زودرنجی بیش از حدم نه تنها اطرافیانم را آزار می‌دهد، بلکه این روزها بیش از پیش برای خودم آزاردهنده و نگران‌کننده شده است. مهم نیست چه کسی مقابلم قرار گرفته باشد، با یک حرف ساده یا انتقاد کوچک به شدت ناراحت و حتی عصبانی می‌شوم. 30 ساله‌ام و شغلم تدریس است. کافی است یکی از همکاران یا روسایم از کارم انتقاد کند و بگوید اینجای کار را کم گذاشتی تا با او دشمن شوم. 

شنیدن چنین موضوعی حسابی به من برمی‌خورد و لجبازی‌ها و تلاشم برای انتقام گرفتن چند برابر می‌شود. از آن لحظه به بعد، با تمام وجود سعی می‌کنم او را آزار دهم. پیامک می‌زنم و همه عیب‌هایش را پشت سر هم می‌نویسم یا با یک تلفن او را از حرفی که زده پشیمان می‌کنم. نه تنها ایرادهایش را به زبان می‌آورم، بلکه آنها را پررنگ‌تر از آنچه در واقعیت هست جلوه می‌دهم و هر چه دلم می‌خواهد به او می‌گویم. بعد هم برای اینکه خودم را آرام کنم، می‌گویم بهتر است دیگر با من تماس نگیری و رابطه را برای همیشه قطع کنیم. خودم می‌دانم که تند می‌روم و اشتباه می‌کنم، اما نمی‌توانم راه دیگری را پیدا کنم. وقتی آدم هایی که از من انتقاد کرده‌اند را آزار می‌دهم آرام می‌شوم و وقتی به من التماس می‌کنند، لجبازی‌ام را بیشتر می‌کنم.

من همیشه آدم زودرنجی بودم اما 2 سال است که این رفتارها را به شکلی افراطی نشان می‌دهم. به خاطر این برخوردها بسیاری از دوست‌هایم را از دست داده‌ام و حتی نزدیک بود کارم را هم از دست بدهم. حتی در همان لحظه‌ای که این رفتارها را نشان می‌دهم، می‌دانم که تند می‌روم و واقعیت آن چیزی نیست که من به زبان می‌آورم، اما نمی‌توانم میل بیش از اندازه انتقام که در من است را کنترل کنم و لجبازی را کنار بگذارم. واقعا دوست دارم تغییر کنم اما نمی‌دانم چطور. لطفا من را راهنمایی کنید.

دوست عزیز با توجه به توضیحاتی که مطرح کردید، احتمال می‌دهیم که شما تیپ شخصیتی منفعل-پرخاشگر داشته باشید اما برای اطمینان از این تشخیص، باید بررسی‌های دقیق‌تری توسط متخصص انجام شود. خوشبختانه شما از غیرواقعی بودن این تفکرات با خبرید و برای تغییر کردن مصمم هستید. اما مراقب باشید. سهل‌انگاری و گذشتن از کنار این رفتارها می‌تواند اوضاع را بدتر کند. خیلی وقت‌ها افراد نشانه‌های اختلال را در خود می‌بینند اما از کنار آن می‌گذرند و به مشکل اجازه می‌دهند در زندگی‌شان ریشه بدواند. اگر شما پیش از این برای تغییر رویه تلاش جدی به خرج نداده بودید، وقت آن است که از همین لحظه روی رفتارهای خود دقت کنید و برای کنترل خود و افکارتان و همچنین پیدا کردن راهی تازه تلاش کنید و درکنار جدیتی که خودتان برای اصلاح این افکار و رفتارها دارید، برای ایجاد تغییرات با ثبات و بنیادین از روانشناس کمک بگیرید. در ادامه این مطلب، از شما می‌خواهیم که صادقانه به این تست پاسخ دهید و بعد از انجام آن، توصیه‌های ما را با دقت بخوانید. فراموش نکنید خواندن این توصیه ها به برطرف شدن مشکل شما نمی‌انجامد و تنها شروعی است برای راه درازی که در پیش دارید.

اگر از این 8 مورد، 4یا 5 ویژگی را در خود می‌بینید، برای بررسی بیشتر و پیدا کردن میانبری برای رسیدن به آرامش حتما به روانشناس مراجعه کنید چراکه با این وجود، حل مشکل تنها توسط خود شما آسان نیست. اما اگر تنها دو یا سه ویژگی در شما ظاهر شده است، وقت آن است که با اراده محکم‌تر، بالا بردن آگاهی خود و تلاش هوشیارانه راه را برای بزرگ‌تر شدن مشکل ببندید.

 

کافی است آینه‌ای بردارید و خودتان را همانطور که هست ببینید. همیشه قدم اول برای تغییر خود آگاهی است. پس ویژگی‌های‌تان را زیر ذره‌بین بگذارید و خودتان را بشناسید. تا زمانی که شما میزان شیوع این رفتارها را در خود ندانید و از آسیبی که این واکنش‌ها به شما می‌زنند بی‌خبر باشید، نمی‌توانید برای تغییر تلاش کنید. نمی‌گوییم کار شما تمام است، بلکه می‌گوییم شما هم مثل بسیاری افراد دیگر گرفتار مشکلی شده‌اید که با تلاش و جدیت قابل حل است. اما اول باید خودتان بپذیرید که با مشکلی جدی روبه‌رو هستید.

شاید بتوانیم بگوییم حدود 80 درصد از ما و آدم‌های دور و برمان، به نوعی درگیر ویژگی‌هایی هستیم که کم و بیش به این اختلال پهلو می‌زنند اما میزان بروز این ویژگی‌ها در رفتارهای ما متفاوت است و همین شدت و مدت بروز آنهاست که از رفتارهای عادی آنها را متمایز می‌کند. پس خود را از دیگران جدا نبینید و امید داشته باشید که با تلاش‌های‌تان سهم این موارد در رفتارهای شما کمتر شود.

اگر آنها در اشتباه باشند و آگاهانه برای رنجاندن شما قدم برداشته باشند، در فرصت دیگری می‌توانید این موضوع را با آرامش با آنها در میان بگذارید و از حق خود دفاع کنید. اما در لحظه‌ای که با انتقاد آنها مواجه می‌شوید، به جای لجبازی به حرف‌های‌شان گوش دهید و به خود برای بررسی دقیق‌تر فرصت دهید. شما در روزهای بعد و با حفظ آرامش‌تان بهتر می‌توانید از پس آنها بربیایید.

مطالعه کتاب‌های روانشناسی کمک بزرگی به شما می‌کند. توصیه می‌کنم مبحث «اختلال شخصیت» در کتاب «عشق ویرانگر» را بخوانید. با کمک این کتاب می‌توانید میزان ریشه دواندن این مشکل را در روان خود با دقت بیشتری بررسی کنید و نسبت به ماهیت آن آگاه‌تر شوید.

به دنبال راه‌های جدید بگردید، به آدم‌های موفق در میان دوستان یا در محیط کارتان دقت کنید و ببینید که چقدر با آنها فاصله دارید. اگر نمی‌توانید راه درست را پیدا کنید یا با امتحان روش‌های جدید باز هم به شکست می‌خورید، ناامید نشوید. شما باید از یک مشاور برای پیدا کردن روش‌های تاثیر گذار، کمک بگیرید.

مراقب واژه‌ها باشید

ما هر حرفی را می‌توانیم بزنیم اما مهم این است که چطور آن را بیان کنیم. شاید انتخاب واژه‌های نامناسب چالش‌های پیش روی شما را بیشتر می‌کند. پس هوشیارانه مراقب واژه‌های‌تان باشید. بلافاصله پاسخ ندادن و کمی فکر کردن به موضوع بحث می‌تواند آمادگی شما را بیشتر و احتمال شکست خوردن را کمتر کند.

خود را موظف کنید که یک کار را بهینه‌تر از همیشه انجام دهید. تمام توجه و تمرکزتان را روی آن کار بگذارید و سعی کنید با کمترین خطا انجامش دهید. باور کنید درست انجام دادن آن رضایت شما را از خودتان بالاتر خواهد برد. البته حتی اگر به گمان خود آن را درست انجام داده باشید. اما انتقاد آنها باعث می‌شود از نظرشان با خبر شوید و در تلاش بعدی، به سمت خواسته آنها قدم بردارید.

انتظار نداشته باشید که همه چیز یک شبه تغییر کند. این رفتارها به مرور در شما ایجاد شده است و با تلاش مداوم و به مرور می‌توانید آنها را تغییر دهید. پس قدر هر قدمی که به جلو برمی‌دارید را بدانید و به جای دلسرد شدن، برای کوچک‌ترین پیشرفت‌های‌تان ارزش قائل شوید.

اگر می‌خواهید انتقاد کنید، زمان و روش درست آن را بشناسید. به اطرافیان‌تان نشان دهید که حسن نیت دارید و هنگام مطرح کردن مواردی که شما را آزار می‌دهند، از ویژگی‌های مثبت شروع کنید.

تصور نکنید قصد همه حمله به شماست. حتی اگر چنین باشد، بیشتر از آنکه به شمشیری برای دفاع از خود احتیاج داشته باشید، نیازمند یک سپر محکم هستید، سپری که ما اسمش را همدلی و حسن نیت می‌گذاریم.