دیدنی‌ترین روستای فارس این روزها که هوای نیمه جنوبی کشور خنک و بهاری است، شاید بد نباشد در وقت های باقی مانده تا پایان سال برای یک سفر جمع و جور به استان فارس برنامه ریزی کنید. سفری که این بار مقصدش نه شهر بهارنارنج ها، که روستاهای این استان است. پیشنهاد ما برای روستا گردی در فارس، روستای تنگ براق است که از توابع بخش سده به حساب می آید و برای دیدن آن باید به 80 کیلومتری جنوب غربی اقلید سفر کنید. تنگ براق با نام عجیب و سوال برانگیزش از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان‌های مرودشت و سپیدان، از شرق به شهرستان خرم بید و از غرب به اراضی استان کهگیلویه و بویراحمد محدود می‌شود. اما چرا تنگ براق را پیشنهاد دادیم؟ چون این روستا پر است از مناظر طبیعی زیبا و بی نظیری که جا شدن این همه دیدنی در یک روستا را میسر کرده است. در تنگ براق، شما آبشار و تنگه و غار و دشت را یکجا می بینید! به همین دلیل است که این روستا این روزها به یکی از نقاط گردشگری استان فارس تبدیل شده. دور و بر این روستا از قدیم محل اقامت عشایر ییلاقی بوده که در دو قرن قبل، از این مسیر به سمت اقلید می گذشتند. به همین دلیل عجیب نیست اگر حوالی روستا آثار باستانی هم ببینید. شاید جالب ترین پدیده این روستا که نظرتان را جلب خواهد کرد، کتیبه‌ای باشد که به خط پهلوی نوشته شده و سند قدمت داشتن این روستا است. به جز این کتیبه، روستاییان این منطقه به غار طبیعی و دریاچه ملاصدرایشان هم افتخار می کنند و حتما از شما دعوت خواهند کرد از این آثار طبیعی و تاریخی دیدن کنید از تنگ براق تا شهر سده 20 کیلومتر راه است و تا شیراز 190 کیلومتر. بنابراین اگر قرارتان بر یک سفر کوتاه چند روزه است شاید خیلی صرف نکند که 200 کیلومتر به سمت شیراز برانید و نه فرصت تماشای تنگ براق را داشته باشید و نه تماشای شیراز را. تنگ براقی که برخلاف شیراز در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. این روستا به دلیل این که در ناحیه کوهستانی فارس قرار دارد، هم هوای متفاوت و هم چشم اندازهای جالب تری نسبت به مناطق پست تر استان فارس پیدا کرده است. در تنگ براق هم می توانید مزارع سرسبز و جنگل‌ها و باغ‌های وسیع را ببینید و هم مناطق مرتفع کوهستانی را. اما شاید جالب ترین پدیده این روستا که نظرتان را جلب خواهد کرد، کتیبه‌ای باشد که به خط پهلوی نوشته شده و سند قدمت داشتن این روستا است. به جز این کتیبه، روستاییان این منطقه به غار طبیعی و دریاچه ملاصدرایشان هم افتخار می کنند و حتما از شما دعوت خواهند کرد از این آثار طبیعی و تاریخی دیدن کنید. مردم روستای تنگ براق به زبان های لری و ترکی صحبت می کنند و شیعه جعفری هستند. شغل بیشترشان هم زراعت، دامداری و صنایع دستی است. چی بخریم؟ محصول اصلی روستای تنگ براق برنج چمپای خضر دشتی، گندم، حبوبات، سیب، هلو، ماست، کره، دوغ و کشک است. اما از صنایع دستی این روستا می توانید سراغ قالی های دست بافت و گلیم بروید و به عنوان سوغات به شهر محل سکونتتان ببرید. با همه این ها در کل باید گفت که برنج، سیب و قیسی، بهترین سوغاتی روستای تنگ براق هستند. بافت تاریخی روستا روستا، در شیب ملایم دامنه کوه گسترده شده و اطراف خانه‌ها مزارع و باغ ها به چشم می خورند. اکثر خانه‌ها در یک طبقه و ساخته شده از سنگ، گل و چوب هستند. هرچند که این روزها خانه های آجری و سیمانی و آهنی هم در منطقه به چشم می خورد. اما به ندرت پیش می آید که خانه دو طبقه در این روستا ببینید. در واقع باید گفت که معماری خانه‌ها تحت تأثیر سبک زندگی و فعالیت کار مردم روستا است و در آنها تنورخانه، انبار علوفه و طویله و دارو درخت به چشم می خورد. کجا برویم؟ اگر گذارتان به تنگ براق افتاد به دره زیبای این روستا که با همین نام و در شمال آن قرار دارد بروید. در اینجا می توانید آبشار مارگون را ببینید که روبروی تنگ براق از بلندی‌های صخره‌ای سراریز می‌شود و یکی از حیرت‌انگیزترین آبشارهای ایران است. در همین جا غار زیبای تنگ براق را هم می توانید ببینید که منشاء آهکی دارد و از سقف آن، قطرات آب باران به کف غار فرو می‌ریزد.
