ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮاد ﻣﺼﺮﻓﻲ در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ از ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. ﺣﺒﻮﺑﺎت گلستان از آن دﺳﺘﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎﺗﻲ آﻧﻬﺎ را در ﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﮕﻬﺪاري، ﻧﺤﻮه ﭘﺨﺘﻦ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻫﻀﻢ ﺑﻬﺘﺮ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺣﺒﻮﺑﺎت دﺳﺘﻪای از ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪای داﺷﺘﻪ و ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع ﻟﻮﺑﯿﺎﻫﺎ، ﻧﺨﻮدﻫﺎ و ﻋﺪس ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺣﺎوي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﭼﺮب ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯿﺰان ﮐﻠﺴﺘﺮولﺷﺎن ﺻﻔﺮ اﺳﺖ. اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻧﻜﺎﺗﻲ را از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴﻪ و ﻧﺤﻮه ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺼﺮف آن در اﻧﺒﺎر و آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد،با هم مرور می کنیم. ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن ﻧﺨﻮد؛ 2 روز ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﺑﺎ توجه ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﭘﺨﺖ اﻧﻮاع ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﺮاي ﻃﺒﺦ ﻏﺬاﻫﺎ در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮه ﭘﺨﺖ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا باید ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﻧﺪازه 25 ﮔﺮم ﻟﻮﺑﻴﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻮده اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﭘﺨﺖ، ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﻪ ﺑﺎرﺷﺴﺘﻪ و ﭘﺲ از آن ﺑﺎ آب ﭘﺨﺘﻪ ﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮي زﺧﻢ آن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﻚ ﭘﻴﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﻢ. ﺑﻌﺪ از ﭘﺨﺘﻪ و ﺳﺮد ﺷﺪن ﻟﻮﺑﻴﺎ آن را ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮاد اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻟﻌﺎبدار ﺑﻮدن آب ﻟﻮﺑﻴﺎ از آن ﻣﻲﺗﻮان در ﻏﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻟﭙﻪ ﺟﺪا ﭘﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﻳﺮﭘﺰ ﺑﺎﺷد. در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺧﻮرﺷﺖ ﻗﻴﻤﻪ، ﻟﭙﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﻌﺪ از ﺳﺮخ ﺷﺪن ﭘﻴﺎز اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﮔﺮدد. ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺨﻮد ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف در آب ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد،ﺑﺮاي ﻃﺒﺦ آش، آﺑﮕﻮﺷﺖ و ﻓﻼﻓﻞ از دو روز ﻗﺒﻞ ﻧﺨﻮد را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻔﺎخ ﺑﻮدن در آب ﺳﺮد ﻓﺮاوان ﺧﻴﺲﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻀﻢ آن راﺣﺖﺗﺮ ﺷﻮد. ﺳﻴﺎه ﺷﺪن، ﻛﺮم زدن و ﭘﻮك ﺷﺪن ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺴﺘﻦ روي آب ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ را از ﻋﻼﻳﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻓﺎﺳﺪ ﻋﻨﻮان ﻛﺮد. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﺣﺒﻮﺑﺎت: ﭘﺮﻣﺼﺮفﺗﺮﻳﻦ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻟﭙﻪ، ﻟﻮﺑﻴﺎي ﻗﺮﻣﺰ، ﻟﻮﺑﻴﺎي ﭼﻴﺘﻲ، ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺳﻔﻴﺪ و ﻋﺪس می توان ﻋﻨﻮان ﻛﺮد و در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮه ﺗﻬﻴﻪ ﺣﺒﻮﺑﺎت می توان گفت:ﺑﺮاﺳﺎسﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن یا اعضای خانواده اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪاري ﺣﺒﻮﺑﺎت کنید. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚﺳﺎل ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري دارﻧﺪ،ﻣﺤﻴﻂ ﻋﺎري از رﻃﻮﺑﺖ و ﻧﻮر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻮع ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻛﻪ ﻫﻮا داﺧﻞ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻧﺸﻮد در ﻧﮕﻬﺪاري اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. دﻳﺮﭘﺰ ﻳﺎ زودﭘﺰ ﺑﻮدن ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ آن دارد، نوع ﺑﺬر و آب و ﻫﻮاي ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﻣﺮﻏﻮﺑﻴﺖ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ. ﻧﺤﻮه ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻏﻴر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف: ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ و رﻧﮓ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﮔﺮده و ﺧﺎك از آﻧﻬﺎ از راهﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻓﺎﺳﺪ اﺳﺖ. ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺣﺒﻮﺑﺎت در آب ﺟﻮش: درباره ی ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﺣﺒﻮﺑﺎت می بایست ﻗﺒﻞ از ﻃﺒﺦ ﻏﺬا ﺣﺒﻮﺑﺎت در دو ﺳﺮي داﺧﻞ آب ﺟﻮﺷﺎﻧﺪه و در ﻣﺮﺣﻠﻪ آﺧﺮ ﺑﺮاي ﭘﺨﺘﻦ داﺧﻞ آب رﻳﺨﺘﻪ شوند. اﮔﺮ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﻣﺼﺮف ﻛﺮد، ﻟﻪ و ﺑﺎز ﺷﺪن ﺣﺒﻮﺑﺎت در آب از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪن ﺑﻮده و اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺮمزدﮔﻲ و ﺳﻮراخ ﺷﺪن ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺧﺸﻚ ﻧﻴﺰ از ﻋﻼﻳﻢ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﻮدن آن اﺳﺖ. آﻳﺎ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف در آب ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه شوند ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ؟ ﺧﻴﺲ ﻛﺮدن ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻏﺬا دارد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي درﺳﺖﻛﺮدن ﺳﻤﺒﻮﺳﻪ ﻳﺎ ﻓﻼﻓﻞ ﻧﺨﻮد ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ در آب ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه ﺷﻮد. ﻧﮕﻬﺪاري ﺣﺒﻮﺑﺎت در ﻇﺮف ﻫﺎی ﻣﺨﺼﻮص: ﺣﺒﻮﺑﺎت داﺧﻞ ﮔﻮﻧﻲ را داﺧﻞ ﻇﺮفﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص دردار بریزید و ﺳﭙﺲ در اﻧﺒﺎر ﻧﮕﻬﺪاري نمایید. ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﺣﺒﻮﺑﺎت ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺧﻨﻚ و ﺧﺸﻚ ﺑﺎﺷﺪ. برای شناسايی حبوبات آلوده اين دو روش را به کار ببرید: الف) چنانچه حبوبات بسته بندی شده خریداری می کنید، بسته را در دست چپ بگيريد و با انگشت وسطی دست راست به آن ضربه بزنید. چنانچه حشره داشته باشد، به سمت نایلون ميآيد و ديده می شود. ب) مقداری حبوبات در آب بریزید. در این صورت حبوبات سوراخدار به سطح آب می آیند و شما آنها را جدا می کنید. در ضمن بر اثر خیس خوردن، حشرات موجود در دانه حبوبات، به روی آب می آیند که باید قبل از مصرف، آنها را جدا کنید. روش نگهداری حبوبات: دو نکته گفتني است: الف) این مطلب برای حبوبات خشک ذکر شده است. ب) جبوبات جزء مواد غذایی هستند كه دیر فاسد ميشوند. با توجه به اين دو تذکر, می توان حبوبان را در جای خشک و خنک به مدت یک سال نگهداری کرد. اگر چه به طور معمول, مدت نگهداری حبوبات (تاریخ تولید و انقضا) بر روی بسته آن نوشته شده است، قرار دادن حبوبات در محل های مرطوب, سبب رشد کپک ها بر روی حبوبات می شود. در ضمن, به دلیل حساس بودن لوبیای چشم بلبلی می توان برای نگهداری آن از یخچال استفاده کرد. روش هایی دیگر جهت نگهداری حبوبات: 1- لابه لای حبوبات چند برگ از درخت گردو قرار دهید . 2- حبوبات را با نمک فراوان مخلوط کنید . 3- حبوبات را داخل فریزر نگهداری کنید . 4- می توانید حبوبات را فقط یک جوش داده ( آب را جوش آورده حبوبات را داخل آب جوش بریزید تا یک جوش بخورد ) داخل آبکش ریخته و آنرا خشک کنید به هیچ عنوان دچار آسیب دیدگی نمی شوند (روش قدیمی ها) روش پخت حبوبات: براي کاهش نفخ ناشی از آن, حبوبات را به مدت 12 ساعت در آب سرد خیس کنيد و سپس آن را عوض کنید و دور بریزید. حبوبات خیس شده را جداگانه بپزید و مصرف کنید. در ضمن می توانید آن را با مواد خوراکی دیگر مخلوط کنید. در این عمل, مقدار زیادی از قندهای جذب نشدني و مواد سمی که موجب نفخ می شود, از حبوبات جدا می شوند.یادآوری می شود جدا کردن پوست حبوبات، سبب هضم آسانتر آنها خواهد شد . ارزش غذایی: حبوبات پس از غلات, دومین منبع مهم غذایی محسوب می شود. حبوبات یا «بنشن» حاوي مقدار زیادی پروتئین، مقداری کربوهیدرات و مقدار نسبتا فراوانی مواد معدنی است. همچنين, مقدار زیادی از ویتامین های گروه « ب» به استثنای «ریبوفلاوین» را دارد. ارزش زیستی پروتئین حبوبات از گوشت کمتر است و این کمی ارزش به علت کمبود «اسیدهای آمینه گوگرد دار» مانند «متیونین» و «سیستئین» در این مواد خوراکی است. جایگاه غذایی حبوبات: در هرم راهنمای غذایی، حبوبات جزء گوشتها محسوب می شود؛ زیرا حبوبات از نظر پروتئینی بسيار غنی اند. پروتئین حبوبات 2 تا 3 برابر غلات و 10 تا 20 برابر بیشتر از گیاهان غده ای ( نشاسته ای) است. به طور معمول, حبوبات را «گوشت مردم فقیر» می نامند. همچنین, دانه های حبوبات, از نظر آهن و کلسیم غنی است. 2 تا 3 واحد حبوبات معادل 1 تا 5/1 لیوان حبوبات پخته شده است. اختلالات گوارشی: حبوبات به علت وجود مقدار زیادی از قندهای غیرقابل جذب و مواد سمی، هنگام مصرف، ممکن است ایجاد اختلالات گوارشی بویژه «نفخ شکم» کند. این قندها در روده کوچک هضم نمی شوند؛ زیرا آنزیم مناسب آن وجود ندارد. بنابر این, آنها هضم نميشود و وارد روده بزرگ می شود، جایی که باکتریهای تخمیرکننده موجب تولید گاز می شود و همچنين, سبب عوارضی مانند: اسهال، دل آشوب و دل درد می گردد. کاهش اختلالات گوارشی به هنگام خیساندن و شستشوی حبوبات, سموم محلول در دانه های آنها خارج می شود، بنابر اين باید: الف) پختن آنها در مقدار آب کافی و خارج ساختن آب, قبل از مصرف با دقت انجام گیرد. ب) خیس کردن دانه در آب سرد برای تمام طول شب انجام شود. به طور کلی خیساندن حبوبات قبل از پخت, سبب کاهش اختلالات گوارشی در هنگام هضم می شود.
