خشونت علیه سالمندان
خشونت علیه سالمندان در دهه۸۰ میلادی مطرح شد. در آن زمان هنوز تحقیقاتی در این زمینه صورت نگرفته بود.
در این دهه بود که دانشمندان پی بردند در بعضی خانواده ها، سالمندان مورد خشونت فرزندان خود قرار می گیرند. خشونت علیه سالمندان شامل مواردی از قبیل بدرفتاری های جنسی، بدرفتاری های جسمی، بی توجهی به احتیاجات عاطفی، بی توجهی به تغذیه، بهداشت و از بین بردن وسایل مورد علاقه و مورد نیاز آنان است.
هنوز مشخص نیست که در ایران با سالمندان با خشونت رفتارمی شود یا نه! شاید پاسخ اینگونه باشد که مسائل خانوادگی در ایران خصوصی است. در خانه های سالمندان نیز بی توجهی و خشونت در مورد نیازهای جسمی و عاطفی سالمندان دیده می شود.
در بسیاری از موارد سالمندان به خاطر دارایی مورد ضرب و جرح و قتل قرار می گیرند. این افراد در خانه سالمندان از محل سکونت مورد علاقه، فرزندان و نوه های خود دور می مانند.
دکتر محمد کمالی، جامعه شناس می گوید: امروزه هنگامی که بحث خشونت در خانواده مطرح می شود اکثر اندیشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعی، زنان و کودکان را قربانیان اصلی خشونت در خانواده تلقی کرده و از سالمندان کمتر یاد می کنند.
در واقع می توان گفت این مورد نیز همانند سایر مسائل سالمندی مورد غفلت قرار گرفته و در مواردی خصوصاً در کشورهای در حال توسعه که در معرض تغییرات و تحولات فراوانی هستند به بوته فراموشی سپرده شده است. از آنجا که ساختار سنی جمعیت در حال حاضر متفاوت از گذشته است و تعداد افراد سالمند نسبت به کل جمعیت به طور مداوم در تمام کشورها رو به افزایش است لذا این شرایط ایجاب می کند که توجه به سالمند و مسائل سالمندی بیش از پیش مورد توجه مسئولین جامعه قرار گیرد.
این جامعه شناس در ادامه گفت: در دهه ۸۰ میلادی، محققان با پدیده ای جدید یعنی اعمال خشونت نسبت به سالمندانی که با خانواده زندگی می کردند روبه رو شدند و معلوم شدکه درصدی از افراد سالمند در خانواده مورد بدرفتاری های جسمانی، روانی یا بی توجهی قرار دارند. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر نیز انجمن پزشکی آمریکا تخمین می زند که در ایالات متحده از بین افراد مسن ۸/۱ میلیون نفر مورد بدرفتاری قرار می گیرند. با این وجود و پس از گذشت ۲۰ سال از مبحث خشونت و مشخص شدن صورت های گوناگون آن، هنوز این پدیده کاملاً شناخته نشده است. کمالی معتقد است: اگر چه امکان دارد سالمندان به نوعی قربانی همه خشونت های فوق شوند اما به نظر می رسد بیشترین مشکلی که در مورد سالمندان عمومیت دارد خشونت روانی است.
خشونت روانی شامل بی احترامی لفظی مداوم، اذیت و آزار، تهدید های متداول مانند دوست نداشتن سالمند، موردپسند نبودن، دشنام دادن، تمسخر و استهزاء سالمند در جمع، ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران، بی توجهی نسبت به نیازهای جسمانی، اجتماعی و روانی سالمند، همه خشونت های روانی ای هستند که سلامت روانی سالمند را به مخاطره می اندازند و موجب بروز احساساتی چون بی میلی به زندگی، سرزنش خود، نداشتن اعتماد به نفس و نگرش مثبت، احساس یأس و ناامیدی و درماندگی، ترس از مردم، اضطراب، احساس گناه، احساس حقارت، احساس عدم شایستگی و خودارزشمندی و نهایتاً کناره گیری سالمند می شوند.
وی در ادامه تصریح کرد: در مواردی نیز که خشونت بین اعضای دیگر خانواده رخ می دهد، احساس فضای رعب و وحشت را در خانه حاکم کرده و شاهد بودن همین خشونت در خانه توسط سالمندان و کودکان می تواند خود تجربه ای از خشونت در خانه تلقی شود. متأسفانه بعضی از سالمندان برای رهایی از خشونت ، خودکشی را به عنوان آخرین راه دانسته و اقدام به خودکشی می کنند.
از طرف دیگر چون تن و روان آدمی وابسته به هم بوده و سلامت یکی در گرو سلامت و شادابی دیگری است، لذا در بیشتر موارد نیز این ناراحتی های روانی منجر به بروز بیماری های جسمانی در سالمندان شده و سلامت آنان را به مخاطره می اندازد.
در این رابطه محمد علی جداری فروغی اظهار داشت: در قانون اساسی، همگان اعم از زن و مرد، بزرگ و کوچک دارای حقوق مساوی هستند و در این میان برای سالمندان و کودکان شرایط ویژه ای برای رسیدگی به مسائل شان درنظر گرفته شده است.
متأسفانه افراد سالمند به علت حفظ حرمت خانواده هیچ گاه حاضر نیستند عنوان کنند که توسط فرزندان خود مورد ضرب و شتم قرار می گیرند و شکایت در این موارد را خدشه دار شدن حیثیت خانواده می دانند.
وی در ادامه می افزاید: در سطح جامعه بسیار دیده شده است که حق و حدود سالمندان رعایت نمی شود مثلاً سارق موتورسوار ترجیح می دهد کیف پیرمردی را که از بانک آمده و احتمالاً حقوق بازنشستگی و اقلامی همراه خود دارد برباید یا اگر شخصی با یک پیرمرد تصادف کند صحنه را ترک می کند، چون می ترسد به دلیل ضعف جسمانی و جراحت، مرده باشد. از سوی دیگر او توانی برای تعقیب ندارد. وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا از نظر حقوقی خشونت علیه سالمندان جرم محسوب می شود، می گوید: خشونت علیه سالمندان مورد قانونی ندارد و طبق قوانین جرایم دیگر مورد رسیدگی قرار می گیرد.
جداری فروغی با اشاره به سهل انگاری در نگهداری از سالمندان می گوید: این عمل زمانی می تواند باعث مسئولیت کیفری شود که نشان دهنده قصد فرد مبنی بر عمل مجرمانه باشد و درصورتی که از روی سهو و اشتباه اتفاق افتاده باشد نمی تواند به عنوان جرم مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در اکثر جوامع مترقی افراد سالمند پس از سنین بازنشستگی تحت پوشش خدمات درمانی رایگان و نیز بیمه های مختلف قرار می گیرند و خدماتی مانند استفاده از اتوبوس برایشان رایگان است.
حتی خانه سالمندان در این کشورها رایگان و بدون دریافت وجه است. مثلاً در خانه ای که جوان در آن زندگی می کند اگر پیرمرد و پیرزن احساس آرامش نداشته باشند با میل خود می توانند به خانه سالمندان رفته و در آنجا زندگی کنند. اما نه تنها چنین شرایطی در کشور ما وجود ندارد بلکه هزینه های این مراکز سرسام آور هستند و در برخی موارد از حقوق بازنشستگی نیز بیشتر می شود. بنابراین سالمندان به ناچار مجبور به زندگی در خانواده می شوند اگر چه در آن خانواده خشونت وجود داشته باشد.
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 16-11-1393, 07:08 بازدیدها : 2625
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
