موسیقی به روایت سه پیشکسوت

مرور گفته های حسین علیزاده ، هوشنگ ظریف و داریوش طلایی درباره موسیقی . این سخنان در برنامه آموزشی پژوهشی موسیقی دستگاهی ایران با عنوان «آوای دوست» در فرهنگسرای ارسباران مطرح شده.
فرآوری: منیژه خسروی- بخش هنری تبیان



حسین علیزاده یکی از چهره‌های نوگرای موسیقی ایران به شما می‌رود خطاب به هنرمندان جوان اظهار کرد: دوستان جوان ما باید بدانند که موسیقی و به طور کلی هنر را با ریشه باید دنبال کرد. مفهوم پیشرفت و نوآوری چیزی نیست که امروز در موسیقی ما در حال رخ دادن است.وی ادامه داد: آنچه امروز رخ می‌دهد چیزی سطحی و عامه پسند و براساس مادیات است. اگر توصیه‌های ما را جدی بگیرید کارتان را با ریشه پیش می‌برید، در غیر این صورت تنها برای بازار کار می‌کنید.
علیزاده با اشاره به حمایت‌های دولت، گفت: ما نباید همیشه منتظر دولت‌های بمانیم. بخش زیادی از کار برعهده خودِ ماست. البته دولت باید از موسیقی جدی حمایت کند، اما اگر حمایت نکرد، خودمان پیش می‌رویم؛ هم دولت می‌شویم و هم ملت.علیزاده در بخش‌های دیگری از صحبت‌هایش به بیان خاطره‌هایی از زمان نوجوانی و دوستی‌اش با داریوش طلایی پرداخت. وی همچنین از مقام هوشنگ ظریف که نخستین استادش در عرصه موسیقی بوده تجلیل کرد.

داریوش طلایی آهنگساز و نوازنده تار و سه‌تار هم گفت: در دوران نوجوانی که دوران سرگشتگی‌ است اگر انسان به سمت هنر گرایش پیدا کند در امان می‌ماند. موسیقی ما موسیقی خاصی است و نوازنده موسیقی ما هم نوازنده خاصی است.

حسین علیزاده یکی از چهره‌های نوگرای موسیقی ایران به شما می‌رود خطاب به هنرمندان جوان اظهار کرد: دوستان جوان ما باید بدانند که موسیقی و به طور کلی هنر را با ریشه باید دنبال کرد. مفهوم پیشرفت و نوآوری چیزی نیست که امروز در موسیقی ما در حال رخ دادن است.

وی با اشاره به تفاوت‌های نوازنده موسیقی ایرانی و نوازندگان موسیقی کلاسیک غرب تاکید کرد:‌ نوازنده موسیقی سنتی با نوازنده موسیقی کلاسیک غرب بسیار متفاوت است. نوازندگان موسیقی کلاسیک غرب قطعه‌های مشخصی از آهنگسازان بزرگی مانند بتهوون و باخ را می‌نوازد و تنها نقش یک مجری را دارد. اما نوازنده موسیقی ایرانی وقتی مشغول تمرین قطعه‌های از پیش ساخته شده می‌شود، در اصطلاح به او می‌گویند که مشغول مشق کردن است.طلایی تاکید کرد: نوازنده موسیقی ایرانی باید به جایی برسد که براساس ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی به نوازندگی بپردازد و در کارش باید خلاقیت و ذوق داشته باشد.
این نوازنده تار درباره نقش ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی گفت: متاسفانه امروز راجع به ردیف بد فهمی شده است و برخی گمان می‌کنند ردیف آنها را محدود می‌کند. از نوازنده‌های موسیقی انتظار می‌رود که برداشت شخصی خود و لحن و بیان منحصربه‌فردی در نوازندگی داشته باشند.
وی در پایان گفت: نوازندگی تار موتوری نیست که روشنش کنند تا هر کسی سرعتش بیشتر باشد برنده شود. نوازنده تار فقط یک نوازندگی صرف نیست نوازنده تار باید بداند که سازش در خدمت چه بیان و چه لحنی قرار می‌گیرد. آنچه نوازنده تار می‌نوازد باید در خدمت فرهنگ جامعه باشد و با جامعه ارتباط درستی داشته باشد.




هوشنگ ظریف نوازنده و استاد ساز تار که شاگردان بسیاری را در نوازندگی این ساز تربیت کرده، در آغاز صحبت‌هایش به بیان چگونگی آشنایی‌اش با ساز تار و آغاز فعالیتش در عرصه موسیقی پرداخت.ظریف گفت: حدود 7 یا 8 ساله بودم که برای نخستین بار صدای نوازندگی تارِ لطف الله مجد را از رادیو شنیدم و از‌‌ همان زمان به صدای ساز تار علاقه‌مند شدم. نخستین کلاس آموزشی‌ام را نزد موسی خان معروفی گذراندم. پس از آن در دانشگاه نیز نزد علی اکبر شهنازی درس گرفتم.
وی ادامه داد: معلمی را از‌‌ همان جوانی دوست داشتم. اکنون سال‌های بسیاری است که تدریس می‌کنم، البته شاگردان مبتدی را قبول نمی‌کنم. هر کسی که بخواهد نزد من آموزش ببیند، چند قطعه برایش در نظر می‌گیرم و پس از نواختنش، اگر در سطح مناسبی باشد به شاگردی قبول می‌کنم.
این نوازنده تار با اشاره به حضورش در گروه «پایور» گفت: حدود 40 سال در کنار زنده یاد پایور بودیم و کنسرت‌های بسیاری برگزار کردیم. با همین گروه به کشورهای بسیاری هم رفتیم.ظریف که گاهی مطالبی را به شوخی بیان می‌کرد، درباره اجراهای خارجیِ گروه «پایور» گفت: ‌ ما با گروه پایور همه دنیا را گشتیم و کنسرت برگزار کردیم، تنها دو کشور دنیا را نرفتیم، اگر می‌دانید آن دو کشور کدامند بگویید؟وی ادامه داد: ما تنها در «گامبیا» و «زامبیا» کنسرت ندادیم (این جمله خنده‌های حاضران در ارسباران و خودِ ظریف را در پی داشت).
ظریف درباره جایگاه ساز تار در موسیقی ایران گفت: تار مادر سازهای ایرانی است. امروزه نوازندگی این ساز تفاوت کرده است. الان دیگر نوازندگان بر روی دسته ساز آکروبات بازی می‌کنند و یکی دو نفر هم پیدا شده که کباب کوبیده سیخ می‌کنند (این گفته‌ها لحنی طعنه آمیز و در عین حال طنز گونه داشت که با استقبال حاضران و تشویق آن‌ها همراه شد).وی تاکید کرد: اصالت نوازندگی ساز تار باید حفظ شود. تکنیک باید با اصالت‌ها همخوانی داشته باشد. متاسفانه امروز در نوازندگی برخی از جوانان صدای سازهای هندی و ترکی شنیده می‌شود.