زنان در دوره ی باروری خود که حدود 35 سال طول می کشد حدود 400 سیکل ماهیانه را تجربه می کنند. در این مدت حدود 80 درصد از خانم ها حداقل برای مدتی دچار علائم سندروم پیش از قاعدگی می شوند که در 5 درصد از آنها علائم به قدری شدید خواهد بود که سبب تداخل با زندگی روزمره و روابط اجتماعی و شغلی خواهد شد. شروع این علائم می تواند در هز زمانی باشد ولی دهه ی 3-2 شیوع بیشتری دارد و در دوران حوالی بلوغ یا نزدیک یائسگی یا پس از زایمان شدت علائم بیشتر است. به طور معمول علائم 2-1 هفته قبل از شروع هر عادت ماهیانه شروع می گردد و به تدریج شدید می شود، علائم با شروع قاعدگی رفع می گردد و پس از تخمک گذاری در میانه ی سیکل دوباره علائم شروع می گردد. در موارد شدید فرد تنها در زمان قاعدگی بدون علامت است و با پایان خونریزی ماهیانه علائم شروع می شوند. علائم و نشانه ها ٭ تغییرات خلقی: افسردگی تحریک پذیری اضطراب احساس ترس و نگرانی تغییر در تمایل جنسی ٭ تغییرات تمرکز و توجه: اختلال در تمرکز فراموشی احساس گیجی مستعد شدن به حوادث شغلی و اجتماعی ٭ تغییرات فیزیکی: آکنه افزایش اشتها افزایش وزن یبوست تهوع تورم و ادم در دست و پا اختلال سیکل خواب احساس کاهش انرژی و خستگی مداوم سردرد درد مفاصل و کمر درد و شکم درد حساس شدن و درد سینه ها احساس نفخ شکم آسیب شناسی و مکانیسم علل این مجموعه علائم به طور قطعی مشخص نیست. اغلب مولفین معتقد به تغییرات هورمونی در خلال سیکل ماهیانه به عنوان علت این سندروم هستند. برخی کاهش ناگهانی پروژسترون در اواخر سیکل ماهیانه و به هم خوردن نسبت پروژسترون به استروژن را عامل اینامر می دانند و برخی دیگر معتقد به نقش سروتونین ( از هورمون های مغزی ) دراین سندروم هستند. سروتونین هورمونی است که در تنظیم متابولیسم قندها و تنظیم ترشح استروژون و پروژسترون و سیکل خواب نقش دارد و کاهش سطوح آن در بافت مغزی در برخی مطالعات با شروع علائم بیماری پیش از قاعدگی مرتبط بوده است. تشخیص پزشک متخصص غدد یا زنان و زایمان با سوال از ما دربازه ی نوع علائم، شدت آنها و ارتباط آنها با دوره های ماهیانه و اینکه آیا علائم در یک زمان خاص از سیکل رخ می دهد یا خیر به این بیماری مشکوک می شود و با پیگیری شما و درخواست آزمایشات لازم به رد سایر عللی که می تواند این بیماری را تقلید کنند می پردازد. با تشخیص دقیق وی ابتدا به شما توصیه های لازم در زمینه ی تغذیه، ورزش و حمایت خانواده را خواهد نمود و در صورت عدم پاسخ شما به این درمان به شما داروی مناسب را تجویز می کند. درمان غیر دارویی ٭ ورزش: ورزش با آزاد سازی اندورفین ها( از هورمون های مغزی )سبب تقویت تولید سروتونین در مغز می شود و این امر سبب افزایش احساس شادی و خوب بودن و کاهش استرس و اضطراب و بهبود سیکل خواب می گردد. ورزش های هوازی مثل شنا، پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری چنانچه به صورت منظم انجام شوند و در هفته حداقل 5-3 مرتبه و هر دفعه حداقل 30 دقیقه با شدت متوسط صورت گیرند، در کاهش یا رفع علائم به خصوص کاهش حساسیت سینه ها، کاهش نفخ شکمی، افسردگی و اضطراب بسیار مفیدند. همچنین ورزش هایی مثل یوگا، تکنیک های تنفسی عمیق، ورزش های کششی ملایم و مدیتیشن نیز در این زمینه مفید بوده اند. ٭ تغذیه: سعی کنید به جای 3 بار وعده ی غذایی حجیم روزانه آنرا به 6 مرتبه وعده ی غذایی سبک تغییر دهید. استفاده از مواد نوشیدنی و خوراکی حاوی کافئین( چای، قهوه و نوشابه ) را کاهش دهید. این امر به کاهش حساسیت سینه ها کمک می کند. میزان مصرف روزانه ی نمک را کاهش دهید. این امر به کاهش نفخ شکم و کاهش تورم دست و پا می انجامد. استفاده از ویتامین های B6 و E و منیزیوم در رژیم غذایی به کاهش حساسیت سینه و نفخ شکم می انجامد. رژیم های غذای حاوی کلسیم زیاد مثل لبنیات سبب کاهش کمر درد و درد شکم و کاهش نفخ و حساسیت سینه ها می شود. استفاده از قند های ساده مثل شکر و قندهای خانگی را کاهش دهید و استفاده از قندهای مرکب مثل حبوبات و غلات کامل، سبزیجات و فیبرها را افزایش دهید. می وه های موز، پرتقال، گریپ فوروت هم مفیدند. درمان طبی دارویی ٭ درمان روانپزشکی: در صورت عدم پاسخ به درمان غیر طبی و برجسته بودن علائم روانی و خلقی گاهی استفاده از داروهای روانپزشکی با صلاحدید پزشک لازم است. اصولا" داروهای ضد افسردگی در این امر اولین انتخاب هستند که دسته ای از آنها با افزایش سروتونین مغزی سبب کاهش یا رفع علائم این سندروم می شوند. ٭ داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها مثل ایبو بروفن وناپروکسن به خصوص هنگامی که علامت آزار دهنده درد کمر یا درد شکم باشد مفید هستند. ٭ داروهای مدر ( دیورتیک ها ): داروهای ادرار آور مثل اسپرینولاکتون سبب کاهش تورم دست و پا و کاهش نفخ شکم و کاهش میزان نمک بدن می شوند. ٭ قرص های ضد بارداری: قرص های ضد بارداری به خصوص نوع پروژسترون دار آنها در بسیاری از خانم ها سبب کاهش علائم جسمانی و کاهش تحریک پذیری می شوند و بنا به صلاحدید پزشک مصرف می شوند. در برخی موارد استفاده از این قرص ها سبب تشدید علائم می گردد که درمان با آنها لازم است قطع گردد.
