سازها را می‌توان به اشکال مختلف طبقه‌بندی کرد: از حیث شکل، آوا، طنین، جایگاه در ارکستر سمفونی، فرهنگ، رنگ، اجزا، شکل، هدف تولید و غیره. یک ساز را نمی‌توان در قالب یک زیست‌بوم یا فرهنگ خاص طبقه‌بندی کرد. چرا که ظرفیت آنها فراتر از مرزهای یک مکان مشخص تعریف میشود. ساز، یک ابزار هنری در سطح جهانی بوده و به همه کره زمین اختصاص دارد. بوطر نمونه، سیستمی که به یک ساز معین محدود است، دچار مشکل میشود. چرا که با تغییر طریقه استفاده از آن ساز، آن سیستم نیز پاسخی نخواهد داشت. کارشناسان موسیقی یکصدا معتقدند که تنها تعریف و طبقه‌بندی "هورنبوشتل- ساشز" مناسب موسیقی است و آن را بهترین طبقه‌بندی ممکن می‌دانند. طبقه‌بندی باستانی یک طبقه‌بندی باستانی تحت عنوان "ناتیا ساشترا" وجود دارد که سازها را از 200 پیش از میلاد تا 200 پس از میلاد به 4 دسته تقسیم میکند. بدین شرح: سازهایی که با ارتعاش سیم ایجاد صدا میکنند؛ سازهایی که دارای راس پوستی بوده و با کوبش بر آنها ایجاد صدا میشود؛ سازهایی که با دمیدن مجراهای بادی موجود در آنها ایجاد صدا میگردد؛ و سازهای کوبه‌ای غیر مجهز به پوست. در سال 1880، "ویکتور چارلز ماهیلون" این طبقه‌بندی را به این طریق تغییر نام داد: کوردوفون‌ها، ممبرانوفون‌ها، آروفون‌ها، و آتوفون‌ها. طبقه‌بندی هورنبوشتل – ساشز اریش فون هورنبوشتل و کورت ساشز در سال 1914 طبقه‌بندی مشهور خود را ارائه دادند. آنها به همان طبقه‌بندی "ناتیا ساشترا" و "ماهیلون" احترام گذاشتند اما فقط نام "آتوفون" رو به "ایدیوفون" تغییر دادند: · ایدیوفون‌ها: که با ضربه بر بدنه آنها ایجاد صدا میشود. با ضربت، اصابت، تکان و خراشیدن در اینگونه سازها ایجاد صدا میشود. ایدیوفون‌ها شامل چوب پرکاشن، سنتور چوبی، استوانه شکافدار،آامبیرا (جعبه چوبی)، جغجغه و گوئیرو میشوند. · ممبرانوفون‌ها: سازهایی که با ضربه زدن بر قسمتی از آنها که معمولا از پوست تشکیل شده است، ایجاد صدا میشود. از این دسته می‌توان به انواع و اقسام سازی به نام "کازو" اشاره کرد. در سیستم شائفنر سازها از دو حیث طبقه‌بندی شدند: "سازهای بدنه‌ای" و "سازهای بادی". در سازهای بدنه‌ای ایجاد ارتعاش در بدنه ساز موجب پیدایش صدا و موسیقی می گردد و در سازهای بادی ایجاد وزش در جریانگرهای هوا منتصب بر ساز چنین میکند. · کوردوفون‌ها: در این نوع سازها ارتباط سیم با صفحه و بدنه ساز بسیار مهم است. آتوهارپ (سنتورى که در آن بعضى از سیمها را خفه میکنند تا سیمهاى آزاد صدا کنند) از این دسته سازها می باشد. ممکن است سیمها مانند گیتار به موازات صفحه اصلی بر روی ساز سوار شده باشند و یا ممکن است مانند بانجو از صفحه اصلی گذر کنند. · آروفون‌ها: اینگونه سازها با ایجاد باد در مجرای هوای ساز تولید صدا میکنند. از این دسته می‌توان به فلوت و نی اشاره کردو مثلا در فلوت لبه تیز مانند آن در ایجاد طنین استخراج شده موثر است. طبقه‌بندی شائفنر "آندری شائفنر"، متصدی موزه هنرهای انسانی، با سیستم طبقه‌بندی هورنبوشتل-ساشز مخالف بود. وی طبقه‌بندی خود را در 1932 ارائه داد. شائفنر فیزیک خالص ساز را یه ساخت ویژه و یا روش نواختن آن ترجیح می‌داد معتقد بود باید همیشه طبقه‌بندی ان مشخص شود. (در طبقه‌بندی "هوربونشتل-ساشز" اروفون‌ها از حیث صدا و ممبرانوفون‌ها از حیث شکل ساز تقسیم‌بندی می‌شدند). در سیستم شائفنر سازها از دو حیث طبقه‌بندی شدند: "سازهای بدنه‌ای" و "سازهای بادی". در سازهای بدنه‌ای ایجاد ارتعاش در بدنه ساز موجب پیدایش صدا و موسیقی می گردد و در سازهای بادی ایجاد وزش در جریانگرهای هوا منتصب بر ساز چنین میکند. طبقه‌بندی بر اساس ردیف موسیقیایی سازهای غربی همچنین بر اساس ردیف موسیقیایی طبقه‌بندی میشوند. این طبقه‌بندی دقیقا پس از طبقه‌بندی و نامگذاری آواز شکل گرفت: سازهای سوپرانو: (صدای زیر و بلند)، فلوت ، ویولن، ساکسوفون سوپرانو، ترومپت، کلارینت، قره‌نی، پیکولو (فلوت دارای صدای زیر). سازهای آلتو (صدای اوج): ساکسوفون آلتو، شیپور فرانسوی، شیپور انگلیسی، ویولا (ویولن بزرگ) سازهای تنور (صدای زیر مردانه): ترومبون (شیپور دارای قسمت میانی متحرک)، ساکسوفون تنور، گیتار سازهای باریتون (صدای بین بم و زیر): باسون(قره‌نی بم)، ساکسوفون باریتون، بیس کلارینت، ویولن‌سل، شیپور باریتون سازهای بیس: دابل بیس یا همان ویولن دابل بیس (حجیم‌ترین عضو خانواده ویولن‌ها)، گیتار بیس، ساکسوفون بیس، توبا (شیپور بزرگ). برخی از این سازها در یک طبقه‌بندی دیگر نیز جای می‌گیرند. مانند ویولن‌سل که می‌تواند در طبقه بندی باریتون، تنور، و بیس قرار گیرد؛ بسته به اینکه چگونه می‌توان موسیقی آن را در ارکستر سمفونی نشاند. ترومبون و شیپور فرانسوی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بسته به نوع ردیف مورد نواخت، می‌توانند در دسته‌های باریتون، تنور، بیس و یا آلتو قرار گیرند. ردیفهای بسیار از سازها بعنوان بخشی از نامشان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثل ساکسوفون سوپرانو، ساکسوفون تنور، شیپور باریتون، فلوت آلتو، و گیتار بیس. صفتهای وصفی اضافی نیز گویای این هستند که ساز بالاتر از ردیف سوپرانو است و یا پایین‌تر از بیس. از این دسته می‌توان به ساکسوفون سوپرانینو و کلارینت کنتراباس اشاره کرد. ساخت ساز ساخت سازهای موسیقی نیازمند سالها تمرین، کار مستمر، تلاش و کارآموزی است. اکثریت سازندگان ساز فقط در ساخت یک نوع ساز تخصص دارند. بدین معنا که سازنده سازهای سیمی یا همان استرینگ، فقط در زمینه ساخت این نوع سازها فعالیت میکند. برخی از سازندگان پا را فراتر نهاد و "سازهای موسیقی تجربی" هم می‌سازند. این سازها بیانگر استیلهای نواختن شخصی که توسط سازنده بر ساز اعمال شده‌اند، می‌باشند
