گفت‌وگو با کیوان ساکت نوازنده و مدرس موسیقی بخش هنری تبیان کیوان ساکت علاوه بر نوازندگی، موسیقی را به صورت آکادمیک تدریس میکند و در این حوزه کتابهای متعددی از او به انتشار رسیده است. ساکت به ردیف موسیقی اعتقاد خاصی دارد و برای آموزش ردیف کاربردی، مدتی است دست به کار نوشتن کتابی در همین باب زده که به زودی عرضه میشود. این ردیف، مشکلات هنرجویان را در درک و دریافت مبانی ردیف تا حد زیادی مرتفع میکند. ساکت اخیراً در شهرهای تورنتو، اتاوا و مونترال کانادا، کنسرت‌های موفقی داشته است. این نوازنده تار و سه تار به زودی آلبوم تصویری اجرایش با سالار عقیلی را روانه بازار خواهد کرد. شنیده‌ام که قرار است با گروه «سارنگ» اجراهایی داشته باشید. در هفته آینده به همراه گروه سنتی و نواحی «سارنگ» دو اجرا در شهرهای شمالی کشور دارم، اجرای اول در شهرستان رشت و بعد از آن در ساری خواهد بود. آیا برنامه هایی برای همکاری با خوانندگان دیگر نیز در آینده دارید؟ قطعاً این کار را خواهم کرد. به ویژه تلاش من بر این است که در این راستا به معرفی استعدادهای جوان نیز بپردازم؛ البته همان‌طور که می‌دانید اغلب کنسرت‌های من در تهران و شهرستانها مبتنی بر ساز تنها و موسیقی ناب است. و آوازه‌خوان چه جایگاهی در موسیقی شما دارد؟ بر این باورم که خواننده بخشی از موسیقی است که جایگاه خود را دارد و همه موسیقی متکی به خواننده نیست! آلبوم جدیدی در دست انتشار دارید؟ آلبومی تصویری آماده کرده‌ام که برای انتشار به دنبال سومین مجوز آن هستم! چطور شد که در جشنواره موسیقی فجر امسال شرکت نکردید؟ به دلیل محدود بودن بودجه جشنواره فجر، شرایط حضور من به همراه گروهم فراهم نشد. چرا؟ متأسفانه بودجه جشنواره هر سال کاهش مییابد و تعداد شرکت کنندگان داخلی در جشنواره کمتر میشود. این اتفاقات در حالی می افتد که همین بودجه کم هم صرف دعوت از گروههای خارجی میشود. دعوت‌های تکراری همه ساله! بله؛ گروههایی که برخی از آنان برای چندمین سال پیاپی است که به جشنواره فجر دعوت میشوند و به اجرای قطعات تکراری می‌پردازند. دلیل حذف بانوان از جشنواره را چگونه ارزیابی میکنید؟ یکی از دلایل محروم بودن بانوان در جشنواره، مسائل مالی است که به راحتی آنان را از بزرگ‌ترین فستیوال موسیقی کشور حذف میکند. تحصیلات آکادمیک نقش بسزایی در پیشرفت موسیقی هر کشوری دارد، اما در ایران همچنان نگاه سنتی به جریان موسیقی وجود دارد. تحصیلات آکادمیک در حوزه موسیقی یعنی شناخت موسیقی ایران و جهان. این شناخت، باعث گذر از نگرش بسته به موسیقی میشود. متأسفانه دیدگاهی که بین موسیقیدانـان ما حاکم است، نگاهی سنتی و واپس‌گرایانه است و نه تنها باعث جلوگیری از روند رو به جلوی جریــان موسیقی میشود که مخاطبان را نیز پراکنده میکند. سالها فارغ از فعالیت عملی در حوزه موسیقی، به نگارش آثار متعددی نیز پرداخته اید. با این حال، فکر میکنید امروز جای پرداختن به چه مباحثی در موسیقی خالی است که ضرورت دارد بیشتر به آن توجه شود؟ به نظر می‌رسد جای مباحثی چون آنالیز دقیق ردیف برای دانشجویان و حتی مدرسان در کتابهایی از این دست خالی باشد و لازم است که بیش از پیش نسبت به چنین موضوعاتی پرداخته شود. از اینها گذشته، موسیقی خوب ما احتیاج به شنیده شدن از سوی مردم دارد. شنیده شدن؟! در واقع، ضرورت دارد که کنسرت های خوب اجرا شود. کنسرت خوب یعنی چه؟! منظور از اجرای خوب، اجرایی نیست که حتماً سالن پر باشد؛ بلکه منظور کیفیت آثار است. هنرمندان و آثار آن‌ها در رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون به وجهی شایسته و در خور به مردم معرفی و از همه مهم‌تر، سازهای مقدس و زیبای موسیقی ما در رسانه های عمومی به مردم نشان داده شوند تا ملت بتوانند با سازهای اصیل ایرانی بیشتر آشنا شوند. موافق هستید که رشد قارچ‌گونه موزیسینهای جوان در پیشبرد موسیقی کشور اخلال ایجاد میکند؟ جریانی غیر مسئول، تحت تأثیر موسیقی نظام‌گسیخته پاپ و موسیقی فاقد ملودی «رپ» که بدون چارچوب و قواعد موسیقیایی و دور از هیچگونه نگاه علمی-هنری به موسیقی است. البته سلیقه مردم در انتخاب این نوع موسیقی هم ملاک است. بله موافقم. گوش مردم باید به شنیدن آثار فاخر موسیقی عادت کند و این اتفاق فقط با شنیدن موسیقی ممکن است. در این شرایط رسانه می تواند نقش مهمی در آموزش سلیقه شنیداری مخاطب داشته باشد. ارائه مجوز به رپرها و گروههای زیرزمینی اتفاق خوشایندی است؟ این اتفاق به خودی خود بد نیست. هنرمندان ایرانی سالها برای پیشبرد موسیقی تلاش کرده اند ولی مورد حمایت در خوری قرار نمی گیرند و با کم‌لطفی مواجه میشوند؛ در این شرایط حمایت مسئولان از این جریان ناعادلانه است. در دولت تدبیر به باز شدن درهای بسته در موسیقی امیدوار هستید؟ البته، هنوز زمان زیادی از عملکرد دولت نگذشته و این‌قدر مشکلات پیش روی دولت بوده که هنوز به طور جدی به مقوله هنر و موسیقی نپرداخته است. بنابراین باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا بوی بهبود از اوضاع جهان میشنویم یا نه. برسیم به بحث شیرین تلفیق! (می خندد) موسیقی تلفیقی از دیرباز در ایران بوده است، در دهه پایانی قرن 12 شمسی، درویش خان به همراه گروه ارکستر «اخوت» از سازهایی مثل ویولن، ویولنسل و پیانو در کنار تار، تمبک و سازهای دیگر ایرانی استفاده کرده بود. شرایط ایجابی پدیده تلفیق در موسیقی را چگونه تشریح میکنید؟ تلفیق در سه بخش می تواند اتفاق بیفتد. کنار هم قرار گرفتن سازهای ملی ایرانی در کنار سازهای کلاسیک غربی، تلفیق در رنگ آمیزی صداست. در فرم چگونه است؟ تلفیق در فرم از ادغام سازها به وجود می‌آید. و در معنا؟ تلفیق در مفاهیم موسیقی می تواند با اجرای موسیقی غربی توسط سازهای ایرانی ایجاد شود و مفهوم جدیدی از دل این هم آمیزی به مخاطب ارائه دهد. تلفیق را در چه نوع دسته‌بندی قرار میدهید؟ سبک؟ جریان؟ هر اتفاقی اگر بر پایه و اصول درست و بنیادین هنری بنا شده باشد، میتواند به یک جریان تبدیل شود. در کل، خاستگاه تلفیق کجاست؟ موسیقی تلفیقی اهداف والایی را دنبال می کند. خاستگاه این موسیقی، تأثیرگذاری بیشتر با بیان متفاوت است که گاهی در این امر موفق بوده و گاهی نتوانسته به خواسته اش برسد. سازهای جدید هم مانند موزیسینهای جوان، اعجاب انگیز زیاد شده اند! در این که موسیقی ایرانی به صداهای جدید مثل صداهای بم نیاز دارد شکی نیست. به نظر من پیشنهاد و ساخت سازهای جدید میتواند شروعی باشد برای ابداع سازهای بیشتر.
