:3 شهر قوچان، بردسیر و اسکو شرایط اجرای طرح پایلوت اختلالات روانی را داشتند شهروندنوشت : شیوع اختلالات روانی در میان کم‌درآمدها، محروم‌ها و کسانی که در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند، بیشتر از سایر گروه‌هاست. نتایج بررسی‌های اداره سلامت روان و اعتیاد وزارت بهداشت اینها را نشان می‌دهد، همان بررسی‌ای که مشخص کرد شیوع مشکلات روانی در میان زنان بیشتر از مردان است. حالا قرار است در کنار برنامه سلامت روان که برای ١٠میلیون حاشیه‌نشین اجرا شده، اختلالات روانی در ٣ شهر به‌صورت پایلوت بررسی شود، خبری که هفته گذشته از سوی رئیس اداره سلامت روان و اعتیاد وزارت بهداشت اعلام شد. حالا احمد حاجبی، رئیس اداره سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «شهروند» جزییات بیشتری از این طرح پایلوت می‌دهد. او به ٢ فرضیه‌ای که در ارتباط با شیوع اختلالات روانی در میان گروه‌های محروم و کم‌درآمد مطرح شده هم اشاره می‌کند. هفته گذشته بود که از اجرای پایلوت بررسی اختلالات روانی در ٣ شهر کشور خبر دادید؛ شهرهایی در استان‌های آذربایجان شرقی، کرمان و خراسان. این ٣ شهر برای انجام این طرح آزمایشی بر چه اساسی انتخاب شدند؟ این ٣ شهر به اشتباه، تبریز، کرمان و مشهد اعلام شده بودند، اما قرار است طرح در شهرهای اسکو در آذربایجان شرقی، بردسیر کرمان و قوچان خراسان رضوی اجرا شود. این طرح آزمایشی است. زمانی که قرار است موضوعی به‌صورت آزمایشی اجرا شود، یک‌سری پتانسیل‌ها در آن سنجیده می‌شود یعنی باید شهر مورد نظر پتانسیل‌های خوبی برای اجرای طرح داشته باشد. منظورتان از پتانسیل خوب چیست؟ وقتی می‌گوییم پتانسیل شهری خوب است، یعنی برای نمونه معاون بهداشتی آن شهر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی، گروه و شبکه سلامت روان و اعتیاد آن و ... خوب و قوی است و می‌تواند روی این موضوع کار کند. شهرهای انتخاب شده هم این ویژگی را داشتند. چرا تهران جزو این شهرها نبود؟ ما خودمان نخواستیم تهران را به‌صورت پایلوت از نظر اختلالات روانی بررسی کنیم. این هم به دلایل خاصی بود. طرح ما به‌گونه‌ای است که باید در یک مکان کوچک اجرا شود تا بتوان نقاط ضعف و قوت آن را به دست آورد و پس از آن بتوانیم به کل کشور تعمیم دهیم. کاری که ما می‌کنیم با طرح پوشش سلامت روان حاشیه شهرها برای ١٠میلیون نفر متفاوت است. این یک کار جامع و یکپارچه است که امیدواریم تا پایان امسال این کار را انجام دهیم. نوع اختلالات روانی که قرار است بررسی شود، مشخص است؟ بله، همان اختلالاتی است که در کل کشور وجود دارد. آمار آن هم که مشخص است و همان ٢٣درصد شیوع است. البته آنچه مدنظر ما است، اختلالات روانی حاد است. پس از پایان این طرح به‌صورت پایلوت، قرار است نتایج آن را چگونه مورد استفاده قرار دهید؟ کاری که قرار است انجام شود، بسیار بزرگ است و برای نخستین‌بار انجام می‌شود. به‌هرحال این یک طرح یکپارچه است و پس از پایان کار می‌تواند خدمات یکپارچه‌ای را به تمام سطوح ارایه دهد. شما اشاره‌ای هم به این داشتید که بیشترین میزان اختلالات روانی در میان افراد محروم، کم‌درآمد و افرادی است که در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند. دلیل شیوع اختلالات روانی در میان این گروه چیست؟ ببینید، ما در بررسی‌ای که قبلا انجام داده بودیم و آمار ٢٣درصدی شیوع اختلالات روانی را به‌دست آوردیم، شاخص‌های زیادی را مشاهده کردیم. یکی از آنها این بود که شیوع اختلالات روانی در میان زنان بیشتر از مردان است. نکته دیگر هم این بود که شیوع این اختلالات در میان افراد با وضع اقتصادی و اجتماعی ضعیف بیشتر است. دلیل آن هم مشخص است؟ در این زمینه ٢ فرضیه وجود دارد. یکی بر این موضوع تاکید دارد افرادی که از نظر اقتصادی و اجتماعی شرایط پایینی دارند، استرس بیشتری هم دارند، همین باعث می‌شود تا اختلالات روانی شیوع بیشتری در میان آنها داشته باشد. فرضیه دیگری هم وجود دارد که این احتمال را می‌دهد که این افراد از ابتدا شرایط اقتصادی و اجتماعی پایینی نداشتند بلکه به‌دلیل ابتلا به اختلالات روانی، از نظر اقتصادی و اجتماعی افت کرده‌اند. وضع در کشورهای دیگر هم به این صورت است؟ بله، معمولا در خیلی از کشورها شرایط این‌گونه است.
