زمانیکه دندان‌پزشک به شما می گوید باید دندان عقلتان را بکشید، علتش این است که نهفته یا نیمه نهفته است و چنین دندانی نباید به هزار و یک دلیل در دهانتان باقی بماند، این سوال به ذهنتان می‌آید که: اصلا دندانی که جای رویش در فک ندارد چرا وجود دارد؟ حالا اگر دندان عقل را بکشیم چه اتفاق می‌افتد؟ آیا خللی یا نقصانی در عقل ما به وجود می‌آید؟ اگر نه، پس چرا به دندان عقل معروف است؟ این یک شوخی نخ‌نما درباره دندان عقل است که معمولا همه شنیده‌اند اما ارتباط عقل و دندان سوم آسیا کجاست؟ پاسخ را از دکتر علی‌رضا آشوری بشنوید: این دندان عقل از کجا آمده؟ دندان عقل یکی از نمونه‌های تکامل بشر در طول هزاران سال است. انسان‌های اولیه استخوان‌بندی و اسکلت درشت‌تری داشته‌اند. جمجمه‌های بدست آمده نشان داده بشر اولیه سه دندان آسیای بزرگ داشته که از هر سه آن‌ها برای جویدن استفاده می‌کرده است. علت هم این بوده که غذاهای انسان‌های اولیه اغلب خام و سفت بوده و آن‌ها برای جویدن این غذا‌ها به دندان‌های آسیای بیشتر و آرواره‌های قوی‌تر نیاز داشته‌اند. به مرور با پیشرفت شرایط زندگی بشر یاد می‌گیرد غذا‌ها را بپزد. در نتیجه رژیم غذایی نرم‌تر می‌شود و کم کم نیاز به آرواره‌های قوی‌تر و دندان‌های بیشتر از بین می‌رود. در نتیجه فک انسان در کنار سایر استخوان‌ها به مرور کوچک‌تر می‌شود. بنابراین آخرین دندان آسیای بزرگ به تدریج فضای کافی برای رویش را از دست می‌دهد. در نتیجه شیوع نهفتگی در این دندان افزایش می‌یابد. هرچه جلو‌تر می‌رویم نهفتگی در این دندان شایع‌تر می‌شود. در واقع سومین آسیای بزرگ فک به تدریج در حال حذف شدن از ژنتیک انسان است. چرا می‌گوییم دندان عقل؟ معمولا جوانه دندان عقل از حدود سن ۱۱، ۱۲ سالگی شروع به تشکیل می‌کند یعنی زمانی که عمده دندان‌های دائمی رویش پیدا کرده‌اند. بعد از شکل‌گیری دندان، فرآیند رویش آغاز می‌شود که معمولا در سن ۱۸، ۱۹ سالگی است. چون این دندان در سنی رویش پیدا می‌کند که فرد دارد پا به مرحله بزرگسالی می‌گذارد به آن دندان عقل (wisdom tooth) می‌گویند. مشکلات فرد هم از همان سن آغاز می‌شود. البته سن رویش دندان عقل به میزان رشد اسکلت صورت بستگی دارد. در برخی افراد در ۱۶، ۱۷ سالگی دندان عقل تقریبا تکمیل شده ولی در برخی موارد در ۲۰ سالگی هنوز ریشه‌ها کامل نشده‌اند.
