هر گاه از پنجره صفحه نمایش گوشی هوشمند یا تبلت خود به محیط فیزیکی پیرامون خود بنگریم و آنگاه روی صفحه نمایش اطلاعاتی اضافی و سودمند در مورد محیط دور و بر ما به ما نشان داده شود، میگوییم که از فناوری واقعیت «افزوده» استفاده کردهایم. به دو جز این اصطلاح دقت کنید: واقعیت و افزوده. واقعیت که همان چیزی است که به صورت عادی و بدون هیچ وسیلهای میتوانیم ببینیم و «افزوده» آن سری اطلاعاتی است که به صورت کمکی توسط اپلیکیشنها روی «واقعیت» به ما ارائه میشود. مثال: فرض کنید که گوشی را به سمت یک بنای مهم یا تاریخی بگیرید و بعد روی صفحه نمایش اطلاعاتی در مورد تاریخچه بنا به شما داده شود. مثال دوم: فرض کنید که برای پیدا کردن مسیر، گوشی یا تبلت را به سمت محیط بیرون بگیرید و بعد با فلشهایی روی صفحه نمایش آنها، روی همان منظره کوچه و خیابان، مسیر به شما نشان داده شود. حل شدن اطلاعات دیجیتال به طور همزمان، مستقیم و غیر مستقیم در اشیای دنیای واقعی (در محیط کاربر) یکی از رایجترین تعاریفی است که در قبال یک پدیده مدرن ارتباطی شکل گرفته است: واقعیت افزوده (Augmented reality). واقعیت افزوده که اکنون به اختصار AR نامیده میشود؛ در عمل چیزی نیست جز تماشای یک پدیده در دنیای واقعی که به آن اطلاعات دیداری، شنیداری و ویدئویی کامپیوتری و یا اطلاعات برخاسته از جی پی اس (GPS) - سیستم مکانیاب جهانی متکی بر ناوگان ماهوارهای - افزوده شده است. فرض کنید که متن مصاحبهای را چاپ کردهاید و میخواهید خوانندگان شما بتوانند صدای مصاحبه را بشوند یا فرض کنید که میخواهید آلبوم عکس رنگی یک رویداد را قادر به چاپ کامل آن نبودهاید به خوانندگان نشان بدهید به عبارت بهتر؛ واقعیت افزوده محصول ارتباط دو جهان با یکدیگر است: جهان رسانهای و جهان واقعی. این اتفاق به مدد نرم افزار صورت میگیرد. اکنون نرمافزارهای گوناگونی در اختیار برنامهنویسان هست که به کمک آنها میتوانند مضامین دیجیتال را به مقولههای مرتبط با دنیای واقعی بیفزایند. البته شما هم برای استفاده و به دیگر سخن برای تجربه کردن واقعیت افزوده؛ به اپلیکیشن ویژه نیاز دارید. راه دیگر این است که در مرورگر خود "پلاگ این" یا افزونه داشته باشید. راه اول، یعنی استفاده از اپلیکیشن؛ الان به انتخاب اول و اصلی همه کاربران نهایی تبدیل شده است و در عمل همین اپلیکیشنها هستند که اطلاعات دیجیتال را - که مربوط به شیئی هدف است - دریافت میکنند و در اختیار شما قرار میدهند. البته بسیار بهتر است که دادههایی که از طریق واقعیت افزوده ارائه میشود؛ دادههای همزمان باشد. درست مثل تماشای نتایج یک مسابقه زنده فوتبال بر روی صفحه تلویزیون. چطور میشود از واقیت افزوده در یک نشریه استفاده کرد و اصلا چرا؟ فرض کنید که جزو عوامل و مدیران یک نشریه هستید و میخواهید جنبه چندرسانهای به نشریه خود بدهید. یک راهش این است که همراه نشریه یک DVD هم منتشر کنید که مسلما خیلی گران درمیآید. راه دیگرش همین واقعیت افزوده است، مثلا فرض کنید که متن مصاحبهای را چاپ کردهاید و میخواهید خوانندگان شما بتوانند صدای مصاحبه را بشوند یا فرض کنید که میخواهید آلبوم عکس رنگی یک رویداد را قادر به چاپ کامل آن نبودهاید به خوانندگان نشان بدهید. در این صورت باید لینکی بین نشریه کاغذی و وبسایت خود ایجاد کنید. در سادهترین صورت شما میتوانید در صفحه مورد نظر یک کد اطلاعاتی قرار بدهید. خواننده شما وقتی برچسبخوان گوشی یا تبلت را سمت این کد بگیرد، یکراست راهی صفحه مورد نظر سایت شما میشود. همین! اما در سطحی دیگر میشود کار را مقداری شیکتر انجام داد، به این صورت که بیایید و هزینه کنید و یک اپلیکیشن اختصاصی برای نشریه خود سفارش بدهید، طوری که وقتی خواننده اپلیکیشن را باز کند و گوشی را سمت یک صفحه خاص بگیرد، ضمن دیدن ظاهر عادی آن صفحه، اطلاعات اضافی (شامل اطلاعات متنی اضافه، صدا یا عکسهای اضافه) در همان محیط به او نشان داده شود. مسلما این کار دوم مقداری پیچیدهتر است. اتفاق تازهای که در همشهری اتفاق افتاده است، چیست؟ همشهری روزهای پنجشنبه یک ویژهنامه دارد به نام ویژهنامه 6 و 7. هدف از انتشار این ویژه نامه ارائه پیشنهادهای متنوع و متعدد برای گذراندن آخر هفته است. دکتر حسن نمکدوست تهرانی روزنامهنگار کهنه کار که سردبیر 6 و 7 ویژه نامه آخر هفته روزنامه همشهری است به یاری مهدی صارمیفر و آرش جهانگیری برای نخستین بار پای واقعیت افزوده را به خانواده بزرگ همشهری کشاندهاند. به این ترتیب خوانندگان نشریه بعد از نصب یک اپ میتوانند ویژهنامه همشهری را بشوند و تماشا کنند! مدیران رسانههای ایرانی میتوانند این تجربه همشهری را نصب العین کنند و باور کنند که باید بالاخره برای داراییهای دیجیتال خود فکری بردارند و در نهایت برای همگرا سازی این ثروت دیجیتال با دستمایههای موجود چاپی برنامهریزی کنند. در همین حال، برنامه نویسان ایرانی میتوانند این همگرایی دیجیتالیسم و چاپ را به عنوان یک بازار بالقوه که در همشهری نمود عملی یافته است در نظر بگیرند. البته پیش از این روزنامهها و نشریات ایرانی دیگری بودند که برچسبهای اطلاعاتی در نشریات خود چاپ میکردند، اما این برای اولین بار است که «واقعت افزوده» به چنین صورتی (با یک اپلیکیشن اختصاصی و به صورت مدرن) در نشریهای ایرانی ارائه میشود. ممکن است شما به عنوان صاحب یک نشریه حوصله، امکانات یا اصلا پولی برای انجام کاری مشابه همشهری نداشته باشید. ولی در مرحله اول میتوانید به سادگی با درج کدهای اطلاعاتی، نشریه خود را غنی کنید. کافی است که سایتی برای نشریه خود داشته باشید یا اصلا وبلاگی برای نشریه خود درست کرده باشید! فردا دیر است، از همین امروز به جمع نشریات مدرنی که از واقعیت افزوده استفاده میکنند، بپیوندید!