سلسله سلجوقیان در اوایل قرن پنجم هجری در ایران تشكیل گردید . سلسله مذكور گسترش یافت و گروهی دیگر از آنان حكومت سلجوقیان روم را در آسیای صغیر بنیاد نهادند. بیشتر از دو سده عمر نكرد ، ولی در این دوران قدرت سیاسی آنان تا مرزهای عراق و سوریه گیترش یافت و گروهی دیگر از آنان حكومت سلجوقیان روم را در آسیای صغیر بنیاد نهادند. بطور كلی دوره سلجوقی را از نظر شكوفایی هنرهای گوناگون می توان از دورهای درخشان ادوار اسلامی دانست . در دوره حكمرانان این سلسله ، از جمله ملكشاه ، سلطان سنجر هنرهای اسلامی رونق و توسعه یافت. در دوره سلجوقیان هنرهای مختلف مانند معماری ، فلزكاری ، بافندگی ، آجركاری ، گچبری و دیگر هنرها به حد اعلای شكوفایی خود رسید . در هنر سفالگری این دوران می توان استفاده وكاربرد شیشه سفالگران را از خمیر سفید شیشه برای ساخت ظروف سفالین مشاهده كرد. این خمیر تقریبا شبیه خاك چینی دوره سانگ در چین بوده كه در آن كشور شهرت فراوان در ساخت سفالینه داشته است . ظروف سفالین ساخته شده از این ماده خمیر ، بسیار نازك بوده كه با پوشش لعاب قلیایی ، رنگی نیمه شفاف به ظروف می داده است. ظروف سفالین عهد سلجوقی متنوع و شامل سفالینه بی لعاب ، سفالینه یكرنگ ، سفالینه لاجوردی ، سفالینه مینایی ، سفالینه زرین فام ، سفالینه با نقش زیر لعاب ، سفالینه سفید رنگ مسبك ، سفالینه با نقش قالب زده است . سفالینه های یاد شده به اشكال گوناگون بروی ظروف سفالین ساخته شده كه از نظر تزیینات ، هریك دارای ویژگیهای خاص هستند . سفالگران این دوران از تزیینات گوناگون ، مانند نقوش هندسی ، خطوط كوفی ، نقوش پرندگان وحیوانات ، خطوط مارپیچ ، نقوش گل وگیاه ، نقوش انسانی كه با لعابهایی به رنگ ، آبی ، سیاه ، زرد ، قهوه ای ، لاجوردی ، سبز ، سفید ، فیروزه ای و دیگر رنگها در آرایش ظروف سفالین استفاده می كرده اند . تحقیقات باستان شناسی ، نشان داده است كه شهرهای معروفی ، چون سلطان آباد (اراك فعلی ) ، ری ، كاشان ، ساوه ، گرگان ، نیشابور ، شوش ، بخارا ، اصفهان و سمرقند از مراكز مهم سفالگری دوران سلجوقی بوده است . بررسیها و كاوشهای باستان شناسی سالهای اخیر نشان داده است كه دوره خوارزمشاهی از نظر هنرهایی چون فلز كاری ، سفالگری ، گچبری و ویژگیهای معماری سبك جداگانه ای داشته كه با ویژگیهای عصر سلجوقی و ایلخانی متفاوت بوده است سـفالگری دوره خوارزمشاهیان در گذشته هنرهای مختلف دوران سلجوقیان و خوارزمشاهیان توامان مورد بحث و بررسی قرار می گرفت ، ولی كاوشها و تحقیقات سالهای اخیر نشان داده است كه از بسیاری جهت ها در توسعه هنرها و شیوه های ساخت ، این دو سلسله هریك دارای ویژگیهای خاص می باشند . این ویژگیها در توسعه هنر سفالگری و مـعماری كاملا مشخص است . همچنین بررسیها و كاوشهای باستان شناسی سالهای اخیر نشان داده است كه دوره خوارزمشاهی از نظر هنرهایی چون فلز كاری ، سفالگری ، گچبری و ویژگیهای معماری سبك جداگانه ای داشته كه با ویژگیهای عصر سلجوقی و ایلخانی متفاوت بوده است . سفالینه دوره خوارزمشاهیان متنوع و عموما شامل سفالینه جرجان (گرگان) ،كاشان ،ری و سفالینه محلی است كه در انواع گوناگون ظروف سفالین ، چون زرین فام نقاشی شده زیر لعاب ، مینایی یا هفت رنگ ، یكرنگ با نقش كنده ، یكرنگ با نقش افزوده و بی لعاب ساخته شده است.
