ماسال و شاندرمن، بام سبز ایران شهرستان ماسال از دو بخش ماسال و شاندرمن تشکیل شده و هر دو بخش مملو از جاذبه های طبیعی و گردشگری است. بام سبز ایران هنوز زیر پای ویلاسازها و دلال ها نیفتاده و همچنان زیبایی و آرامش خود را حفظ کرده است. اگر قصد سفر به شمال کشور را دارید بهتر است به جاهایی سفر کنید که ناشناخته تر مانده اند.جاهایی مثل ماسال و شاندرمن. ماسال شهرستان دیدنی در استان گیلان است، شهرستانی که بیش از 70 هزار هکتار جنگل و مرتع دارد حتما زیباست. ماسال دومین شهرستان مرتفع استان گیلان پس از رودبار است و پیش از این بخشی از شهرستان وسیع تالش بود که در سال 1376 به شهرستان ماسال تبدیل شد. ماسال در قدیم رودکنار نامیده می شد و محل تشکیل شنبه بازار کنونی بوده است. وجود همین شنبه بازار باعث رشد آبادی کوچک رودکنار شد و نهادهای اداری بخش ماسال و شاندرمن نخست از بی تم به شاندرمن و سپس از آنجا به ماسال انتقال یافتند. کسی به طور دقیق نمی داند که واژه ماسال از چه گرفته شده اما بعضی اعتقاد دارند از ترکیب «مازال» یا «مس ال» است که به معنای کوهواره، کوه مانند و منسوب به کوه است که قطعی نیست. اما وجود رودخانه در میانه ماسال، زیبایی این شهر را دوچندان کرده است. رودهای «خالکایی» ماسال و «رود مرغک» شاندرمن رودخانه های مهم شهرستان ماسال هستند. رودخانه خالکایی ماسال از قله مرتفع و 3150 متری شاه معلم سرچشمه می گیرد و پس از طی 40 کیلومتر از داخل شهر ماسال عبور می کند. این رودخانه ها قابلیت کایاک سواری (قایقرانی در آب های خروشان یا همان رفتینگ) را دارند. «پارک ساحلی» ماسال در کنار رودخانه خالکایی قرار دارد که روز خوبی را در کنار خانواده تا می توانید در آن بگذرانید. ماسال با موقعیت جلگه ای در فاصله 50 کیلومتری شمال غرب رشت و در 20 کیلومتری غرب فومن و صعومعه سرا واقع شده است. این منطقه به دلیل کوهستانی بودن دارای زمستان های گرم است. رطوبت این شهر زیاد و گاه تا 75 درصد است. بیشترین رطوبت آن در شهریور است که توصیه می شود در این ماه به ماسال سفر نکنید. شهر آبشارهای بلند اگر گذرتان به ماسال افتاد حتما از آبشارهای آن هم دیدن کنید. آبشارهایی از قبیل آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار خون با ارتفاع بیش از 15 متر، آبشار تولی نساء و آبشار رامینه با ارتفاع 10 متر و همینطور غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی، غار کلچال را می توان در این شهرستان نام برد. دیواره سنگی «اسبه ریسه» ماسال دارای یکی از صخره های بلند سنگ نوردی کشور است که می تواند مسابقات بزرگ ملی، منطقه ای و حتی جهانی در آن برگزار شود. دیواره سنگی «اسبه ریسه» ماسال هم یکی از صخره های بلند سنگ نوردی کشور است که نه تنها فرصت سنگ نوردی را به حرفه ای های این ورزش می دهد، بلکه امکان کایاک سواری را هم به قایقران هایی می دهد که دوست دارند در رودخانه خروشان پایین صخره ورزش کنند. یادمان میرزا کوچک میرزا کوچک خان جنگلی در ارتفاعات ماسال بر اثر کولاک درگذشت. او در حالی که «ارتفاعات آلاله پشته» را به عنوان منطقه امن در نظر گرفته و قصد گذر از این منطقه و رسیدن به خلخال را داشت بر اثر کولاک و یخبندان به شهادت رسید. در این محل سنگ یادبودی نصب شده بود که رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سال 1389 قول داد که یادمانی درخور آن شخصیت مبارز در وسعتی به اندازه شش هکتار در این منطقه نصب شود اما با گذشت سه سال تاکنون تنها زمین این طرح به مالکیت درآمده است. آلاله پشته در 45 کیلومتری مرکز شهر ماسال است. کجا بمانیم؟ دهکده ییلاقی «اولسبلنگاه» از ییلاقات میان کوهی و پر جمعیت و دارای ساختمان های مسکونی زیاد با اسکلت چوبی است که اغلب ساکنان آن از شهروندان ماسال هستند که برای استراحت و گذران فصل گرما در آنجا زندگی می کنند. این ییلاق در مسیر راه ییلاق به خلخال واقع شده و از دو تالار میهمان پذیر برخوردار است که در تمام فصول سال آماده سرویس دهی به توریست و گردشگران است. گویی به بهشت پا گذاشته ای. ماسال و شاندرمن آنقدر آرامش دارد که برای تسکین هر دردی معجزه می کند. از هیاهوی شهر باید دور شد و به جنگل و کوهستان و طبیعت بکر شاندرمن پا گذاشت به شرطی که هجوم ویلاسازان این منطقه از بهشت را به بیابان تبدیل نکند و درختان تنومند آن برای ساختن ساختمان های آجری و آهنی قطع نشوند. به شرطی که مردم روستا قدر نعمتی را که پروردگار به آنها بخشیده بدانند. شهرستان ماسال از دو بخش ماسال و شاندرمن تشکیل شده که هر دو بخش با داشتن جاذبه های گردشگری و طبیعت زیبای خود همواره مورد توجه مردم استان گیلان و دیگر گردشگران و مسافران کشور قرار داشته است. در حقیقت شهر زیبا و کوهستانی ماسال و بخش شاندرمن دارای چشم اندازهای دلنشین بسیاری است. از جاذبه های گردشگری این منطقه، منطقه جنگلی تاسکو، ییلاقات خوش آب و هوا و بقاع متبرکه متعدد است. خیلی ها شهر شاندرمن را به نام «بازار جمعه» هم می شناسند. پهناورترین روستای استان گیلان هم در شاندرمن قرار دارد. این روستا که سیاهمرد نام دارد دارای چهل هزار نفر جمعیت است. شاندرمن در گذشته نام ایل بزرگی بوده که در این منطقه زندگی می کرده است. به طوری که وقتی در سال 1906 میلادی، رابینو، جهانگرد ایتالیایی از این منطقه دیدن کرد، ایل شاندرمن از 12 طایفه تشکیل شده بودند اما وجه تسمیه شاندرمن چیست؟ واژه شاندرمن را چنین تشریح کرده اند که در گویش تالشی، شاندرمن به معنای با من رفتن است. به طوری که بعضی معتقدند به خاطر اینکه شاندرمن در گذشته دارای کاروانسراهایی بوده و در واقع محل عبور و اتراق کاروان هایی به سمت تالش شمالی و خلخال بوده است، به این نام، نامگذاری شده است. برخی دیگر نیز معتقدند در دوران قدیم این منطقه شاه نشین بوده و به همین دلیل آن را شاندرمن (شاه در من) نامیده اند. در شهرستان ماسال بیش از 17 غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگترین آنها غار «آویشو» است که در ارتفاع 1300 متری از سطح دریا و بین مناطقی همچون «تائی بنه»، «انده چو» و «خماسون» در بستر دره ای کم آب قرار دارد غارهای شاندرمن در شهرستان ماسال بیش از 17 غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگترین آنها غار «آویشو» است که در ارتفاع 1300 متری از سطح دریا و بین مناطقی همچون «تائی بنه»، «انده چو» و «خماسون» در بستر دره ای کم آب قرار دارد. غار شگفت انگیز آویشو که در جنوب غربی شهر شاندرمن واقع شده از بزرگترین غارهای استان گیلان و در نوع خود یکی از کم نظریترین غارها در سطح کشور است. دیدن قندیل های زیاد و هفت آبشار این غار برای بازدیدکنندگان بسیار جذاب است. تاکنتون بیش از دو کیلومتر از ژرفای غار آویشو که طویل ترین غار استان گیلان محسوب می شود توسط غارنوردان و کوهنوردان محلی اکتشاف شده است. بر اساس پژوهش های زمین شناسان قدمت غار آویشو به حدود 75 میلیون سال قبل بازمی گردد. جمعه بازار شاندرمن بازارهای محلی گیلان جزئی از فرهنگ این مردمان است که گردشگران زیادی را جذب می کند. هم به خاطر آنکه قدم زدن در این بازارها جاذبه های دیداری زیادی دارد و هم اینکه گردشگران می توانند مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. این بازارها اعم از سرپوشیده یا روباز، کانون هایی برای خرید و فروش کالا محسوب می شوند. یکی از ویژگی های شهرهای گیلان، ارتباط تنگاتنگ آنان با پس کرانه های روستایی و حوزه های نفوذ آنها است. از این رو بازارهای همیشگی شهرهای گیلان متناسب با سلیقه مشتریان آراسته شده اند. نکته قابل توجه اینکه بسیاری از فروشندگان در این بازارهای محلی زنان هستند و در میان محصولات می توان سبزی های تازه و حتی صنایع دستی و تخم مرغ های محلی تازه را مشاهده کرد. در شاندرمن هم بازار محلی روزهای جمعه برپا می شود و می توانید سبزی و میوه های تازه و همینطور ماهی ها و البته صنایع دستی بومی مانند وسایلی که با نی ساخته می شود و بافته های محلی و سایر مواد مصرفی را از آنها تهیه کرد. چطور برویم؟ فاصله شاندرمن تا رشت 50 کیلومتر به سمت شمال غربی است. برای رفتن به غار آویشو نیز باید از رشت به سمت ماسال و سپس به سمت شاندرمن بروید و از روستاهای سیاهمرد، چالسرا و سپس از کنار بقعه درویش شاه امیر شاندرمن گذر کنید. این مسیر را می توان با سواری طی کرد که حدود 35 کیلومتر از شاندرمن فاصله دارد.
