فیلم سینمائی محمد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فیلم سینمائی محمد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فیلم سینمائی محمد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) (تولید 1386-1394) فیلم سینمائی محمد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) کارگردان: مجید مجیدی تهیه‌کننده: شرکت سینمایی نور تابان مدیر پروژه: محمدمهدی حیدریان نویسندگان: مجید مجیدی ، کامبوزیا پرتوی ، حمید امجد بازیگران: علیرضا شجاع نوری مهدی پاکدل ساره بیات مینا ساداتی محسن تنابنده داریوش فرهنگ رعنا آزادی‌ور حمیدرضا تاج دولت سیدصادق هاتفی محمد عسگری آرش فلاحت پیشه جعفر قاسمی پانته‌آ مهدی‌نیا نسرین نصرتی بهارک صالح نیا علی اصغر خطیب زاده امین آبان هادی آقا حسینی زنده یاد پیروز رفیعی یوسف بختیاری موسیقی: ای. آر. رحمان فیلم‌برداران: ویتوریو استورارو و حمید خضوعی ابیانه تدوین: روبرتو پرپینانی توزیع‌کننده: شرکت سینمایی نور تابان مدت زمان: ۱۷۱ دقیقه هزینهٔ فیلم: ۱۱۶ میلیارد تومان عبدالمطلب (علیرضا شجاع نوری) و ابوطالب (مهدی پاکدل) در صحنه‌ای از فیلم محمد رسول الله فیلمی است با ژانر تاریخی به کارگردانی مجید مجیدی که داستان زندگی کودکی محمد (پیامبر اسلام) (سده ۶ (میلادی)) را روایت می‌کند. این فیلم در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۳ برای اولین بار اکران شد. اکران محمد رسول الله از چهارم شهریور در سراسر ایران (در ۱۴۳ سینما) و اکران بین‌المللی آن از ۵ شهریور ماه همزمان با جشنواره مونترال آغاز گردیده است. بناست سه‌گانه‌ای سینمایی و مستقل از هم تولید شود که به مقاطع مختلف زندگی حضرت محمد (ص) بپردازد. در اولین فیلم، قصه از دوران جاهلیت و شرایط اجتماعی زمان تولد محمد آغاز می‌شود و در ۱۲ سالگی او به پایان می‌رسد. آنچه از ابتدا مورد نظر بوده، عرضه این فیلم در ابعاد بین‌المللی و طراحی اثر برای تماشاگر جهانی با هر دین و آئینی است. در ساخت این مجموعه همچون سایر فیلم‌های تاریخی سال‌های اخیر ایران نظیر ملک سلیمان از عوامل خارجی و در سطح سینمای روز جهان استفاده شده است. فیلمبرداری این اثر بر عهده ویتوریو استورارو و موسیقی متن آن ساختهٔ ای. آر. رحمان است که هر دو از هنرمندان برنده جایزه اسکار به شمار می‌آیند. این فیلم در شهرک سینمایی پیامبر اعظم که در ۵۵ کیلومتری شهر قم قرار دارد، ساخته شده‌است. در این شهرک، ماکت شهرهای مکه و مدینه با مشخصات ۱۴۰۰ سال قبل، در اندازه یک به یک (مختصات واقعی) طراحی و ساخته شده‌است و قرار است پس از پایان فیلمبرداری، از این دکور تحت عنوان شهرک سینمایی پیامبر اعظم برای دیگر پروژه‌های سینمایی دربارهٔ تاریخ اسلام استفاده شود. این فیلم پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران محسوب می‌گردد.بخش‌هایی از این فیلم در کشور آفریقای جنوبی فیلمبرداری شده است. فیلم محمد در تهران در ۴۰ سالن سینما به نمایش در آمد و با فروش ۱۷۰ میلیونی روز اول اکران خود در سینماهای تهران بالاترین میزان فروش برای افتتاحیه یک فیلم سینمایی در ایران را رقم زد.[۸]این فیلم پیش از تولد پیامبر اسلام (تا ۱۲سالگی) او را در بر می‌گیرد و البته بخش‌های قبل از ۵۰ سالگی محمد نیز به‌صورت فلاش‌بک نشان داده می‌شود. آغاز داستان: ابرهه یکی از سرداران لشکر حبشه به دستور پادشاه این سرزمین به مکه لشکرکشی می‌کند تا خانه خدا را از بین ببرد. ابرهه به وسیله چندین هزار نفر با فیل، اسب و تجهیزات جنگی فراوان به سوی شهر مکه می‌آیند ولی در نزدیکی مکه که حریم مکه به شمار می‌رود، فیل‌ها به جلو پیش نمی‌روند و تعداد بسیار بسیار زیادی پرنده با نام ابابیل در حالی که سنگ‌هایی در میان نوک خود دارند، بر سر ارتش ابرهه فرو می‌ریزند و همه را از بین می‌برند. تولید: پروژه سینمایی محمد به کارگردانی مجید مجیدی پس از حدود سه سال مراحل مقدماتی و پیش تولید در سال ۱۳۸۶ در آستانه آغاز مرحله فیلمبرداری قرار گرفت. به گزارش روابط عمومی پروژه، اولین مرحله شروع به کار این فیلم از مهرماه سال ۱۳۸۶ با فعالیت گروه تحقیق آغاز و اولین نسخه فیلم نامه نوروز ۱۳۸۸ آماده شد. سرمایه‌گذار این فیلم، که شرکت سینمایی نور تابان، وابسته به بنیاد مستضعفان است، هزینهٔ تولید آن را ۴۰ میلیون دلار اعلام کرده است. هزینهٔ تولید این فیلم حدوداً ۲۰ برابر پرهزینه‌ترین فیلم ایرانی تا قبل از ساخته شدن آن برآورد شده است. فیلمبرداری: ویتوریو استورارو فیلمبردار مطرح ایتالیایی که سه جایزهٔ اسکار را گرفته و به عنوان فیلمبردار با همراهی حمید خضوعی ابیانه، هنرمند ایرانی فیلم محمد مجید مجیدی را در قاب دوربینش ثبت کرده است، می‌گوید: کتاب نقاشی محمود فرشچیان، منبع الهام ایده‌هایش برای فیلمبرداری این فیلم بوده است. طبق پیش بینی و برنامه ریزی گروه سازنده، دوره پیش تولید پروژه محمد از خرداد ماه ۱۳۸۹ تا شهریور ماه ۱۳۹۰ تعیین شد، تا در پایان این مرحله فیلمبرداری آغاز شد. لوکیشن‌های این فیلم در شهرک سینمایی پیامبر در قم، کویر شهداد کرمان، اطراف عسلویه و آفریقا بوده است. مرحله فیلمبرداری ۶ ماه طول کشید و فیلم برای جشنواره فجر سال ۱۳۹۳ آماده نمایش شد. در طول مدتی که مرحله پس از تولید سپری می‌شود فعالیتهای لازم برای انجام پیش تبلیغات و آماده‌سازی مقدمات پخش جهانی اثر انجام خواهد شد. در هفته وحدت از این فیلم رونمایی خواهد شد. ویتوریو استورارو فیلمبردار مطرح ایتالیایی که سه جایزهٔ اسکار را گرفته و به عنوان فیلمبردار با همراهی حمید خضوعی ابیانه کار فیلمبرداری این اثر را انجام خواهد داد. استرارو تا کنون برای سه فیلم شامل «اینک آخرالزمان» (۱۹۷۹)، «آخرین امپراتور» (۱۹۸۷) و «قرمزها» (۱۹۸۱) جایزه اسکار گرفنته است. وی در مصاحبه با باب فیشر در یک مجله سینمایی آمریکایی (MovieMaker) دربارهٔ چگونگی پیوستن به این اثر گفت: «سال ۲۰۱۰ که با رشید بن هادی (کارگردان) در پروژه‌ای در الجزایر همکاری می‌کردم، برای اینکه اسلام را بهتر بشناسم، خواندن کتابی دربارهٔ زندگی پیامبر محمد (ص) را شروع کردم. به محض اینکه خواندن آن کتاب تمام شد، مثل یک رؤیای جادویی ایمیلی دریافت کردم با این مضمون که آیا علاقه‌مند هستم در ساخت بخش اول یک سه‌گانه دربارهٔ زندگی محمد (ص) حضور داشته باشم؟» بدین ترتیب و پس ملاقات مجیدی کارگردان و حیدریان کارگردان فیلم با او در رم، پیوستنش به این پروژه قطعی شد. وی می‌گوید که کتاب نقاشی محمود فرشچیان، منبع الهام ایده‌هایش برای فیلمبرداری این فیلم بوده است. جلوه‌های ویژه: جلوه‌های ویژه اثر بر عهده اسکات ای. اندرسون برنده اسکار برای طراحی جلوه ویژه «باب» در ۱۹۹۶ است که جلوه‌های ویژه قسمت حمله سپاه ابرهه به مکه را طراحی و اجرا کرده است. وی پیش از این در فیلم‌هایی همچون «ماجراهای تن تن»، «ترمیناتور ۲» «دروازه نهم»، «کینگ کنگ»، «استخوان‌های دوست‌داشتنی» کار جلوه‌های ویژه را بر عهده داشته است و با کارگردانانی همچون استیون اسپیلبرگ، جیمز کامرون و پیتر جکسون را داشته است. طراحی دکور و صحنه: میلژن کرکا کلژاکویچ طراح دکور فرانسوی که قبلاً جایزه «سزار» و «آکادمی فیلم اروپا» و همچنین نامزد دریافت جایزه «اِمی» را در کارنامه خود داشته است، طراحی دکور این فیلم را بر عهده داشته است. لوکیشن ها: صحنه های این فیلم در شهرهای کرمان، عسلویه و در شهرک سینمایی پیامبر اعظم در حوالی شهر قم داشته‌است که در آن مکه و مدینه با جزئیات و مختصات دقیق و واقعی بر اساس متون بازسازی شده‌اند. سکانس مربوط به حملۀ ابرهه به مکه نیز که به تعداد زیادی فیل، نیاز داشته در شهر بلا بلا در افریقای جنوبی، فیلمبرداری شده است و جزء سکانس های بیاد ماندنی این فیلم محسوب می شود. زبان های اقوام: یکی از نکات فنی و برجستۀ فیلم مجیدی این است که در طول فیلم هریک از اقوام عبری، حبشی و سریانی به زبان بومی خود صحبت می کنند و بازیگران ایرانی خود، بدون لب خوانی دیالوگ ها را به زبان های مذکور ادا می کنند. یکی از بازی های منحصر به فرد در این رابطه، بازی محسن تنابنده در نقش ساموئل یهودی است که ادای دیالوگ های عبری توسط وی، جزء جذابیت های فیلم مجیدی محسوب می شد. نام نوشت: در ۱۷ دیماه ۱۳۹۳ نام نوشت این فیلم در کنار سایر آثار خطاطی مرتبط با آن طی مراسمی رونمایی شد. نام نوشت این فیلم توسط جلیل رسولی از خطاطان ایران انجام شده است. وی در توضیح پیرامون این اثر گفت در کنار ۶ خطاط دیگر برای انتخاب نام نوشت از میان ۲۶۰۰ اثر ارسالی فعالیت کردند اما پس از آنکه مجیدی کارگردان فیلم از هیچ‌یک از آثار منتخب راضی از وی خواست که این کار را بر عهده گیرد. وی گفت: «بیش از ۵۰ سال است که کار خطاطی می‌کنم و خط در دست من مانند موم نرم است اما نگارش اسم اعظم پیامبر برای این فیلم بسیار سخت بود. طرح‌ها و اتودهای بسیاری زدم و نام حضرت محمد (ص) را به اشکال گرافیکی محکمی خطاطی کردم اما در نهایت راضی نمی‌شدم. وی ادامه داد: در نهایت به خود حضرت محمد (ص) توسل کردم و از او کمک خواستم تا مرا یاری کند. یک روز مرکب قهوه‌ای را از میان مرکب‌ها برداشتم و انگشت سبابه خود را داخل مرکب کردم و نام اعظم حضرت محمد (ص) را نوشتم، بعد متوجه شدم که انگشتم می‌لرزد و تعجب کردم... در طول تمام سالهایی که به طور حرفه‌ای خطاطی کرده‌ام دچار این حالت نشده بودم اما بعد متوجه شدم که تنها انگشت سبابه من نیست که می‌لرزد بلکه همه وجودم در حال لرزیدن است. ... پس از آن متوجه شدم همین نام نوشته حاضر همانی است که می‌خواستم.» افتتاح شهرک سینمایی رسول اعظم (ص): در روز ۱۷ دیماه ۱۳۹۳ طی مراسمی شهرک سینمایی پیامبر اعظم که به وسعت ۱۰۰ هکتار در جاده قم ساخته شده و بسیاری از لوکیشن‌های فیلم در آن قرار دارد برای خبرنگاران رو نمایی شد. از این مکان برای ساخت سایر آثار سینمایی ایران استفاده خواهد شد. در این شهرک همچنین موزه‌ای قرار دارد که مدارک مربوط به ساخت فیلم نگهداری می‌شود. بازدید رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله امام خامنه ای: رهبر معظم انقلاب در روز چهارشنبه ۱۷ آبان ماه ۱۳۹۱ برای بازدید از صحنه‌هایی از فیلم «محمد رسول الله» (ص) به شهرک لوکیشن این فیلم در بین تهران و قم رفتند. این بازدید که اولین دیدار رهبر معظم انقلاب از مراحل تولید یک پروژه سینمایی محسوب می‌شود، نزدیک به ۶ ساعت ادامه یافته است و ایشان از قسمت‌های مختلف لوکیشن ساخته شده از جمله قسمت شهر مکه، شعب ابی طالب که داخل آن است، دیر بحیرا و قسمت مدینه بازدید فرموده و در خلال این بازدید با آقای مجید مجیدی (کارگردان)، آقای حیدریان (تهیه کننده)، و دیگر دست اندرکاران پروژه دیدار و گفتگو کردند. سپس دقایقی در جمع عوامل پروژه سخنرانی فرمودند و از دست اندرکاران پروژه تقدیر نمودند. در جریان همین دیدار، سکانس تأثیرگذار ورود حضرت آمنه (س) مادر گرامی حضرت محمد (ص) به شهر مدینه در حضور رهبر معظم انقلاب تصویربرداری شده است. همچنین حدود بیست دقیقه از سکانس‌های تدوین شده فیلم برای ایشان پخش شده است. خلاصه داستان: ابرهه یکی از فرماندهان سپاه حبشه که به فرمان پادشاه حبشه لشکرکشی می‌کند تا خانه خدا را از بین ببرد. ابرهه با چندین هزار نفر با اسب و فیل و تجهیزات به سمت مکه می‌آیند، اما به اراده خداوند در ۳ کیلومتری مکه که حریم مکه محسوب می‌شود، فیل‌ها قدم از قدم برنمی دارند و میلیون‌ها پرنده ابابیل (پرستوهای کوچک) در حالیکه سنگ‌هایی در منقار خود دارند، که این سنگ‌ها، سنگ‌هایی از جهنم است بر سر لشکریان ابرهه فرو می‌ریزد و همه را از بین می‌برد. یکماه بعد از حمله ابرهه، پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) به دنیا می‌آید و فیلم دوران جاهلیت و ظلم و ستمی که به مردم می‌رود را به تصویر درمی آورد و پیامبر که شاهد وقایع تلخ دوران جاهلیت است را تا سن ۱۳ سالگی پیامبر تصدیق می‌کند. بازیگران: علیرضا شجاع نوری در نقش عبدالمطلب مهدی پاکدل در نقش ابوطالب ساره بیات در نقش حلیمه سعدیه مینا ساداتی در نقش آمنه بنت وهب محسن تنابنده در نقش ساموئل یهودی داریوش فرهنگ در نقش ابوسفیان رعنا آزادی‌ور در نقش ام جمیل حمیدرضا تاج دولت در نقش حمزه صادق هاتفی در نقش بحیرا محمد عسگری در نقش ابولهب آرش فلاحت پیشه در نقش ابرهه جعفر قاسمی در نقش حارث پانته‌آ مهدی‌نیا در نقش فاطمه بنت اسد نسرین نصرتی در نقش برکه بهارک صالح نیا در نقش ثُوَیبه علی اصغر خطیب زاده در نقش بنیامین یهودی امین آبان در نقش باروخ یهودی هادی آقا حسینی در نقش زهیر زنده یاد پیروز رفیعی در نقش ربان اعظم عوامل تولید: کارگردان: مجید مجیدی نویسنده فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی، مجید مجیدی با همکاری حمید امجد بازنویسی فیلمنامه: مجید مجیدی، بیژن میرباقری مشاور کارگردان: رضا میر کریمی کارگردانهای یونیت دوم: بیژن میرباقری، سیروس حسن‌پور دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: علیرضا سبزواری، لوکا لاچین (بخش روستای ماهیگیری و بیابان اطراف مکه) دستیاران کارگردان: حسن نجفی، بهزاد رفیعی، محسن قرایی مدیر فیلمبرداری: ویتوریو استورارو فیلمبردار: حمید خضوعی ابیانه موسیقی: ای. آر. رحمان صدابردار: یدالله نجفی صداگذار: محمد رضا دباغ دلپاک طراح تولید (مدیر طراحی صحنه، دکور و آکسسوار): میلژن کرکا کلژاکویچ مدیران و طراحان هنری: محسن شاه ابراهیمی، حمید قدیریان، بابیک برنامیر (بانه) طراحی هنری: اصغرنژاد ایمانی، بهزاد آدینه طراحی آکسسوار: فرانکو فوماگالی طراحی لباس: مایکل اوکانر طراحی گریم: جیانتو دروسی جلوه‌های ویژه کامپیوتری: اسکات ای. اندرسون جلوه‌های ویژه میدانی: استفانو کریدوری، محمدجواد شریفی‌راد عکاس: نادر فوقانی مدیران تولید: فرزاد پاک، فرهاد کی‌نژاد، مجتبی متولی، محمدرضا منصوری مجری طرح آفریقا: فرزاد پاک مدیر امور بین‌الملل: محمدرضا تشکری تهیه کنندگان اجرایی: پروانه پرتو، علیرضا رضاداد مدیر پروژه: محمد مهدی حیدریان تهیه کننده و سرمایه‌گذار: شرکت سینمایی نور تابان با تشکر از: محمد فروزنده، محمد سعیدی کیا، رحمت‌الله صادقیان، مجتبی نصیری، محمد رضا صابری حاشیه‌ها: تعدادی از روزنامه‌های چاپ عربستان سعودی به این فیلم اعتراض کرده‌اند. فیلم سینمایی محمد رسول الله (ص) رکوردهایی را برای اولین بار در سینمای ایران به جا گذاشته است. رکورد پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران نیز شکسته شد. رحمت‌الله صادقیان رئیس هیئت مدیره شرکت نورتابان اعلام کرد هزینه‌ای بالغ بر ۶۲۳٫۳ میلیارد ریال برای ساخت این فیلم صرف شد. این هزینه تقریباً ۱۰ برابر پرهزینه‌ترین فیلم ایرانی (ملک سلیمان با هزینه ساخت حدود ۶۵ میلیارد ریال) تا قبل از ساخته شدن محمد رسوال الله برآورد شده است. البته فیلم «لاله» نیز که موفق به اکران نشد، حدود ۱۷۰ میلیارد ریال هزینه ساخت داشت. وضعیت اکران این فیلم نیز رکوردی دیگر در سینما ایران به شمار می‌آید. قرار است از روز چهارم شهریور ۱۳۹۴ اکران این فیلم در ۱۴۳ سینمای ایران به طور همزمان آغاز شود. تبلیغات محیطی فیلم: تبلیغات محیطی فیلم سینمایی محمد رسول‌الله (ص) با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری تهران در قالب نمایش تعدادی از تصاویر فیلم و احادیثی از پیامبر در تابلوهای تبلیغاتی تهران اکران شد. مجیدی علت ذکر نشدن نام عوامل فیلم در تبلیغات شهری را گرفتن زیبایی عکس‌هایی که مانند تابلوهای نقاشی است دانست. از همین رو تصمیم گرفته شد نام هیچ‌یک از عوامل بر تبلیغات نباشد تا چشم‌انداز زیباتری از عکسهای این فیلم به مردم نشان داده شود. تعویق یک روزه اکران؛ مشکل صدا مانع از اکران «محمد رسول‌الله (ص)» شد. محمدرضا صابری در توضیح دلایل تعویق اکران فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله (ص)» گفت: سیستم فنی فیلم براساس سیستم D است درحالیکه سیستم فنی بسیاری از سالن‌های سینمایی سیستم E است و به همین دلیل در آخرین تست‌های فنی مربوط به نمایش متوجه شدیم سیستم صدا مشکل دارد. شروع ۱۷۰ میلیونی برای «محمد رسول‌الله (ص)»؛ همایون خزاعی فر مدیر فروش شرکت تولید و پخش نورتابان در خصوص اولین آمار فروش «محمد رسول‌الله (ص)» گفت: شب گذشته سینماهای آزادی، کوروش، پردیس زندگی و تعدادی دیگر از سینماهای تهران و شهرستان سانس فوق‌العاده در نظر گرفته‌اند که در نوع خود بی نظیر بود، وی ادامه داد: تا این لحظه فروش فیلم تنها در یک روز آن هم در سینماهای تهران بیش از ۱۷۰ میلیون تومان بوده است که بی‌سابقه‌ترین رقم فروش افتتاحیه یک فیلم در سینماهای ایران را به خود اختصثاص داده است. اساتید و علمای دانشگاه الازهر به این دلیل که بخش‌هایی از بدن بازیگر نقش کودکی محمد در معرض دید قرار می‌گیرد و صدای این بازیگر نیز پخش می‌شود، از این فیلم انتقاد داشته و خواهان ممنوعیت اکران آن شدند و از روحانیون شیعه نیز چنین موضعی را درخواست کردند. این فیلم به غیر از ایران در دو کشور دیگر فیلمبرداری شده است، همچنین این فیلم به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی پخش می‌شود.
