مطمئنا شنیده‌اید که خلبانان و خدمه پرواز به علت سختی هایی که ممکن است در زمان برخاستن یا نشستن هواپیما برایشان مشکل بوجود آورد، نباید دندان خراب دردهانشان داشته باشند. حتی بعضی وقتها در این مورد زیاده روی می‌شود و به گوشمان می خورد که خلبان‌ها مجبورند هر دندانشان که خراب شد بکشند. دندان درد ناگهانی در ارتفاعات علاوه بر خلبانان، ممکن است شامل حال مسافران هوایی نیز بشود. علاوه بر آن کوهنوردانی که به قله‌های مرتفع پا می‌گذارند یا قواصانی که به عمق دریا می‌روند نیز ممکن است دچار دندان درد ناگهانی شوند. علت این دندان درد ناگهانی و غافل‌گیرکننده چیست و چرا تغییرات زیاد ارتفاع و اتمسفر باعث بروز چنین دردی می‌شود؟ دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه و عضو تحریریه سایت دندانه، با استناد به کتاب‌های مرجع، این اتفاق را برای شما رمزگشایی میکند: گاهی در دندان‌هایی که بیشتر دچار دجنراسیون یا نکروز (مرگ عروق دندانی) شده‌اند، تغییر فشار اتمسفر به مقدار زیاد، باعث شروع درد ناگهانی می‌شود. در سال ۱۹۳۷ یک دندان درد در ارتفاع ۶۰۰۰ پایی ثبت شده است که البته با کشیدن دندان درمان شد! به درد ناگهانی دندان ناشی از تغییرات فشار اتمسفر «بارودونتالژیا» یا «آئورودونتالژیا» می‌گویند. فضانوردان تا سه ماه بعد از درمان دندان‌پزشکی اجازه اعزام به سفر فضایی را ندارند. خلبانان (مخصوصا خلبانان هواپیماهای جنگی) از نظر دندان‌پزشکی قبل از پذیرش و بعد از استخدام به صورت مرتب معاینه می‌شوند. بیشتر موارد بارودونتالژیا، برای افرادی اتفاق می‌افتد که با پروازهای تجاری (که کابین تحت فشار است) مسافرت می‌کنند. ممکن است با کاهش ارتفاع هواپیما یا هنگام فرود هواپیما درد از بین برود ولی گاهی تا ساعت‌ها بعد از عادی شدن فشار هوا هم در برخی افراد مشاهده شده است که درد ادامه دار بوده است. درواقع شروع درد اغلب در ارتفاع پنج تا پانزده هزار پایی اتفاق می‌افتد. در هواپیماهای غیر نظامی که حداکثر ارتفاع آن به هشت هزار پا می‌رسد، شیوع درد دندان کم است. به علاوه شیوع درد ممکن است با سینوزیت قبلی هم مرتبط باشد (دندان درد و سینوزیت با هم در ارتباط بوده و می‌توانند علایم هم را تقلید کنند) در غواصان آب‌های عمیق، ممکن است همین حالت دندان درد ناگهانی و شدید، پیش بیاید. کوهنوردانی که به ارتفاعات بالا می‌روند هم با چنین پدیده‌ای به خوبی آشنا هستند. در ارتفاعات بالا شروع بدون مقدمه چنین درد‌هایی ممکن است اتفاع بیفتد. در واقع به نظر می‌رسد تغییرات فشار (بیشتر از خود فشار بالا یا پایین) علت شروع چنین درد‌هایی باشد. مشکل اصلی دندان‌پزشکان با بیماران دچار بارودونتالژیا، تشخیص دندان علت درد است! از آنجایی که هیچ دندان‌پزشکی در ارتفاع بالا یا عمق آب طبابت نمی‌کند، تکرار علایم درد برای تشخیص علت درد غیرممکن است! بیشتر بیماران هنگام مراجعه علامتی ندارند. دندان‌پزشکان از یک سری تست‌های حرارتی و تحریک الکتریکی دندان، برای تشخیص عامل درد استفاده می‌کنند. برعکس چیزی که ممکن است به ذهن بیاید، پاسخ ندادن دندان به این تست‌ها، نشانه عامل بودن آن دندان است! مسافرانی که قصد سفر هوایی دارند، بهتر است درمان دندان‌پزشکی، مخصوصا پرکردن دندان‌ها را در همان روز پرواز انجام ندهند. به علاوه کسانی هم دندان خود را کشیده‌اند بهتر است همان روز سفر هوایی نکنند. چون تغییرات فشار هوا اثر نامطلوبی بر حفره خالی دندان تازه کشیده شده دارد. (به این بیماران اغلب توصیه می‌شود چیزی را مک نزنند، سیگار نکشند و با نی چیزی ننوشند). گاهی مسافران پروازهای هوایی ممکن است دچار درد ناحیه گیجگاهی فکی شوند. این حالت از آنجایی که با استرس هم مرتبط است، بیشتر در میان خلبانان و مخصوصا خلبانان هواپیماهای نظامی شایع است تا مسافران پروازهای عادی. به طورکلی برای کسانی که زیاد با پرواز مسافرت می‌کنند، توصیه می‌شود معاینات دندان‌پزشکی خود را بیشتر و منظم‌تر انجام دهند، تا پوسیدگی‌ها و مشکلات دندانیشان، قبل از اینکه پالپ تاجی و ریشه را تحت تاثیر قرار دهد، تشخیص داده شده و درمان شود. به این ترتیب احتمال بروز مشکلات ناگهانی در حین پرواز، کاهش می‌یابد. دندان‌پزشکان هم در درمان این دسته از بیماران باید دقت بیشتری در تشخیص و درمان مبذول کنند. درمان‌های محافظه کارانه (مثل پالپ کپ) برای کادر پرواز و افرادی که مدام در حال سفر هوایی هستند یا به غواصی در عمق بیش از ده متر می‌پردازند، توصیه نمی‌شود.
