در حافظه ی شنیداری افراد جوان و میانسال کنونی که سنین کودکی را در دوران سالهای ابتدایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و سالهای ابتدایی جنگ تحمیلی سپری کرده اند ، آهنگهای جاودانی وجود دارد که البته به لطف مسوولین آرشیو صداوسیما ، حالا شاید مدتهاست که خاک می خورد! آهنگهایی چون؛ " ای ایران ، ژاله خون شد ، شهید ، آزادی ، رزم مشترک ، میهن ای میهن ، مژده ظفر ، کاروان شهید ، سپیده ، عاشقان و..." که آن سالها غالبا از رادیو سراسری می شنیدیم. اینها آهنگهایی بودند که برخلاف موسیقیهای متداول این سالها خاصیت "ماندگاری و خاطره سازی" داشتند و برخلاف ترانه های کنونی که غالبا از نظر "کلام" می لنگند ، ترانه های بسیار هدفمند و تاثیرگذاری داشتند . آهنگهایی که اسامی تعدادی از آنها ذکر شد به همراه تعداد بیشتری از همین خانواده ، جملگی یک وجه مشترک دارند و آن این است که همگی در مجموعه ای هنری تحت عنوان " کانون چاووش" ساخته و اجرا شدند . از سالهایی صحبت می کنیم که نقطه عطفش پیروزی انقلاب اسلامی بوده. مبارزات سیاسی – اجتماعی و حرکتهای انقلابی مردم که نهایتا به پیروزی انقلاب منجر شد ، همراه بود با موجی از حرکتهای متفاوت هنری – بویژه در فضای ادبیات و موسیقی - که به شدت با هم گره خورده بودند. در بین حرکتهای انقلابی آن سالیان ، گروهی از هنرمندان جوان موسیقی ایرانی که اکثرا فارغ التحصیلان هنرستان موسیقی ملی و دانشگاه هنرهای زیبا بودند ، از دل نهادی به نام مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی برآمدند و دست به حرکتی متفاوت با فضای قبل از آن زدند و با هنرشان نقش انکار ناشدنی خود را در مبارزات انقلابی ایفا کردند. این جوانان انقلابی که حالا جزء موسیقیدانان برجسته کشورمان به شمار می روند – نظیر مرحوم پرویز مشکاتیان ، حسین علیزاده ، پشنگ کامکار ، هادی منتظری ، عبدالنقی افشارنیا - با همراهی خوانندگانی چون محمدرضا شجریان ، شهرام ناظری و بیژن کامکار، گردهم آمدند و قطعات و ترانه هایی را تصنیف کردند تا دوشادوش مردمِ به پا خاسته و انقلابی نقشی در مبارزات انقلابی داشته باشند. هنرمندان جوان موسیقی ایرانی که اکثرا فارغ التحصیلان هنرستان موسیقی ملی و دانشگاه هنرهای زیبا بودند ، از دل نهادی به نام مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی برآمدند و دست به حرکتی متفاوت با فضای قبل از آن زدند و با هنرشان نقش انکار ناشدنی خود را در مبارزات انقلابی ایفا کردند در همان روزگار بود که سنگ بنای گروهی تحت عنوان " کانون چاووش" توسط محمدرضا لطفی و با حمایت های معنوی هوشنگ ابتهاج گذاشته شد و هنرمندان برجسته ای که اسامی آنان عنوان شد ذیل این مجموعه هنری به تهیه و انتشار آلبومهایی همت گماشتند با عنوان چاووش که تا امروز به لحاظ کیفی ، کمتر نمونه ای برای آنها پیدا شده. در آلبومهای 10 گانه ی چاووش مجموعه ای از تصانیف و سرودهای انقلابی (تماما در فضای موسیقی سنتی ) به همراه آهنگهایی که عمدتا رنگ و بوی میهنی و مبارزاتی داشت و در هنگامه ی جنگ تحمیلی تصنیف شده بود ، جای گرفته بود. تصانیف این آلبومها غالبا به خوانندگی محمدرضاشجریان و شهرام ناظری و اکثرا به آهنگسازی محمدرضالطفی ، حسین علیزاده و پرویزمشکاتیان و با دکلمه مرحوم مهدی فتحی ، بازیگر توانای سالهای نه چندان دور سینما و تلویزیون اجرا شده است. جا دارد به معرفی تعدادی از ماندگارترین این آهنگها اشاره ای گذرا داشته باشیم ؛ آهنگ های ماندگار - ای ایران ( با صدای شهرام ناظری ، آهنگسازی محمدرضا لطفی و شعر جواد آذر . با مطلع : ای ایران ، ای آذرِ، ایزد نشان ، ای قله ی ، آتشفشان ... ) -سپیده ( باصدای محمدرضا شجریان ، آهنگسازی محمدرضا لطفی و شعر هوشنگ ابتهاج . با مطلع : ایران ای سرای امید ، بر بامت سپیده دمید ... ) - شهید ( با صدای شهرام ناظری ، آهنگسازی حسین علیزاده و شعر امیر برغشی . با مطلع : شهید شهید شهید ، راه تو افتخار راه تو ماندگار ، عزتت پایدار... ) - آزادی ( با صدای شهرام ناظری ، آهنگسازی محمدرضا لطفی و شعر فرخی یزدی . با مطلع : آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی ، دست خود ز جان شستم از برای آزادی ... ) - رزم مشترک ( با صدای محمدرضا شجریان ، آهنگسازی و شعر از پرویز مشکاتیان . با مطلع : همراه شو عزیز ، تنها نمان به درد ، کاین درد مشترک / هرگز جدا جدا ، درمان نمی شود ... ) - کاروان شهید ( با صدای شهرام ناظری ، آهنگسازی محمدرضا لطفی و شعر محمد ذکائی . با مطلع : می گذرد کاروان ، روی گل ارغوان ، قافله سالارِ آن ، سرو شهید جوان ... ) و ده ها آهنگ ماندگار و جاودانه . کانون چاووش کانون چاووش یادآور روزگار خوش سالهای دور است. سالهایی که موسیقی در زندگی مردم جاری شده بود. بطوریکه تمام سالیان انقلاب و سالهای جنگ را نمی توان بدون نواهای ماندگار آن دوران تصور کرد . علاوه بر این چاووش به لحاظ "دوام عمر" از ماندگار ترین گروه ها در دهه های مختلف موسیقایی مملکت تلقی می شود. چون عموما عمر گروههای هنری موسیقی در ایران چندان به درازا نمی انجامد و در این بین ، گروه کامکارها ( که آنهم بیشتر وجه خانوادگی دارد ) و شاید گروه تنبور شمس ، جزء استثناعات تلقی می شوند. ظهور آهنگسازانی نوجو مثل حسین علیزاده و پرویزمشکاتیان با سبک متفاوت هنری شان که با تمام موسیقیدانان قبل از خود تفاوت داشتند ( مشخصا به جهت ارائه موسیقی چند صدایی ) از موهبات موسیقی سنتی ایران تلقی می شد که در کانون چاووش تجلی پیدا کرد. کانون هنری چاووش بعدها به دو گروه "شیدا" و "عارف" تقسیم شد و هر یک از این دو گروه تا چند سال بعد به سرپرستی لطفی (گروه شیدا) و مشکاتیان( گروه عارف) ادامه راه دادند تا اینکه فعالیتشان متوقف شد. هریک از هنرمندان جوان آن دوران ، حالا به صاحب سبک ها و صاحب نظران موسیقی ایرانی مبدل شده اند. محمدرضا لطفی ، حسین علیزاده ، مرحوم پرویز مشکاتیان ، و تمام اسامی که نامبرده شد در سالیانی که از انحلال کانون چاووش گذشت فعالیتهای خود را در مسیر ارتقاء موسیقی اصیل ایرانی ادامه دادند و آثار ماندگاری برای هنر این سرزمین خلق کردند . گرچه حالا سالها از خاطره ی خوش کانون چاووش می گذرد و گرد آمدن دوباره ی چنین جمع هنرمندی تقریبا دور از ذهن می نماید ، ولی لذت گوش سپردن به آهنگهای چاووش لذتی همیشگی است که یادآور خاطرات خوش دورانی ماندگار باقی خواهد ماند .
