روانشناسی کودکان - کودکی، دورانی از زندگی است که در دیدگاه بیشتر مردم دنیا، با آرامش، شادی و بازی همراه است. این ویژگی ها، شاید در دوران گذشته که زندگی شتاب کمتری داشت و انسان ها برای پرداختن به شادی روح و روان خود فرصت بیشتری داشتند، در زندگی کودکان جریان داشت. اما، اکنون با بزرگ ترهایی که همیشه برای هر کاری وقت کم دارند و باید خیلی زود کار دیگری را شروع کنند و وظایف بسیار زیادی که برای کودکان تعریف می شود، با شرایط دیگری روبه رو هستیم. 

کودکان امروز، برای صحبت کردن با پدر و مادر و خواهر و برادر خود باید منتظر فرصت باشند. همین طور برای بازی کردن، دویدن، بلند خندیدن، کنجکاوی کردن، کشف و تجربه کردن، با خاک و آب و در دل طبیعت بازی کردن باید منتظر معجزه ای در زندگی خود باشند. 

تکالیف زیاد مدرسه، امتحان های پی در پی، کلاس های آموزشی گوناگون، راضی نگه داشتن پدر و مادر و آموزگاران و دیگر بزرگترها، مشکلات خانوادگی و تلاش برای همواره بهترین بودن، تنش و دلهره و ترس بسیاری برای کودکان به همراه دارد. 

کودکان امروز ما، درست مانند بزرگ ترها، به بهره بردن از روش های آرامش بخشی نیاز دارند. کودکان معمولا روش های آرامش بخشی را به سرعت می آموزند و  در استفاده از آن ها مهارت به دست می آورند. کافی است که چند روش ساده زیر را به آن ها بیاموزید و روزانه همراه با کودک تان آن ها را انجام دهید تا کودکان سالم تری داشته باشید و آرامش را به خانواده خود هدیه کنید: 

۱.تنفس عمیق. نفس عمیق کشیدن روش موثری برای واکنش طبیعی بدن به تنش است. تنفس عمیق ضربان قلب را کم می کند، فشار خون را پایین می آورد و احساس تسلط را در ذهن تقویت می کند. این روش ساده را همه می توانند انجام دهند. برای این کار کافی است کودک به آرامی نفس عمیق بکشد، کمی نفس را در سینه نگه دارد و سپس به آرامی رها کند. 

۲.روش آرامش بخشی برای ماهیچه ها. این روش، با سفت و رها کردن ماهیچه های گوناگون بدن انجام می شود و اثر بسیار خوبی برجای می گذارد. با کمی جستجو در کتاب ها و اینترنت می توانید روش های بسیار خوبی برای انجام این تمرین بیابید.

۳.تصویرسازی ذهنی. تصور کردن، خلاقیت را برای آرام کردن ذهن و بدن به کار می گیرد. در این روش، کودک باید تصویر رویدادهای خوشایند را در ذهن خود تصور کند. از کودک بخواهید خود را در شرایطی که دوست دارد تصور کند، خاطره های شاد و دلپذیر را در ذهنش بازسازی کند یا خود را در مکان های زیبا و محیط های آرامش بخش تصور کند. تصور کردن، سخن گفتن ذهن است و کمک می کند تا فکرها و تصورات ناخوشایند و منفی و نگرانی ها از ذهن بیرون روند. تصویر سازی ذهنی، معمولا پس از تمرین کشش و رها کردن ماهیچه ها انجام می شود. کشش و رها کردن ماهیچه ها، بدن را آرام می کنند و تصویرسازی، ذهن را آرامش می بخشد. یکی از بهترین راه های کمک کردن به کودک در تصویرسازی، تصور کردن یک رنگ آرامش بخش و مورد علاقه آن ها است. از کودک بخواهید تا چشم هایش را ببندد و رنگی را در ذهنش تصور کند که به او احساس امنیت و آرامش می بخشد. از کودک بخواهید تا چشمانش را ببندد و رنگ مورد نظر را در ذهنش تصور کند و با هر تنفس خود، رنگ را به درون بدن خود بکشد و در تمام بدن خود پخش کند و آن قدر این کار را ادامه دهد تا همه بدنش از رنگ مرود علاقه و آرام بخشش، پر شود.  در این تمرین تصور یک صدای گوش نواز، یک عطر خوش بو، گرما و نور می تواند جایگزین رنگ شود. 

۴.فعالیت بدنی. این کار یک روش بسیار موثر برای آرامش بخشی است. قدم زدن، دویدن و بازی کردن فعالیت های بسیار مناسب و مورد علاقه کودکان برای تجربه آرامش هستند.  می توانید از موسیقی های مناسب برای فعالیت بدنی در هنگام بازی، قدم زدن و یا دویدن استفاده کنید.

۵.خندیدن. خنده در مهار تنش و آزاد کردن ماهیچه های منقبض شده در اثر تنش، جادو می کند. خندیدن، مواد شیمیایی در بدن تولید می کند که درد و نگرانی را کم می کنند.

۶.گوش سپردن به موسیقی آرامش بخش. موسیقی های آرامش بخش، بدن را آرام می کنند و به ذهن کمک می کنند تا متمرکز شود. اثر موسیقی فراتر از سن است، حتی کودکان بسیار کوچک هم می توانند به موسیقی های آرامش بخش گوش کنند و لذت ببرند. 

۷.کشش ماهیچه های بدن. کشش، تنش موجود در ماهیچه ها را رها می کند. به کودک خود بیاموزید ماهیچه های بدن خود را بکشد و سپس رها کند. 

۸.بهره بردن از تکنیک های مدیتیشن. استفاده از روش های مدیتشین مانند یوگا، می تواند به ذهن و بدن آرامش ببخشد.

۹.نوازش کردن و در آغوش گرفتن. در آغوش گرفتن و نوازش کردن کودک می تواند اثر بلافاصله آرام بخشی داشته باشد. نوازش کردن  حیوان دست آموز هم می تواند به کودکان آرامش ببخشد. 

۱۰.سفت کردن انگشتان پا. این کار، تنش را از سراسر بدن می گیرد و رها می کند. کودک باید به پشت دراز بکشد و انگشتان پای خود را احساس کند. سپس با کمک ماهیچه های انگشتان، هر ۱۰ انگشت را به سمت صورت بکشد و تا ۱۰ بشمرد. سپس انگشتان را رها کند و دوباره تا ۱۰ بشمارد. این تمرین باید ۱۰ بار انجام شود. 

تمرین های بالا را می توانید با سن کودک خود هماهنگ کنید و بر این اساس تعداد و چگونگی انجام آن ها را تنظیم کنید. نکته مهم دیگر را فراموش نکنید که طبیعت بیشترین اثر آرامش بخشی را بر کودکان برجای می گذارد. دست کم یکبار در هفته کودکان را به دامان طبیعت ببرید تا آرامش و صلح در وجود آن ها نهادینه شود.