خود بیمار پنداری
خود بیمار پنداری
خود بیمار انگاری به نوعی اشتغال ذهنی بیمار به ترس از بیمار شدن یا اعتقاد وی مبنی بر ابتلا یه یک بیماری جدید گفته می شود. این ترس یا اعتقاد هنگامی ایجاد می شود که بیمار نشانه ها یا کارکرد های بدنی را اشتباه تفسیر کند. اصطلاح خود بیمار انگاری از اصطلاح طبی قدیمی هیپوکوندریوم مشتق شده که به معنای زیر دنده ها است. خود بیمار انگاری ناشی از تعابیر غیرواقع گرایانه یا نادرست بیمار از نشانه ها یا احساس جسمی است.
ابعاد خودبیمارپنداری:
این بیماری دارای سه بعد است که عبارتند از: اشتغال ذهنی، ترس از بیماری یا عقیده بیمورد در مورد ابتلا به بیماری به رغم اطمینان بخشی پزشکی دوام داشته باشد. و اعتقاد به داشتن بیماری. اشتغال ذهنی در خود بیمار انگاری ممکن است به کارکرد های بدنی مانند ( ضربان قلب،تعریق، یا حرکات دودی لوله گوارش)، نابه هنجاریهای جسمی مبهم ونامشخص مانند(قلب خسته،رگهای دردناک مربوط باشد. شخص این نشانه ها یا علایم را به یک بیماری مشکوک نسبت می دهد و نگرانی بسیار در مورد معنی و سبب شناسی آنها نشان می دهد. دلواپسی ها ممکن است درباره یک اندام خاص یا یک بیماری منفرد باشد. مانند ترس از مبتلا بودن به بیماری قلبی.
معاینه های بدنی مکرر، آزمون های تشخیصی و اطمینان بخشی از جانب پزشک کمتر موجب کاهش نگرانی یا ناراحتی درباره بیماری می شوند. برای نمونه فردی که در مورد ابتلا به بیماری قلبی اشتغال ذهنی دارد با توجه به فقدان یافته های مربوط به معاینه بدنی ، یا حتی آنژیو گرافی قلبی مطمئن نخواهد شد.
ترس از بیماری و مرگ شایع است .گرچه افراد دچار خودبیمار انگاری در مقایسه با دیگران به تندرستی خود توجه بیشتری نشان می دهند، اما به طور کلی عادات بهداشتی بهتری ندارند (یعنی رژیم غذایی مناسب ،ورزش منظم و اجتناب از سیگارکشیدن) . سابقه پزشکی در خود بیمار انگاری اغلب مفصل و طولانی است.
روابط اجتماعی این افراد تیره می شود زیرا فرد مبتلا به خود بیمار انگاری با بیماری خود اشتغال ذهنی داشته و اغلب درمان و توجه ویژه ای را انتظار دارد. زندگی خانوادگی آنان ممکن است مختل شود. زیرا اشتغال ذهنی با عملکرد های فردی در زندگی آنان تداخل کرده و سبب عدم موفقیت شغلی او می شود.
در موارد بسیار شدیدفرد دچار خودبیمار انگاری ممکن است به طور کامل ناتوان وازکارافتاده شود.
نشانه ها
مبتلایان به خودبیمار انگاری ممکن است با خواندن یا شنیدن مطالبی درباره بیماری ، یا بیمار شدن یک فرد آشنا یا با مشاهده و احساس رویدادهای بدنی خود وحشت زده شوند. نگرانی درباره بیماری ترس آور اغلب به ویژگی اصلی خودانگاره فرد ،موضوع گفتگوهای روزمره و واکنش فرد به فشارهای روانی زندگی تبدیل می شود. مراجعه مکرر به پزشک و اختلال در روابط پزشک- بیمار ، به اضافه ناکامی و خشم هردو طرف متداول است. مبتلایان به این اختلال اغلب معتقدند به آنها توجه کافی نمی شود و ممکن است به طور مبرم در برابر ارجاع به مراکزبهداشت روانی مقاومت کنند. این بیماران همیشه یک کیسه پرازانواع رادیوگرافی،نوارهای قلبی ومغزی،تست ورزش،سونوگرافی و جواب آزمایش به همراه خود دارند.گاهی افراد خودبیمار انگار دچار حمله های وحشت زدگی می شوند که در اثر نگرانیهای خودبیمار انگارانه اند.
چند درصد آدمها به خودبیمار انگاری مبتلا هستند؟
براساس متن دی اس ام 4 شیوع خود بیمار انگاری در جمعیت کلی 1 تا 5 درصد است. براوردهای شیوع جاری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به بخشهای مراقبت های اولیه تقریبا 2 تا 7 درصد است. در ایران شیوع این اختلال تقریبا بین 3 تا 14 درصد بیماران مراجعه کننده در بخش های سرپایی و بستری گزارش شده است. این علائم دست کم باید 6 ماه ادامه داشته باشد. این اختلال در هر دو جنس زن و مرد به یک اندازه وجود دارد و بالاترین میزان شیوع آن بین 20 تا 30 سالگی است.
علت شناسی
خود بیمار انگاری اغلب از فقدان یک عضو آغاز می شود که فرد را مستعد این اختلال می کند، به طوری که این افراد همواره نگران عضو خاصی از بدنشان هستند. به طور مثال ، همیشه نگران قلب یا ریه خود هستند و به یک عضو خود بیشتر توجه می کنند. بیماری های جدی ، به ویژه در دوران کودکی و بیماری یکی از اعضای خانواده در گذشته با رخداد خودبیمارانگاری ارتباط دارند. تصور می شود که عامل تنش زای روانی اجتماعی، بویژه مرگ یکی از نزدیکان فرد در برخی موارد زمینه ساز خودبیمارانگاری باشند. مبتلاین به خود بیمار انگاری اغلب به اختلا های روانی دیگری نیز مبتلا هستند(بویژه اختلالات اضطرابی ،افسردگی، وسایر اختلالهای جسمانی شکل).
سیر این بیماری چگونه است؟
این بیماری سیر مزمن و عود کننده و مقاومی دارد و ممکن است چند سال طول بکشد و مراجعات مکرر به پزشکان و حتی بستری شدن های متعدد و تکرار آزمایش های گوناگون در سابقه فرد وجود داشته باشد اما آنچه اهمیت دارد شیوه برخورد با بیماران است که هیچگاه قانع نمی شوند و در نتیجه از پزشکشان بیزار می شوند. خود بیمار انگاری می تواند در هر سنی روی دهد اما تصور می شود شایعترین سن شروع در اوایل بزرگسالی باشد.
درمان
پزشکان و متخصصان سلامت روانی معتقدند که درمان خود بیمار انگاری دشوار است. مخصوصا در افرادی که به اختلال های اضطرابی و افسردگی هم مبتلا هستند.چون درمانجویان وقتی احساس می کنند نگرانی انها جدی گرفته نمی شود عصبانی می شوند. درمان دارویی اضطراب و افسردگی در این افراد کمک کننده است. این داروها باید به مدت سه ماه ادامه داشته باشند.در برخی موارد داروهایی مانند فلوکستین برای کاستن ازنگرانی یشان در مورد سلامتی روان درمانی نیز می تواند موثر باشد ولی بسیاری از این افراد اعتقاد چندانی به آن ندارند و این درمان را کامل نمی کنند.
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 13-02-1394, 14:21 بازدیدها : 3029
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
