نام: Fatal Attraction موضوع روانشناسی : اختلالات شخصیت مرزی ژانر: درام, هیجان انگیز سال تولید: 1987 کیفیت: 720p Blu-Ray حجم: 900 MB زمان: 119 دقیقه کشور: آمریکا زبان: انگلیسی کارگردان: Adrian Lyne نویسنده: James Dearden ستارگان: Anne Archer, Ellen Latzen, Glenn Close, Michael Douglas خلاصه داستان فیلم : جدابیت مرگبار (به انگلیسی: Fatal Attraction) فیلمی ۱۱۹ دقیقه‌ای به گونۀ تریلر روانشناسانه به کارگردانی آدریان لین با بازی مایکل داگلاس، گلن کلوز و آن آرچر است که در سال ۱۹۸۷ منتشر شد. داستان فیلم در مورد روابط رو به خاموشی مردی متاهل با زنی است که پایان دادن به آن را نمی‌پذیرد. «دن گالاگر» (داگلاس)، يک وکيل متأهل و خوشبخت نيويورکي است. وقتي همسرش، «بت» (آرچر) و دخترش، «الن» (لاتسن) براي تعطيلات به خارج شهر مي روند، او با زني به نام «الکس فارست» (کلوز) آشنا می شود. براي «دن» اين يک رابطه ي گذراست، اما «الکس» بيش از اين مي خواهد... دانلود فیلم با لینک مستقیم : دانلود دانلود زیر نویس : دانلود
لازم است پیش از ورود به فیام بسیار غم انگیز جذابیت مرگبار (fatal attraction) بر این نکته تأکید کنم که هرگزموجبات آزار و اذیت کسانی را فراهم نکنیم که احساس می کنیم حتی از یک آزردگی خفیف روانی رنج می برند، هرگز بر اشک کسی نخندیم و دنیای ناامنی را برای کسانی که به دنیال احساس تعلق و امنیت می گردند فراهم نکنیم ... در این جهان بیکران کسانی هستند که در مرز بین تشدید بیماریشان از نظر روانی و یا بازگشت به سلامت روانی شان در تعلیق و سرگردانند و این ما همنوعانش هستیم که می توانیم یا او را به پرتگاه بیماران روانی شدید بیندازیم و یا با همدلی، مهربانی، دوست داشتن و عشق او را به دنیای عاشقان جهان هستی بازگردانیم و اینها کسانی هستند که علم روانشناسی بر آنها برچسب اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) زده است و فیلم جذابیت مرگبار یکی از قدرتمندترین فیلم هایی است که به خوبی این اختلال را با ساختاری محکم و دراماتیک به تصویر کشیده است، بر خلاف معادل فارسی آن یعنی فیلم شوکران ساخته بهروز افخمی که از این نظر بسیار فیلم ضعیفی است ... شوکران یک کپی برداری ناشیانه و ضعیف است از فیلم جذابیت مرگبار، ایکاش بازیگران فیلم هدیه تهرانی و عرب نیا بازی های قدرتمند گلن کلوز و مایکل داگلاس را بارها تماشا می کردند، گرچه تمامی اینها به دلیل کپی برداری های سطحی فیلمسازان ما از فیلمهای مطرحی است که واجد زیر ساخت های روانشناختی قدرتمندی در لایه درونی خویش و موضوعی داستان هستند. اختلال شخصیت مرزی(Borderline Personality Disorder) بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مرز نوروز (روان آزردگی) و سایکوز ( روان پریشی) قرار دارند و مشخصه آنها ناپایداری وضعیت عاطفی، خلق، رفتار، رابطه با عینیت، و خودانگاره آنها است. کارکرد بیماران به گونه ای است که روابط بین فردی آنها را مختل می کند. از آنجا که احساس خصومت و وابستگی را همزمان دارند روابط بین فردیشان آشفته و بهم ریخته است. رفتار این گونه بیماران بسیار غیرقابل پیش بینی است و از همین رو آنها تقریباً هیچ وقت به آن مقدار کارآیی که در توانشان هست دست نمی یابند. رابطه صمیمانه، تلاش دیوانه وار برای اجتناب از رهاشدگی، بیان نامناسب، خشم شدید و دشواری در کنترل خشم، و احتمال این که به کسی که احساس نزدیکی می کنند وابسته شوند، واز طرف دیگر نسبت به دوستان صمیمی خود اگر احساس سرخوردگی پیدا کنند خشم بسیار شدیدی ابراز می کنند. طغیان های کلامی، خودزنی های مکرر، انجام دادن دائمی بعضی از کارها، تغییر دادن اهداف، ارزشها، اشتیاقهای شغلی، تغییرات ناگهانی در عقاید و نقشه ها درباره شغل، هویت جنسی، ارزشها، از دست دادن مکرر شغل، تحصیلات متناوب، ازدواج شکست خورده، رفتار تکانشی، قماربازی، خرج کردن بی مهابای پول، پرخوری، سوءمصرف مواد، رفتار جنسی نادرست، رانندگی بی پروا، گرایش به خودکشی، حرکات نمایشی، رفتار خودآسیب زننده، تکانش وری، خودویرانگری و رفتارپرخاشگرانه و بسیار در به بازی گرفتن دیگران محشرند. رفتار خودکشی و یا تهدید به خودکشی به صورت مکرر، یا رفتار خودآسیب زنی مکرر. نامتناسب بودن و شدید بودن خشم یا دشواری در تسلط بر خشم (مثلاً بروز مکرر عصبانیت، خشمگین بودن دائمی، نزاع کردن های مکرر). در این فیلم من جدای از بیماری آلکس فورست (Alex Forrest) با بازی حیرت انگیز گلن کلور (Glenn Close) و در نقش یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، بیمار وحشتناک و خوف انگیزی دیدم که در نهایت حیرت آنها را بیمار نمیدانیم و سالهاست در نهایت اعتماد بین ما زندگی می کنند و اینها مردان هوسرانی هستند که متاسفانه علیرغم داشتن کانون گرم خانوادگی، با هوسرانی های نابجای خویش، گاه باعث منهدم کردن بسیاری از کانون های گرم شده اند و در این فیلم مایکل داگلاس (Michael Douglas) در نقش دن کالگر (Dan Gallagher) به خوبی از پس این نقش بر آمده است. نمیدانم احساس شما از سکانس پایانی و وحشتناک این فیلم در وان حمام و نهایتا کشته شدن آلکس و آلکس ها چه بود ... قطعا نفس راحتی کشیده اید ... اما باور کنید با کشته شدن آلکس، من احساس گناه و شرم کردم از تمامی هوس های نابجایی که شخصا در طول زندگی داشته ام. نویسنده : دکتر غلامرضا گرشاسبی
تحلیل شماره 2 : جاذبه مرگبار، محصول 1987 داستان فیلم «دن» مردی بسیار موفق و یکی از وکلای عالی رتبهایست که همراه با همسر و دخترش در نیویورک زندگی میکند. او که به اتفاق همسرش در یک مهمانی شرکت کرده با زنی به‌نام «الکس» که ویراستار یک مؤسسه انتشاراتیست آشنا میشود. ارتباط آن دو خیلی زود عمیق شده و در اولین ملاقات در منزل الکس به رابطه جنسی میانجامد. این ارتباط مدتی ادامه مییابد تا اینکه دن به‌دلیل ترس از برملا شدن این ماجرا نزد همسرش و به‌خطر افتادن زندگی زناشویی خود خواستار پایان یافتن این رابطه میگردد. اما الکس به محض این تصمیم دن، رگ مچ خود را میزند تا از رفتنش جلوگیری کند. دن به‌واسطه وابستگی بسیار شدید الکس نسبت به خود و مزاحمتهایش احساس خطر کرده و سعی میکند تا رابطهاش را به کل از او قطع کند. تا اینکه الکس ادعا میکند که از دن حامله شده و باید مسئولیت پدریاش را ایفا کند. همسر دن از این ماجرا با خبر شده و او را ترک میکند. علیرغم درگیری فیزیکی شدیدی که بین دن و الکس رخ میدهد اما الکس همچنان دست‌بردار نیست و گاه و بیگاه، مزاحمتهای عجیبی برای دن و خانوادهاش ایجاد میکند. تا اینکه تصمیم میگیرد با ورود مخفیانه به خانه دن همسر او را به قتل برساند و همانجاست که طی درگیری شدید بین آنها به ضرب گلوله همسر دن کشته میشود. تحلیل روانشناختی فیلم يک فرد مبتلا به ناراحتيهای روحي و روانی نظیر اضطراب يا افسردگي، معمولاً از وضعيت خود در رنج بوده لذا انگيزهی لازم براي درمان و مراجعه به روانشناس یا روانپزشک را دارد. اما يک فرد مبتلا به اختلال شخصيت، معمولاً از آنجایی که نه رنجي میکشد و نه مشکلي در خود احساس ميکند هیچگاه انگیزهای برای بهبود وضعیت خود و مراجعه به متخصص پیدا نخواهد کرد. این اطرافيان هستند که متوجه رفتارهای غیر طبیعی او میشوند و او را ترغيب ميکنند تا در پي کسب کمک حرفهاي برآيد. الکس در فیلم «جاذبه مرگبار» دچار نوعی اختلال شخصیتی به‌نام «اختلال شخصیت مرزی» (borderline personality disorder) است که روانشناسان آن‌را به اختصار BPD مینامند. اما «مرزي بودن» این اختلال به چه معناست؟ عقیده بر این است که اين افراد در «مرز» بين روان‌رنجوري و روانپریشی قرار دارند و با بی‌ثباتی فوق‌العاده در عاطفه، خلق، رفتار و احساس مشخص میشوند. در واقع هیچ ویژگی مشخصی به‌صورت دائمی در فرد دچار BPD دیده نمیشود. برخي از پژوهشگران معتقدند که اختلال شخصيت مرزي نوعي از اسکيزوفرني يا افسردگي يا احتمالاً آميزهاي از آنهاست. مشخصه فرد مبتلا به BPD، ناپايداري در اکثر حوزه‌هاي زندگي است. به‌عنوان مثال در یکی از صحنههای اين فيلم، آلکس شديداً احساساتی ميشود اما چند لحظه بعد مچ دست خود را ميبُرد. این اختلال در زنان شیوع بیشتری داشته و حدود 70 درصد این بیماران را تشکیل میدهند. افراد مبتلا به این اختلال، خودانگارهی بسیار بی‌ثباتی دارند و روابط میان‌فردی‌شان نیز بسیار بی‌ثبات است. آنان معمولاً سابقه‌ی روابط شدید اما پرآشوب دارند که معمولاً آرمانی کردن بیش از حد دوستان یا معشوقه‌هایشان را شامل میشود؛ اما بعداً به‌سرخوردگی و ناامیدی میانجامد. شخصیت مرزی در مقایسه با سایر اختلالات شخصیت، در به بازی گرفتن سایرین همتا ندارد! رفتار این دسته از افراد، بسیار غیرقابل پیش‌بینی است و از همین‌رو هیچ‌وقت توانمندیهای واقعیشان بالفعل نمیشود. دگرگونیهای سريع خلقی در این دسته از افراد بسیار مشهود است. به طوری‌که يک لحظه ممکن است کاملاً مهربان و آرام باشند و لحظهای دیگر افسرده و ناراحت. طغیانهای کلامی، خودزنیهای مکرر، انجام دادن دائمی بعضی از کارها، تغییر دادن اهداف و ارزش‌هایشان به یکباره، و نیز تغییرات ناگهانی در عقاید و تصمیمات زندگی، رها کردن مکرر شغل، تحصیلات متناوب، ازدواج شکستخورده، رفتار تکانشی، قماربازی، ولخرجی، پرخوری، سوءمصرف مواد، رفتارهای جنسی پر خطر و غیرطبیعی، رانندگیهای بی پروا، گرایش به خودکشی، رفتارهای هیستریک و نمایشی، رفتارهای خودآسیب زننده تکانشوری، خودویرانگری، رفتارپرخاشگرانه همه و همه از مشخصههای افراد مبتلا به BPD میباشد (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۱۹۹۴). این افراد، حساسیت زیادی نسبت به شرایط محیطی دارند. آنها ترس شدیدی در رابطه با طرد شدن و رها شدن از جانب کسانی‌که دوستشان دارند احساس میکنند. از این‌روست که حتی احساس طردشدگی را در حین مواجهه با یک جدایی کوتاه‌مدت منطقی از جانب دوستان و افراد محبوبشان تجربه میکنند. از نظر آنها طرد شدن به‌‌طور تلویحی به این معناست که آنان بد هستند. به همین سبب از تنها شدن نفرت دارند و تمام سعی خود را میکنند تا با دیگران بیامیزند و همنشینی با هر فردی ولو نامطلوب را به تنها بودن ترجیح میدهند و غالبأ از احساس تنها بودن و پوچی مینالند و اظهار میکنند که اکثر اوقات غمگین هستند. کوشش‌های بی‌وقفه‌ی آنان برای اجتناب از طرد شدن و رهاشدگی، ممکن است شامل اعمال تکانشی همچون آسیب‌زدن به خود یا رفتارهای انتحاری باشد. ممکن است این احساس را داشته باشند که با آنها به طور غیرمنصفانهای بدرفتاری شده است و یا احساس بی‌حوصله‌گی و تهی بودن کنند. این علایم زمانی حادتر میشود که در انزوا قرار گرفته و حمایت لازم را از طرف دیگران دریافت نکنند. امکان دارد براي رفع کسالت و بیحوصلگی به رفتارهاي تکانشي مانند ولخرجيهاي نسنجيده، رانندگي بيپروا، پرخوري، يا حتي دزدي از فروشگاه ها بپردازند. هيجان ناشي از اين فعاليتها آنها را سرزنده ميکند. آنها برای برقراری ارتباط با سایرین تلاش زیادی به خرج میدهند اما سماجت بیش از حد آنها معمولاً نتیجه عکس میدهد و موجب طرد شدن بیشتر از جانب سایرین میگردد. این افراد به‌دلیل دارا بودن تفکر «همه یا هیچ» آدم‌های اطرافشان را تماماً دو‌قطبی میبینند. از اینرو ممکن است در یک موقعیت فردی را «بسیار دوست‌داشتنی» و در موقعیتی دیگر به خاطر یک سر زدن یک رفتار ناخوشایند ناچیز همان فرد را «بسیار بی‌رحم» قلمداد کنند. بنابراین دنیای آنها سیاه و سفید است؛ و نقطه تعادل و خاکستریگونهای در زندگی آنها وجود ندارد. از نظر آنها آدم‌ها یا خیلی خوبند یا خیلی بد. از آنجایی که احساسات آنها بین علاقه شدید و نفرت در نوسان است در نتیجه روابط عشقی کوتاه مدت، تکراری و پرآشوبی را تجربه میکنند. از میان فیلمهای داخلی ساخته شده که از فیلم «جاذبه مرگبار» کپیبرداری شده است میتوان به فیلم «زندگی خصوصی» محمدحسین فرحبخش اشاره کرد که در آن هانیه توسلی نقش یک فرد مبتلا به BPD را ایفا میکند. اما متأسفانه این کارگردان در پرداختن به شخصیت BPD موفق عمل نکرده است. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات ذهنی چاپ چهارم تجدید نظر شده DSM-IV-TR اختلال شخصیت مرزی را چنین شرح می دهد: الگوی فراگیر بی ثباتی در روابط فردی، خودانگاره، عواطف و تکانشگری آشکار است که در اوایل بزرگسالی آغاز شده و در زمینه های گوناگون وجود دارد و با پنج مورد (یا بیشتر) از موارد زیر مشخص میشود: -کوشش‌های مهارگسسته برای اجتناب از طرد یا رهاشدگی واقعی و یا خیالی -الگویی از روابط بین فردی بی‌ثبات و افراطی که با نوسان بین دو حد آرمانی کردن و بی ارزش نمودن مشخص میشود -آشفتگی هویت: بی‌ثباتی بارز و مستمر خودانگاره یا درک خویشتن -تکانشوری دست‌کم در دو زمینه که بالقوه خود آسیب‌زننده هستند -رفتار خودکشی، حرکات بیانگر و یا تهدید به خودکشی به صورت مکرر، یا رفتار خودآسیب زنی مکرر -بی ثباتی در حالت عاطفی به صورت واکنش‌پذیری خلقی آشکار -احساس مزمن پوچی -نامتناسب بودن و شدید بودن خشم یا دشواری در تسلط بر خشم - بروز افکار بدگمانانه (پارانوئید) یا علائم شدید تجزیه‌ای به‌صورت گذرا در مواقع فشار روانی
مهم تـریـن ویژگی های « شخصیت های مرزی » عبارت هستنـد از : بی ثباتی دائمی در روابط با افراد دیگر ، بی ثباتی در هویت و ارزیابی از خویشتن ، بی ثباتی در عواطف و رفتارهای ناگهانی و مهارنشدنی به ویژه به صورت تظاهر شدید خشم و پرخاشگری . بدیهی است که ایـن بی ثباتی ها و ایـن فوران های خشم با روابط شغلی ، دوستی و زنـاشویی سازگاری نـدارد . آغـاز ایـن اختلال از اول جوانـی است و اگـر درمان نـشـود بـرای همیشـه ادامـه می یابـد و وخیم می شود . عـوارض آن تنها بـه احساس ناراحتـی و رنـج محـدود نمی شود ، بلکـه به شکل صدمـه بـه خود ، خودکشی ، اعتیاد و ضرب و جرح اطرافیان نیز تظاهر می یابد . وضعیـت ایـن مبتلایان چنان است که گویی همیشه در بحران هستند . نوستان های خلقی در آنها شایع است . فـرد در یک لحظه مجادله گر و در لحظه بعد افسرده است . رفتار ایـن افراد ، پیش بینی ناپـذیـر و به میـزان زیـاد به زمینه ارتباط آنان با دیگران مرتبط است . آقای الف، حسابدار 28 ساله ای است که سابقه طولا نی مشکلا ت میان فردی دارد. همکارانش در اداره او را شدیدا دمدمی و غیرقابل پیش بینی می دانند. برخی روزها شاد و سرزنده است اما روزهای دیگر خشم غیر قابل کنترل نشان می دهد. همکاران او از نگرشهای بی ثبات وی نسبت به مدیران شگفت زده می شوند. او بین بت ساختن و بت شکستن در نوسان است; به این معنی که یک روز دوستی را تا عرش اعلا می برد و او را ستایش می کند و فردا یا حتی ساعتی بعد او را از همان جا با کله به زمین می کوبد! برای مثال او یک روز درباره «ذکاوت» مدیرش لا ف می زند، اما روز بعد او را به باد انتقاد می گیرد. همکارانش از او فاصله می گیرند، زیرا از توقعات مداوم او برای توجه به تنگ آمده اند. یک روز بعد از گم کردن یکی از صورت حساب هایش به قدری آشفته شد که مچ دست خود را با تیغ برید. از آنجا که سابقا نیز چندین بار سیگار بر روی دست خود خاموش کرده بود، لذا این واقعه موجب شد که مدیر به او اصرار کند درصدد کمک حرفه ای برآید. اما دقیقا افراد مبتلا به اختلا ل شخصیت چه کسانی هستند؟ در زندگی روزمره، همگی ما با آدم های این چنینی روبرو شده ایم: 1- افرادی که عادت به دروغگویی دارند به صورتی که اگر دروغ نگویند روزشان شب نمی شود! این عده برای کوچکترین مسائلی که هیچ نفع مادی هم برای آنها ندارد باز دروغ می گویند، مثلا اگر ناهار آبگوشت خورده باشند به دروغ می گویند قیمه خورده اند! 2- افرادی که هنگام عصبانیت سیگار روی دست خود خاموش می کنند، خود را می زنند، زخمی می کنند و گویی که به این شیوه عادت کرده اند! 3- افرادی که حس می کنند از آنها زیباتر، باهوش تر، روشنفکرتر وموفق تر اصلا روی کره زمین پیدا نمی شود و در صورت وجود چنین فردی حس می کنند که احتمالا سو » تفاهمی پیش آمده است! 4- افرادی که جز خود، به همه چیز و همه ** مشکو کند، تمام رفتارهای همسر خود را زیر نظر می گیرند، به بی اهمیت ترین و جزیی ترین اتفاقات با سو» ظن می نگرند و معتقدند که همه عالم و آدم در پی توطئه چینی علیه آنها هستند! 5- افرادی که خوره کارند و خیلی کم می خندند یا تفریح می کنند، این عده آن قدر کم می خندند که تا بحال کسی دندان های آنها را ندیده است! تمام مثال های یاد شده نمونه هایی از «اختلا ل شخصیت» هستند. اختلالات شخصیت به سه دسته تقسیم شده اند: دسته الف رفتاری غریب و نامتعارف دارند، افراد مبتلا به دسته ب اغلب نمایشی، نامتعادل و هیجانی اند و افراد دسته ج را هراسان ها و مضطرب ها تشکیل می دهند. اختلال شخصیت مرزی مربوط به دسته دوم (دسته ب) بوده و شایع ترین اختلال شخصیت محسوب می شود. شرح حال کوتاهی که در آغاز بدان اشاره شد متعلق به یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است. 6- و آدم هایی که ... ویژگی های شخصیت های مرزی: «مرزی بودن» یعنی چه؟ تصور می شود که این افراد یک جایی در «مرز» بین روان رنجوری (اضطراب، افسردگی و...) و اسکیزوفرنی (آنچه که در زبان عامیانه بدان جنون گفته می شود) قرار دارند. برخی پژوهشگران معتقدند که اختلال شخصیت مرزی نوعی از اسکیزوفرنی یا افسردگی یا احتمالا آمیزه ای از آنهاست. مشخصه فرد مبتلا، ناپایداری در اکثر حوزه های زندگی است. شخصیت زن آلکس در فیلم «جذابیت شوم» نمونه خوبی است از آنچه یک فرد دارای شخصیت مرزی چه جور آدمی است. در یک صحنه بسیار دراماتیک این فیلم، آلکس شدیدا آشفته می شود و در لحظه ای، مچ دست خود را می برد. شدت این موضوع نگاهی اجمالی است به ویژگی اصلی افراد مبتلا به این اختلال; یعنی «روابط میان فردی بی ثبات». شخصیت های مرزی تقریبا همیشه به نظر می رسد که در بحران و طوفان به سر می برند. چرخش های سریع خلق در اینها شایع است: یک لحظه ممکن است نزاع طلب باشند، لحظه بعد افسرده و لحظه ای دیگر شاکی از این که هیچ احساسی ندارند. افراد مبتلا به اختلا ل شخصیت مرزی اغلب دچار نوع خاصی از افسردگی می شوند که با احساس های پوچی و هیجان پذیری منفی متغیر مشخص می شود. افراد مرزی به ندرت دیگران را آزار می دهند اما عمیقا تحت تاثیر رویدادهای میان فردی قرار می گیرند که اغلب افراد به راحتی آنها را از سر می گذرانند. این افراد روابط عمیق و پرتوقعی با دیگران برقرار می کنند و دیگران را نمی توانند خاکستری ببینند، بلکه یا همه را خوب خوب می دانند یا کاملا بد، پدیده ای که دو نیمگی (Splitting) نامیده می شود. آنها علا وه بر این که روابط آشفته ای دارند، اغلب در مورد «هویت» خودشان یا این که آنها واقعا کیستند، دچار سردرگمی می شوند. حتی بعد از این که دوره عادی جستجوی هویت را در نوجوانی پشت سر گذاشته اند باز هم مطمئن نیستند که از زندگی چه می خواهند و در سطح عمیق تر فاقد درک روشنی از خویشتن خویش هستند. عدم اطمینان آنها درباره این که کیستند، به صورت تغییرات ناگهانی در گزینه های زندگی مانند برنامه های شغلی، ارزش ها، هدف ها و نوع دوستان جلوه گر می شود. احساس های مزمن کسالت و بی حوصلگی باعث می شوند افراد مبتلا به اختلا ل شخصیت مرزی به دنبال تحریک باشند. ماجرای روابط آنها، تا اندازه ای این جستجو برای تجربیات هیجانی شدید را نشان می دهد. امکان دارد برای رفع کسالت به رفتارهای تکانشی مانند ولخرجی های نسنجیده، رانندگی بی پروا، پرخوری، یا حتی دزدی از فروشگاه ها بپردازند. هیجان ناشی از این فعالیت ها آنها را سرزنده می کند. تفکرات خودکشی گرا یا رفتار جرح خویشتن نیز در بین شخصیت های مرزی متداول است ولی گاها قصد ندارند خودشان را بکشند و این رفتار آنها که «خودکشی گونه» نام دارد، ژستی برای جلب توجه خانواده، معشوق یا متخصصان محسوب می شود. خودزنی آنها به وسیله چاقو یا خاموش کردن سیگار بر روی بدن نوعی پرخاشگری هدایت شده به سمت خود است. مرزی هیجان ها را همیشه در حالت اوج (peak) تجربه می کنند نه در حالت متعادل هنگامی که در حالت اوج هیجان قرار می گیرند - به ویژه احساس خشم یا گناه شدید - برای آرام کردن خود و کم کردن شعله هیجانات به خودزنی می پردازند; چرا که توان تبدیل حالا ت هیجانی خود به کلمات را ندارند و در نتیجه مجبورند که پرخاش شدید را متوجه خویشتن کنند. شخصیت های مشهور مبتلا به اختلا ل مرزی: افرادی مثل مارلین مونرو هنرپیشه، لورنس عربستان، توماس ولف، آدلف هیتلر و زلدا فتزجرالد همگی دارای خصلت های شخصیتی شبیه به آنچه در افراد مبتلا به اختلا ل شخصیت مرزی دیده می شود بودند. هر یک از آنها به خاطر رفتارهای غیرقابل پیش بینی و بی اندازه متغیرشان، عدم تحمل گفت وگوهای عادی و اجتماعی، دوره های ناامیدی و بسیاری وقایع غیرعادی که مشخصه زندگی آنهاست، مشهور بودند. همچنین هیتلر در روز دوشنبه 30 آوریل 1945 خودکشی کرد. از روز صدر اعظم شدن هیتلر دقیقا دوازده سال و سه ماه می گذشت...
اختلال شخصیت مرزی اختلال شخصیت مرزی یا (Borderline personality disorder (BPD در طیف اختلالات روانی بین دو سر طیف اختلالات روانی – روان‌رنجوری یعنی اختلالات اضطرابی/ خلقی و روانپریشی یعنی طبقه اسکیزوفرنی – است، به عبارت دیگر، افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مرز روان‌نژندی و روانپریشی قرار دارند. این اختلال را با نام‌های شیزوفرنی موقت، شخصیت‌انگاری، اسکیزوفرنی شبه‌نوروتیک و اختلال منش سایکوتیک اختلال شخصیت دارای بی‌ثباتی هیجانی نیز ذکر شده است. این افراد از نظر هوشي كاملاً طبيعي هستند و مشكل آنها در طرز نگرش، سیستم ارزشي و ارزیابی‌شان نسبت به واقعيت‌هاست كه اغلب در دوران كودكي شكل گرفته است. آماری از میزان ابتلا میزان ابتلا به این اختلال در حدود یک تا دو درصد از جمعیت جامعه گزارش شده است. میزان شیوع در زنان دو برابر مردان است. علائم از نشانه‌های بارز در این افراد ناپایداری حالت عاطفی، خلق، رفتار، روابط ابژه‌ای و خودپنداره میباشد. فرد مبتلا به این اختلال گاهی حالت تدافعی و نزاع‌طلب دارد و لحظهای بعد افسرده یا شاکی از پوچی و بی‌حسی است. در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی روابط بین فردی آشفته و به‌هم‌ریخته است چون همزمان احساس وابستگی و خصومت دارند. در صورت پاسخ نگرفتن در مقابل درخواستهای نابجا از دیگران، خشم زیادی ابراز میکنند. ترس از طرد شدن، روابط بی ثبات و افراطی، رفتارهای تکانشی و آسیب‌زا نسبت به خود، مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر، خودزنی و تهدید به خودکشی، روابط جنسی بدون قاعده در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی زیاد دیده می شود. عوامل ایجاد تا‌کنون علت اصلی بروز این اختلال مشخص نشده است ولي از جمله عوامل و شرايط زمینه‌ساز می توان به این موارد اشاره کرد: – سابقه كودك‌آزاري (فيزيكي يا جنسي بویژه توسط اعضاء خانواده) در 40 تا 70 درصد افراد مبتلا به این اختلال گزارش میشود. – احتمال وجود ریشه های ارثی و ژنتیکی زیاد است زیرا سابقه ابتلا دیگر اعضا خانواده، نرخ بروز اختلال را در فرد به میزان 5 برابر افزایش میدهد. – جدایی یا فوت والدین، رها شدن یا پيوند عاطفي ناامن در دوران كودكي می تواند باعث تشدید احتمال بروز این اختلال شود. تشخیص تشخيص این اختلال معمولاً از طريق مصاحبه بالینی متخصص روانشناسی یا روانپزشک امكان پذير است اما در برخی از موارد براي ارزيابي دقیق تر از آزمونهای تشخيصي استفاده می شود. تشخیص افتراقی این اختلال از اسکیزوفرنی به علت فقدان دوره‌های پسیکونیک طولانی (قطع ارتباط با واقعیت) و از شخصیت اسکیزوتایپال با توجه به نداشتن عقاید غیرعادی ، تفکر و تکلم عجیب و غریب و از شخصیت پارانوئید با داشتن سوء‌ظن در اکثر موقعیتها صورت میگیرد. اختلالی که زندگی شما را نابود خواهد کرد درمان درمان اختلال شخصیت مرزی در اغلب موارد دشوار است زيرا اکثر افراد دوره درماني را كامل نمي كنند و دائما روان درمانگر خود را عوض مي كنند. اساس درمان اختلال شخصیت مرزی روان درماني گروهی و انفرادی است که شامل روشهای ارتقا اعتماد به نفس و حرمت نفس، اصلاح پيوند عاطفي، شكل دادن و بازسازی هويت و خودپنداره فرد است . دوره درمان معمولا چندين ماه تا چندين سال طول خواهد كشيد. در صورت همپوشانی اختلال شخصیت با سایر اختلالات روانی بر حسب مورد ممكن است درمان دارويي نيز توصیه شود. معمولا این داروها از گروه های ضد افسردگی ها ، آرام بخش ها و پایدار کننده وضعیت روانی و هیجانی بیمار است. از جمله روش های روان درمانی که برای کاهش علائم و مشکلات فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اثربخش بوده اند می توان به روشهای زیر اشاره کرد: رفتار درمانی دیالیکتیکی (Dialectical behavior therapy (DBT این روش نوع خاصی از درمان شناختی رفتاری (CBT) است که در ابتدا برای درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی طراحی شده است و شامل آموزش روشهایی برای تغییر نگرش و واکنش آنها در موقعیتهای هیجانی است تا بتواند با مدیریت احساسات و افکار، روابط مستحکم تری برقرار کنند. این روش درمانی به صورت فردی یا گروهی انجام می شود. درمان مبتني بر ذهنيسازي MBT) Mentalization) این روش یکی از جدیدترین روشهای درمان اختلال شخصیت مرزی است و به فرد بیمار می آموزد که شناخت بهتری از احساسات خود و دیگران داشته باشد و قبل از عمل کردن فکر کند. در این روش از طریق تعامل بین بیمار و روان درمانگر تلاش بر تغییر سبک دلبستگی است که در سالهای اولیه به صورت ناایمن شکل گرفته است. سیستم آموزش برای پیش بینی هیجانی و حل مسئله (Systems Training for Emotional Predictability and Problem Solving (STEPPS این روش به صورت گروه درمانی و اغلب با حضور اعضای خانواده ، دوستان و افراد مهم زندگی فرد بیمار در 20 هفته اجرا می شود. بکارگیری این روش در کنار سایر روش های روان درمانی برای افزایش اثربخشی و کاهش طول مدت درمان بکار گرفته می شود. رواندرماني متمركز بر انتقال TFP) Transference-Focused Psychotherapy) در این روش با ایجاد یک رابطه بین فرد بیمار با درمانگر سعی می شود تا فرد بیمار توانایی درک احساسات و شرایط خود را پیدا کرده و بتواند ان ها را مدیریت کند. 4 عادت روزانه که منجر به افسردگی و فراموشی میشود بستری شدن در شرایط خاص ممکن است فرد بیمار نیاز به مراقبت جدی تر در بیمارستان های روانی داشته باشد. در این موارد بستری شدن برای جلوگیری از آسیب زدن فرد بیمار به خود و دور کردن وی از انگیزه های خودکشی پیشنهاد می شود. یک فیلم مرتبط با این اختلال فيلم جذابیت مرگبار (Fatal attraction) نمونه كلاسيك يك شخصيت مرزي است که در آن آلکس فورست (Alex Forrest) با بازی بی نظیر گلن کلور (Glenn Close) در نقش یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مقابل مایکل داگلاس (Michael Douglas) در نقش دن کالگر (Dan Gallagher) ایفای نقش می کند. فیلم روند تشدید اختلال را به خوبی نمایش در‌می آورد و در صحنه آخر با فاجعه کشته شدن الکس به پایان می‌رسد. افراد مشهور مبتلا پرنسس دايانا همسر شاهزاده انگلستان مرلين مونرو هنرپيشه قديمي هاليوود سوزانا كيسان نويسنده رمان دختر رها شده زندگي با فرد مبتلا به اختلال شخصيت مرزي بهبود و تغيير يك شخصيت مرزي دشوار و زمان‌بر است. براي فرد مرزي، مستقل شدن يك ريسك است زيرا استقلال براي او به معني كناره گيري از افراد است و ترس از طرد را در او برمی‌انگیزد. این افراد گاهی در زندگی پیشرفتهایی دارند ولی به دنبال آن با یک دوره رکود و شکست مواجه می شوند و در این شرایط علائم اختلال عود می کند. راه حل مناسب اين است كه وقتي فرد مرزي پيشرفت مي كند، خانواده عكس العملي زیادی نشان ندهند و تنها جملات همدلانه مانند : مي دانم كه روز هاي پراسترسي را گذرانده اي، بهتر شدن تو نشأنه تلاش زياد تو بوده است، را بکار ببرید. از او بخواهید انتظارات و توقع خود را از سرعت رسیدن به اهداف خود را كاهش دهد و اهداف بزرگ را در چند مرحله به دست بياورد. اهدافش را واقع‌گرايانه و قابل دسترسي انتخاب کند و در هر مرحله بر روي يك هدف متمرکز شود. این افراد به دلیل ترس از مستقل شدن و در نتیجه کنارگذاشته شدن و همچنین کمبود اعتماد به نفس به‌صورت ناخودآگاه بیشتر گرایش به شکست دارند. باید توجه داشت که افراد با شخصيت مرزي با این اختلال به دنیا نیامده‌اند بلكه در طي زمان و در اثر شرایط نامناسب مثل سواستفاده، کودک آزاری، نداشتن مراقب تبديل به شخصيت مرزي مي شوند و متاسفانه در بسیاری از مواقع این آسیب در نسل هاي بعد هم تكرار مي شود يعني اگر فرزندي أسيب ديد و تبديل به شخصيت مرزي شد، او هم باعث تبديل شخصيت فرزندانش به شخصيت مرزي مي شود. فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بهتر است با خانواده زندگی کند مگر اینکه تحت درمان موثر، به استقلال و ثبات شخصیتی لازم رسیده باشد. نویسندگان : آزاده ایرانبان – علی قائم مقامی
