نویسندگان: محمد خدایاری فرد، اکرم پرند استرس بخش جدایی ناپذیر زندگی بشر است، بنابراین لازم است که تمامی افراد با راه‌ها و راهبردهای مقابله با آن آشنا باشند. با شناخت عوامل ایجادکننده استرس می توان زمینه مقابله با آن را مهیا کرد. در قرن حاضر، «استرس» یکی از مهم‌ترین زمینه‌های پژوهش در علوم مختلف به‌شمار می‌آید. این موضوع توجه دانشمندان رشته‌های مختلف اعم از پزشکان، روان‌شناسان، فیزیولوژیست‌ها، زیست‌شناسان و جامعه‌شناسان را به خود جلب کرده است و هر یک جنبه‌هایی از استرس و عوارض آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. در دهه‌های اخیر همکاری این متخصصان به شکل‌گیری رشته‌هایی چون «روان‌شناسی سلامت»، «طب رفتاری» «طب روان‌تنی» منجر شده است که تاثیر استرس را بر رفتار، بهداشت روانی و اختلال‌های روان‌تنی مورد توجه قرار داده‌اند. امروزه به‌دلیل گسترش عوامل تنش‌زا و کاهش توان مقابله انسان در برابر آنها - به دلیل تغییر سبک زندگی - استرس به پدیده‌ای پیچیده و بزرگ تبدیل شده است، چراکه تحت تأثیر عوامل متعدد و تعامل میان آنها قرار دارد. از مهم‌ترین پدیده‌هایی که به استرس می‌انجامند، می‌توان از مهاجرت به شهرهای بزرگ یا کشورهای بیگانه، صنعتی شدن، تحولات روزافزون و سریع علم و فناوری، افزایش جمعیت، عدم پایبندی به آداب و رسوم گذشته، تغییر روابط خانوادگی، تغییر نقش اعضای خانواده، گسستگی روابط خانوادگی، جنگ، اضطراب فراگیر در مورد جنگ‌های هسته‌ای، فقر، معلولیت، بیماری‌های مزمن و تغییر ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی نام برد (فریدنبرگ و لویس ، 1993). صور مختلف حمایت‌های اجتماعی، زمینه را برای بازداری و کاهش مشکلات عاطفی و روانی فراهم می‌کند. شدت واقعه تنش‌زا، نوع آن، ویژگی‌های شخصیتی فرد، سن و تجارب گذشته ، از مهم‌ترین متغیرهایی هستند که در اتخاذ روش مقابله تأثیر دارند. حوادثی مانند مرگ عزیزان، سیل، زلزله، بیماری‌های مزمن و طلاِ، از جمله رویدادهایی هستند که تقریباً در بیشتر افراد استرس ایجاد می‌کنند. میزان تأثیر پاره‌ای از رویدادها بر وضع جسمانی و روانی فرد در دوره‌های خاصی از زندگی با سایر دوره‌ها متفاوت است. برای مثال، به‌نظر می‌رسد استرس ناشی از مرگ والدین در کودکی بیش از سایر دوره‌های زندگی بر سلامت روانی افراد تأثیر می‌گذارد. همچنین استرس ناشی از تعارض با والدین معمولاً در نوجوانی افزایش می‌یابد. واکنش به استرس می‌تواند در سازگاری فردی نقش مهمی داشته باشد، افراد در ارزیابی رویدادهای تنش‌زا با یکدیگر تفاوت دارند. انتشارات دانشگاه تهران
