خودآموز خلاقیت
هر چند شواهد كامل نیست ،اما برخی تحقیقات نشان می دهد كه والدین كودكان خلاق در رفتار خود هماهنگی بیشتری نشان می دهند ،كودكان خود را آن گونه كه هستند قبول دارند و آنها را به كنجكاوی درباره اشیاء و امور تشویق می كنند و...
خلاقیت قابلیتی است كه در همگان وجود دارد اما نیازمند پرورش و تقویت می‌باشد تا به سر حد شكوفایی برسد. فرد خلاق كسی است كه از ذهنی جستجوگر و آفریننده برخوردار باشد. خلاقیت عبارت است از « توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدید شكستن مرزها و فراتر رفتن از چارچوب ها، فكر كردن به شیوه ای متفاوت، ابداع چیزهای جدید، استفاده از چیز های نا مربوط و تبدیل آن به شكل های جدید.» می توان نتیجه گرفت که خلاقیت برآیند فرآیندهای ذهنی و شخصیتی فرد بوده و به تولیدات و آثاری منجر می شود که نو و بدیع بوده، خاصیتی متکامل داشته و با واقعیتها، منطبق بوده و در غایت به سود جامعه بشری هستند.
خانواده یكی از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش خلاقیت کودکان محسوب می گردد که نقش مهمی در شكوفایی خلاقیت های كودكان دارد. از آنجا كه كودك حساسترین مراحل رشد خلاقیت را در محیط خانه سپری می‌كند، محیط مناسب خانوادگی، شیوه و نگرش‌های صحیح فرزندپروری در رشد و شكوفایی خلاقیت سهم مهمی ایفا می‌كند.
خانواده و خلاقیت
بدون شك خانواده مهم ترین نقش را در كنترل و هدایت تخیل و ظهور خلاقیت دارد.اگر خانواده فرصت های لازم را برای سوال كردن ،كنجكاوی و كشف محیط به كودكان بدهد و هرگز آنها را تنبیه نكند،زمینه را برای رشد خلاقیت فراهم می كنند. تنبیه و تهدیدهای مكرر،آفت خلاقیت های ذهن است. فرزندان خلاق در خانه به آرامش روانی ،اطمینان خاطر و اعتماد به نفس قوی نیاز دارند.
هر چند شواهد كامل نیست ،اما برخی تحقیقات نشان می دهد كه والدین كودكان خلاق در رفتار خود هماهنگی بیشتری نشان می دهند ،كودكان خود را آن گونه كه هستند قبول دارند و آنها را به كنجكاوی درباره اشیاء و امور تشویق می كنند و كودكان خود را در انتخاب موضوعات مورد علاقه آزاد می گذارند و كارها و برنامه های آنان را تحت نظر دارند و پی گیری می كنند.
لذا شایسته است والدین تا آنجا كه امكان دارد كودكان خود را مستقل بار آورند و در ایجاد اعتماد به نفس، آنان را یاری كنند و دستاوردهای آنان را با آغوش باز پذیرا شوند و هنگام شكست ، به جای سرزنش راهنما و راهگشای مشكلات كودكان خود باشند، تا كودكان بتوانند ضمن احساس ارزشمندی در انجام كارها ،راه حل ها و عقاید غیر معمول و دور از ذهن را نیز بیازمایند، چراكه چنین كارهایی پایه و مایه اصلی خلاقیت است .
مدرسه و خلاقیت كودكان
علاوه بر خانواده ،مدرسه نیز نقش بسیار مهمی در شكوفایی خلاقیت های كودكان دارد. سن ورود به مدرسه سن بسیار حساس و بحرانی در ارتباط با خلاقیت های ذهنی است . عواملی چون تكالیف درسی ،تاكید بر محفوظات ، اجرای برنامه های هماهنگ و انتظار رفتارهای یكسان از كودكان ، عدم توجه به تفاوت های فردی ،عدم شناخت یا بی توجهی به ویژگی های كودكان خلاق سبب می شود كه قدرت خلاقیت آنان به تدریج كاهش یابد .
برای اینكه مدرسه بیشترین نقش را در پرورش و خلاقیت كودكان داشته باشد، روانشناسان پیشنهاد كرده اند كه در مدارس مسائلی را كه به یاد گیرندگان ارائه داده می شود طبقه بندی كنید و دستاوردهای خلاق یادگیرندگان را مورد تشویق قرار دهید
همچنین مدارس نباید تجارب كودكان را به موارد بخصوصی محدود كنند و نسبت به اختلافات فردی یادگیرندگان با احترام برخورد كنند و در پرورش استعداد های ویژه آنان بكوشند.
ویژگیهای کودکان خلاق
- كودكان خلاق اغلب با آب و تاب حرف می زنند. ذكر جزییات یك ماجرا و به تفضیل سخن گفتن می تواند نشانه قدرت خیال و تصور زیاد باشد.
- دقت و توجه شدید در گوش دادن، مشاهده كردن یا انجام دادن كاری دارند.
- شور و نشاط و مشغولیتهای شدید جسمانی دارند.
- در صحبتهای خود از قیاس استفاده می کنند.
- عادت به وارسی منابع مختلف دارند.
- با دقت به اشیا و پیرامون خود می نگرند.
- اشتیاق به صحبت کردن درباره كشفیات با دیگران دارند.
- توانایی ابداع بازیهای جدید و تغییر در بازیها دارند.
- کنجکاوی زیادی برای سردرآوردن از امور دارند.
- در گفتار خود جسارت زیادی دارند.
- سئوالات عجیبی طرح می نمایند.
البته انگیزه و خلاقیت كودک در محیط خانواده زمانی از بین می رود كه :
- تاكید بیش از حد والدین بر هوش و حافظه كودک
- ایجاد رقابت میان كودكان
- تاكید افراطی بر جنسیت كودک
- قرار دادن قوانین خشك و دست و پا گیر در منزل
- عدم آشنایی والدین با مفهوم واقعی خلاقیت
- انتقاد مكرر از رفتارهای كودک
- بیهوده شمردن تخیلات كودک
- عدم شناسایی علائق درونی كودک
- عدم وجود حس شوخ طبعی در محیط منزل
- تحمیل نقش بزرگسال به كودک
برای افزایش خلاقیت كودكان ضروری است که:
- هرگز کودک را تحقیر نکنیم. کودکی که احساس حقارت کند هرگز دست به خلاقیّت نمی‌زند.
- محیطی مناسب برای انجام كارهای خلاق آنها فراهم نمایید.
- امكانات و وسایلی در اختیار آنها قرار دهید تا به كمك آنها خلاقیت های خود را ابراز نمایند. به عنوان مثال وسایل موسیقی، نقاشی و طراحی و ..
- كارهای خلاق كودكان را تشویق كنید و آنها را در معرض نمایش قرار داده و از ارزیابی بیش از حد آنان خودداری كنید.
- به عنوان بزرگسال، خود به انجام كارهای خلاق بپردازید و اجازه دهید كودكان شما شاهد كارهای خلاق تان باشند.
- به شیوه های آموزشی در خانواده خود توجه داشته باشید.
- برای كارهای خلاق دیگران ارزش قائل شوید.
- از تأكید بر تصورات قالبی در خصوص جنسیت كودكان شدیداً خودداری نمایید. ( به عنوان مثال دختر ماشین بازی نمی كند، پسر عروسك بازی نمی كند یا پسر گریه نمی كند.)
- امكان شركت در فعالیت ها و كلاسهای ویژه را برای آنان فراهم نمایید.
- اگر مشكلات یا گرفتاریهای در خانواده وجود دارد از آن مشكلات به شیوه مثبتی استفاده كنید و با تشویق به كودك خود اجازه ابراز احساسات و اظهار نظر بدهید.
- توجه داشته باشید كه استعداد فقط سهم كوچكی از خلاقیت است و تمرین و نظم بخشیدن به آن از اهمیت بیشتری بر خوردار است.
- اجازه بدهید كودك خودش باشد حتی اگر رفتارهای عجیب از او سر بزند و سعی كنید در حضور جمع كودك خود را خلاق معرفی نكنید؛ در غیر این صورت اطرافیان انتظارات بیش از حدی از كودك شما خواهند داشت.
- با كودك خود شوخ طبع و مهربان باشید.
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 12-05-1394, 12:57 بازدیدها : 783
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
