شیوه صحیح سرخ کردن غذا

بعد از هر بار استفاده از روغن، نقطه دود آن پایین می آید



روغن هایی برای چند بار سرخ کردن مناسب است که نقطه دود بالایی داشته باشد



سالم ترین روش برای پخت غذا، روش آب پز کردن است. در صورتی که ناچار هستید غذای خود را با روغن سرخ کنید، باید از روغن مخصوص سرخ کردنی استفاده کنید. اگر قصد دارید روغنی را که یک بار برای سرخ کردن از آن استفاده کرده اید، دوباره مورد استفاده قرار دهید، باید هنگام خرید، در انتخاب نوع روغن دقت کنید.





بدین منظور باید روغنی را انتخاب کنید که نقطه دود بالایی دارد، یعنی روغنی که قبل از اینکه سطح آن تولید دود کند، بتوان تا درجه بالایی آن را حرارت داد. وقتی روغن به نقطه دود می‌رسد، ترکیب آن شروع به تغییر می‌کند و کف هایی روی آن تشکیل می‌شود که حاوی آکرولئین است و چشم را می‌سوزاند.



بعد از هر بار استفاده از روغن، نقطه دود روغن پایین می‌آید و برای همین، روغنی برای چند بار سرخ کردن مناسب است که نقطه دود بالایی داشته باشد.



نقطه دود بعضی روغن ها به ترتیب زیر است:




روغن گلرنگ 265 درجه سانتیگراد


روغن آفتابگردان 246 درجه سانتیگراد


روغن سویا 241 درجه سانتیگراد


روغن کانولا (گلزا) 238 درجه سانتیگراد


روغن ذرت 236 درجه سانتیگراد


روغن بادام زمینی 231 درجه سانتیگراد


روغن زیتون 190درجه سانتیگراد


بعضی عوامل نقطه دود روغن را پایین می‌آورند و به تخریب زودتر روغن کمک می‌کنند که عبارتند از:





- مخلوط کردن روغن های گیاهی باهم



- ورود ذرات خارجی در روغن



- وجود نمک در روغن



- میزان حرارتی که روغن می‌بیند



- تعداد دفعاتی که روغن حرارت داده شده است



- مدت زمان حرارت روغن



- شرایط نگهداری روغن( بودن در معرض اکسیژن، نور و گرما)





سالم ترین روش برای پخت غذا، روش آب پز کردن است.



نکاتی که باید در سرخ کردن غذا با روغن به خاطر داشت:



- قبل از این که مواد غذایی را به داخل روغن بیندازید ، باید ابتدا روغن را تا درجه حرارت مناسبی گرم کنید (مثلا تا حدود190 درجه سانتیگراد). در این حرارت، در سطح مواد غذایی، سریعاً یک لایه محافظ شبیه به یک لایه عایق تشکیل می‌شود که باعث می‌شود روغن نتواند از ماده غذایی عبور کند و ماده غذایی فقط با حرارت غیرمستقیم و با هدایت گرمایی از این عایق، پخته و سرخ می‌شود.



اگر روغن تا این درجه حرارت مشخص داغ نشده باشد، قبل از اینکه لایه عایق تشکیل شود، روغن به درون غذا نفوذ می‌کند و باعث می‌شود غذا حالت روغنی(گریسی) پیدا کند و اگر هم روغن زیادتر از حد داغ شود، باعث می‌شود لایه ی محافظ(عایق) غذا بسوزد.





- از افزودن نمک به ماده غذایی قبل از سرخ کردن با روغن بپرهیزید . نمک نقطه دود روغنرا پایین می‌آورد و باعث می‌شود روغن زودتر تخریب شود. همچنین نمک باعث می‌شود رطوبت در سطح غذا جذب شود و وقتی غذا به درون روغن اضافه شد، روغن به بالا پاشیده شود. اگر لازم باشد، نمک را می‌توان قبل از خوردن اضافه نمود.





- از ظروف آلومینیومی برای سرخ کردن غذا و نگهداری روغن استفاده نکنید . نمک بکار رفته در غذا باعث تخریب ظروف آلومینیومی شده و باعث می‌شود آلومینیوم به درون روغن وارد شود که مسمومیت زاست. از ظروف آهنی و مسی هم اجتناب کنید، زیرا روند تخریب روغن را تسریع می‌کنند.





- سبزی هایی که فریز شده اند را وقتی هنوز یخ زده اند سرخ کنید تا جذب روغن در آن ها به حداقل برسد.





- از انباشتن زیاد مواد غذایی در روغن اجتناب کنید، زیرا باعث می‌شود حرارت روغن پایین بیاید و روغن قبل از تشکیل لایه عایق به داخل غذا نفوذ کرده و غذا چرب شود.





- همیشه اول روغن را 8-7 درجه بیشتر از حرارت سرخ کردن(190 درجه سانتیگراد) داغ کنید، زیرا اضافه کردن غذا به روغن باعث می‌شود حرارت روغن چند درجه پایین بیاید. توجه داشته باشید که اگر این حرارت از 8-7 درجه بیشتر شود، به ساختمان مولکولی روغن آسیب می‌رساند.




عوامل موثر بر قابلیت دوباره استفاده کردن روغن:



آیا می‌توان روغن را بعد از یک بار مصرف، مجدداً مصرف کرد یا خیر؟ عواملی بر این قابلیت موثرند که شامل موارد زیر است:



1- مدت استفاده از روغن: از آنجایی که روند اکسیداسیون و تخریب روغن، با نور و حرارت تسریع می‌گردد، مدت زمان قرار گرفتن روغن در معرض نور، حرارت و اکسیژن باید مورد توجه قرار گیرد.





2- آب: هرچه مقدار رطوبت جذب شده توسط روغن و میزان رطوبت ماده غذایی بیشتر باشد، روغن زودتر تخریب می‌شود. هنگام سرخ کردن باید از بستن درب ظرف خودداری کرد، زیرا باعث می‌شود رطوبتی که از غذا بخار می‌شود، به داخل روغن برگردد.





3- ذرات خارجی: هرچه ناخالصی هایی همچون نمک، ذرات غذا، چاشنی ها و. . . بیشتر به روغن وارد شود، روغن سریع تر اکسید می‌شود.



4- تعداد دفعات استفاده: هرچه روغن بیشتر استفاده شود، سریع تر اکسید می‌شود. تغییرات ایجاد شده در ساختمان مولکولی روغن باعث می‌شود ویسکوزیته(غلظت) آن تغییر یابد و مشکل تر و بطور غیر روان از ظرف ریخته شود.



5- مخلوط کردن چند نوع روغن: مخلوط کردن روغن ها با هم نقطه ی دود آن را پایین می‌آورد.







روغن به نقطه دود می‌رسد، ترکیب آن شروع به تغییر می‌کند



برای استفاده مجدد از روغن موارد زیر را مد نظر داشته باشید:





1- به محض اتمام سرخ کردن، حرارت را خاموش کنید.



2- اجازه بدهید تا روغن سرد بشود.



3- به محض سرد شدن روغن، آن را تصفیه کنید (از صافی ریز عبور دهید) و در ظرف شیشه ای ریخته و درب ظرف را محکم ببندید تا از ورود هوا به داخل آن جلوگیری شود. از مخلوط کردن این روغن با روغن تازه خودداری کنید.



4- این ظرف را در جای تاریک، ترجیحاً در یخچال نگهداری کنید. این روغن در یخچال ممکن است ظاهر ابرمانند پیدا کند که این حالت با خارج کردن آن از یخچال باید برطرف شود.



5- بعد از هر بار استفاده از این روغن، عملیات بالا را تکرار کنید.




با بروز نشانه های زیر روغن را دور بریزید:



- ایجاد کف در سطح روغن


- تیره شدن روغن


- بوی نامطبوع روغن


- عدم تشکیل حباب روی روغن، هنگامی که ماده غذایی را به داخل آن می‌اندازید.


- غیر روان بودن روغن، هنگام ریختن آن در ظرف