باسلام
فوبیای اجتماعی، ترس از یک یا چند موقعیت است که شخص در مواجهه با آنها دچار اضطراب شدید می شود، به طوری که عملکردش تحت الشعاع قرار می گیرد. این فرد ترس از این دارد که مورد نظاره و قضاوت دیگران قرار بگیرد.
به همین دلیل معمولا از غذا خوردن در رستوران ها، انجام وظیفه در صورت مورد توجه بودن و صحبت یا انجام کار در حضور دیگران اجتناب می کند و از جمع، به دلیل ترس از نگاه انتقادآمیز دیگران دوری می کند.
علائم چطور بروز می کند؟
فرد به دنبال این هراس یا فوبیای اجتماعی، برخی علامت های اضطرابی مانند بالا رفتن فشار خون، سرخ شدن صورت، لرزش دست و تعریق را تجربه می کند که گاهی تعداد علائم کم است و تنها باعث اضطراب می شود و گاهی هم شدید است و فرد را دچار حمله هراس یا پانیک می کند.
اگر فرد در کودکی شرایطی را تجربه کرده و تربیتش به گونه ای بوده که فرد مستقلی بار نیامده و اعتماد به نفس در او تقویت نشده، احتمال ابتلا به فوبیای اجتماعی در او زیاد است
همه این مشکلات باعث می شود فرد برخی رفتارهای اجتنابی را داشته باشد، یعنی فرد از ترس اینکه نکند دچار علائم اضطرابی شود، حتی الامکان از اینکه در این شرایط قرار بگیرد، دوری می کند؛ مثلا اگر دانشجو است پروژه اش را ارائه نمی کند، یا اگر مسئول بخشی است مسئولیت آن را محول می کند.
ریشه مشکل کجاست؟
اگر فردی در کودکی شرایطی را تجربه کرده و تربیتش به گونه ای بوده که فرد مستقلی بار نیامده و اعتماد به نفس در او تقویت نشده، احتمال ابتلا به فوبیای اجتماعی در او زیاد است.
حتی ممکن است فرد این وضعیت ها را تجربه نکرده باشد، اما در موقعیتی قرار گرفته باشد که مورد تحقیر و قضاوت بدی واقع شده باشد و از آن به بعد دچار این فوبیا شود.
در این میان شیوه های تربیتی همراه با ایجاد اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری در کودک می تواند موثر باشد.
راه های درمان کدام است؟
هم دارودرمانی و هم روان درمانی باید در کنار هم برای فرد مبتلا به این اختلال وجود داشته باشد.
فرد کنار درمان دارویی ممکن است به درمان های شناختی رفتاری و گاهی به روان درمانی پویشی نیاز داشته باشد.
درمان های دارویی کمک می کند علائم اضطرابی هم در کوتاه مدت و هم در طولانی مدت کنترل شود.
درمان های شناختی و رفتاری بیشتر در دسترس هستند و محدودیت کمتری برای اجرا دارند. در این نوع درمان تلاش می شود علل بروز چنین اضطرابی در خود فرد و محیط او برطرف شود. در این روش، راهکارهای رفتاری و تکالیفی ارائه می شود که فرد با کمک روان درمانگر اجرا می کند.
درمانگر به شما می آموزد که برای کمک به خودتان چه کار کنید و شما نیز آن کارها را در فواصل بین جلسات، تمرین خواهید کرد
معمولا بعد از سه هفته، فرد درجاتی از بهبودی را نشان می دهد، ولی به طور متوسط 8 تا 9 ماه به ادامه درمان دارویی نیاز است.
اگر این کار همراه با روان درمانی باشد، سرعت بهبودی بیشتر است. برای افراد مبتلا به هراس اجتماعی در حد خفیف تا متوسط، معمولا بیست جلسه درمانی کافی است.
درمان افرادی که فقط در یک موقعیت خاص، مثل صحبت کردن در جمع، دچار فوبیا می شوند، شاید حتی کمتر از این هم طول بکشد و افراد مبتلا به هراس اجتماعی شدید، شاید به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند.
به خودتان کمک کنید
همین که شما متوجه مشکلتان شده اید و برای درمان میخواهید اقدام کننید بسیار کمک کننده است. البته این کار باید به صورت تدریجی و پله پله باشد تا بتوانید آن را تحمل کنید.
بسیاری از افراد در آغاز درمان، احساس اضطراب می کنند و مطمئن نیستند که حالشان خوب شود.
شما نیز مانند همه افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، ناگزیر هستید برای درمان و بهبودی خود تلاش کنید.
درمانگر به شما می آموزد که برای کمک به خودتان چه کار کنید و شما نیز آن کارها را در فواصل بین جلسات، تمرین خواهید کرد.
تمرین های اولیه کاملا آسان هستند، اما به تدریج و همچنان که آرامش شما در موقعیت های اجتماعی بیشتر می شود، تمرین ها هم سخت تر خواهند شد.
هر چه بیشتر تمرین کنید، احتمال بهبودی تان بیشتر خواهد شد.
بااحترام....
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
تلفن : 88277643-4
بزرگراه جلال بعداز پل گیشا روبروی شعبه بانک کشاورزی پلاک 135 واحد 3 طبقه 2 دوشنبه ها