عمل در آوردن اين فکر ندارند. حتي هنگامي که انگيزه پيدا مي‌کنند، ممکن است بدنشان با آنها همراهي نکند. کارکرد جنسي مردان نسبت به علاقه يا ميل جنسي به طور شاخص با سرعت بيشتري نزول مي‌کند. بيشتر مردان با افزايش وزن، کاهش پاسخ‌دهي جنسي را تجربه مي‌کنند. نعوظ‌ها کندتر رخ مي‌دهد و افکار شهواني براي تحريک جنسي آنها کافي نيست و نياز بيشتري به تحريک جسمي پيدا مي‌کنند. حتي در دهه ششم زندگي هنگامي که نعوظ رخ مي‌دهد، ميزان سفت شدن آلت تناسلي كمتر و حفظ نعوظ مشکل‌تر خواهد بود. مرحله انزال نيز با افزايش سن دچار تغيير مي‌شود؛ انقباض‌هاي عضلاني در مرحله ارگاسم با شدت کمتر و انزال، آهسته‌تر و با فوريت کمتري رخ مي‌دهد. شمار اسپرم‌ها نيز کاهش پيدا مي‌کند. اگرچه مردان سالم مي‌توانند حتي در سنين بالا هم صاحب فرزند شوند اما کارايي توليدمثلي آنها به وضوح کمتر از مردان جوان‌تر است. تغييرات مربوط به سن در فعاليت جنسي مردان مستقل از عوامل ميان‌فردي است. نعوظ‌هاي شبانه که رخدادي طبيعي است و حين خواب عميق رخ مي‌دهد، با افزايش سن کاهش مي‌يابد و مردان 45 تا 54 ساله به طور ميانگين 3/3 بار نعوظ در طول شب را تجربه مي‌کنند. در فاصله سنين 65 تا 75 سال اين ميانگين به 3/2 بار مي‌رسد. مدت نعوظ‌هاي شبانه با افزايش سن کاهش پيدا مي‌کند و شدت آن هم کم مي‌شود. تغييرات به علت بيماري در مرداني که وضع سلامت مناسبي دارند، همه اين تغييرات باعث کاهش نسبي فعاليت جنسي مي‌شود اما در برخي از مردان اين تغيير به صورت ناگهاني و شديدتر رخ مي‌دهد. اختلال کارکرد نعوظي کاملا با سن ارتباط دارد. در مردان زير 40 سال شيوع اين اختلال 5 درصد است اما شيوع آن به طور مداوم با بالارفتن سن افزايش مي‌يابد. حدود 44 درصد مردان در دهه 60 اختلال نعوظ دارند و در بالاي 70 سال اين رقم تا 70 درصد بالا مي‌رود. از آنجا که اختلال نعوظ در سالمندان بسيار شايع است، بسياري از افراد آن را بخش طبيعي فرآيند پيري تلقي مي‌کنند، در حالي که اينگونه نيست. اختلال نعوظ بيانگر اثر بيماري‌هاي مزمني است که به‌طور فزاينده‌اي با افزايش سن شايع مي‌شود. مهم‌ترين اين بيماري‌ها تصلب شرايين (آتروسکلروز) و فشار خون بالا است که بر عروق خوني اثر مي‌گذارند و ديابت که جريان خون و اعصاب را مختل مي‌کند. استرس، افسردگي و اضطراب درباره داشتن کارکرد کامل جنسي ممکن است فعاليت و ارضاي جنسي را با افزايش سن کاهش دهد. عوامل ديگري مانند مشکلات زناشويي، مشکلهاي ارتباطي، نداشتن مهارت‌هاي جنسي و ملال و کسالت نيز ممکن است اين وضعيت را بدتر کنند. از طرف ديگر هر يک از همسران ممکن است انتظار داشته باشند با ادامه زندگي مشترک، فعاليت و صميميت جنسي‌شان بالاتر رود و اگر اين انتظارات برآورده نشود، هر دوي آنها بايد به جستجوي علل و درمان‌هاي در دسترس بپردازند. برخي داروهايي که بسياري از مردان سالمند مصرف مي‌کنند، بر سلامت جنسي آنها اثر مي‌گذارد و کارکرد جنسي‌شان را مختل مي‌كند، از جمله بسياري از داروهايي که براي درمان فشارخون، بيماري قلبي، اضطراب و افسردگي به کار مي‌روند. علل تغييرات جنسي با افزايش سن رفتار جنسي رويداد پيچيده‌اي است و دانشمندان همه عوامل موثر در کارکرد جنسي مردان جوان را هم نمي‌دانند، چه برسد به عوامل دخيل در تغييرات فعاليت جنسي با افزايش سن. باوجود اين، روشن است که هورمون‌ها، اعصاب و عروق خوني در تغييرات فعاليت جنسي مردان با افزايش سن دخالت دارند. در يک مرد، متوسط ميزان هورمون جنسي تستوسترون در سنين بالاي 40 سالگي حدود يک درصد در سال کاهش پيدا مي‌کند اما بيشتر در بدن مردان سالمند هم آنقدر تستوسترون وجود دارد که کارکرد جنسي داشته باشند. تستوسترون براي ايجاد برانگيختگي جنسي، روي بخشي از مغز به نام «لوکوس سرولئوس» اثر مي‌کند و پاسخ‌دهي سلول‌هاي عصبي در اين بخش مغز کمتر مي‌شود. پاسخ‌دهي آلت تناسلي به تحريک حسي نيز با افزايش سن کند مي‌شود. به علاوه حتي در صورتي که فرد سالم بماند، جريان خون آلت تناسلي با افزايش سن مرد کاهش مي‌يابد. داروهاي بهبوددهنده نعوظ داروهاي درمان‌کننده اختلال نعوظ مانند «وياگرا» اثر گسترده‌اي بر فعاليت جنسي، سلامت رواني و روابط زناشويي دارد اما مردان مبتلا به اختلال کارکرد جنسي بايد با پزشكشان مشورت کنند تا علل زمينه‌ساز مشکل آنها روشن شود. اگر مشکل، اختلال کارکرد نعوظ باشد، بايد عوامل خطرساز براي بيماري‌هاي قلبي-عروقي (در اختلال نعوظ هم نقش دارند) از جمله ميزان غيرطبيعي کلسترول خون، فشار خون بالا، ديابت، سيگار کشيدن، چاقي و ورزش‌نکردن را شناسايي و درمان کرد. در واقع ابتلا به اختلال کارکرد نعوظي حتي در مرداني كه علايمي ندارند، يک عامل قوي پيش‌بيني‌کننده بيماري قلبي در آينده است. در مورد اختلال نعوظ هم گرچه درمان‌ها به فرد کمک مي‌کنند اما بهترين كار پيشگيري است يعني سيگارنکشيدن، ورزش منظم لاغر باقي ماندن. بالاخره نتايج يک بررسي نشان مي‌دهد که خود فعاليت جنسي ممکن است به حفظ کارکرد نعوظ در مردان سالمند کمک کند.
