آيا مي‌تونم موقع خواب چراغو روشن بذارم؟                                                        

        آيا موقع تاريکي يه هيولا توي اتاقم قايم ميشه؟

                        از کجا بدونم موجودات بد به سراغم نميان؟

ترس‌هاي غيرمنطقي منحصر به دوران کودکي نيست، اما کودکان به تدريج که شروع به درک تجربه‌هاي جديد مي‌کنند، بيشتر مستعد اين‌گونه ترس‌ها هستند. کودکان خردسال ممکن است با قوه تخيل قوي خود هر تصوير ذهني پيش پا افتاده و يا حتي شاد را به چيزي ترسناک تبديل کنند و لازم است که با اين ترس با حساسيت برخورد شود تا از به وجود آمدن مشکلات دراز مدت جلوگيري شود. همانطور که همه ما مي‌‌دانيم، خيلي راحت مي‌توان هر چيز وحشتناکي را در دل تاريکي تصور کرد و بزرگسالي الزاما مصونيت در برابر ترس‌هاي خيالي ايجاد نمي‌کند. بنابراين تعجب‌آور نيست که بعضي از کودکان از تاريکي، هيولا، جادوگر، موجودات چندش‌آور و اژدها مي‌ترسند کودکان قوه تخيل فعالي دارند و تا آنجا که به آنان مربوط است، همه اين موجودات واقعي هستند، زيرا جدا کردن خيال از واقعيت براي آنها کار دشواري است. سايه‌هاي روي ديوار و جير‌جير پله‌ها کودک شما را متقاعد مي‌کند که ترس‌هايش بي‌مورد نبوده است. مواظب فيلم‌ها و برنامه‌هاي ترسناک تلويزيوني و نيز داستان‌هاي تخيلي وحشتناک باشيد، زيرا ممکن است به صورت غيرمنتظر‌ه‌اي موجب ترس‌هاي غيرمنطقي در کودکان شوند. حتي دلقک‌ها و شخصيت‌هاي پانتوميم نيز مي‌توانند ذهن يک کودک مستعد ترس را آشفته کنند.

کودکان خردسال ممکن است با قوه تخيل قوي خود هر تصوير ذهني پيش پا افتاده و يا حتي شاد را به چيزي ترسناک تبديل کنند

 ترس از تاريکي نشانه هوش است نه حماقت و بي‌عرضکي، بنابراين هرگز يک کودک هراسان را مسخره نکنيد.

 با پيدا کردن راهکارهايي براي آرامش بخشيدن به کودکتان، او را در غلبه کردن بر ترس‌هايش کمک کنيد. اين راهکار مي‌تواند قرار دادن يک چراغ خواب بي‌خطر در اتاق خواب کودک يا روشن گذاشتن چراغ راهرو باشد. در ضمن مي‌توانيد گهگاه تا زماني که کودک به خواب رود همراه او بمانيد. براي انجام دادن همه اين کارها آماده باشيد تا کودکتان به قدر کافي احساس امنيت کند و بدون ترس به خواب برود و در نتيجه دچار کابوس و وحشت شبانه نشود.

اگر فهميديد که کودکتان برنامه ترسناکي را از تلويزيون تماشا کرده است و نتوانسته‌ايد جلوي او را بگيريد، مي‌توانيد با انجام دادن کارهاي معمولي نظير مسواک زدن، برس کشيدن موهاي کودک، آماده کردن وسايل ورزشي او براي فردا، او را به دنياي واقعي باز گردانيد تا دچار کابوس نشود. يا اينکه مي توانيد به شيوه‌‌اي مثبت درباره اتفاق خيلي خوبي که رخ داده است با او صحبت کنيد، يا در مورد رويدادي هيجان‌انگيز و جالب که در پيش داريد مانند جشن تولد يا تعطيلات نقشه بکشيد. روش مناسب ديگري که از هجوم افکار ترسناک به ذهن کودکان جلوگيري مي‌کند، گوش کردن به موسيقي دلخواهشان قبل از خواب است.

هنگام که کودکتان به رختخواب مي‌رود براي اطمينان بخشيدن به او با صداي نرم و آرام از اتاق ديگر با او صحبت کيند، البته طوري که مطمئن باشيد صداي شما را مي‌شنود.

بسياري از خاطرات ترسناک از خيالات و اوهام ناشي از تاريکي سرچشمه مي‌گيرد کودک شما نمي‌تواند آنها را بيان کند و شما نيز هرگز قادر به درک آنها نيستيد. پس فقط به ترس کودک احترام بگذاريد و هميشه با او همدردي کنيد، او را دلداري دهيد، و به او اطمينان ببخشيد. به کودکتان اجازه دهيد در کنار شما به خواب برود يا سرشب را در رختخواب شما بگذراند تا شوکي را که به او وارد شده است پشت سر بگذارد(البته اين روش فقط در مواقع اظطراري و به صورت مقطعي قابل اجراست). پس از آنکه اعتماد به نفس او بازگشت، مي‌تواند به اتاق خود برگردد. سعي کنيد با جا به جا کردن اثانيه اتاق کودک، به آن حس و حال ديگري بدهيد.

 آيا هيولاهاي آن برنامه تلويزيوني واقعي بودند؟

از کجا مطمئن باشم که کسي بيرون اتاق من نيست؟

 آيا هيولاها مي‌توانند به من آسيب برسانند؟

تو مي‌تواني چراغ‌خواب اتاقت را روشن بگذاري يا من چراغ بيرون را روشن مي‌گذارم. نگران نباش، هيچ‌کس نمي‌تواند آسيبي به تو برساند، مامان و بابا اينجا هستند. براي اينکه مطمئن شوي من نزديک تو هستم تا مدتي از بيرون اتاق با تو صحبت مي‌کنم. حالا بگو «شب‌بخير مامان و بابا»، تا ما هم به تو شب‌بخير بگوييم.

چيزهايي مثل روح خبيث، جادوگر و هيولا واقعيت ندارد. آنها فقط چيزهاي خيالي در داستان‌ها هستند. اما حتي در داستان‌ها هم آنها هميشه بد نيستند. به هر حال چون واقعي نيستند پس نمي‌توانند در تاريکي به سراغ ما بيايند. اگر تو به اشباح و هيولاها اعتقاد نداشته باشي آنها نمي‌توانند به تو آسيبي برسانند، اين‌طور نيست؟ اما اگر نگران هستي، اين را بدان که ما نزديک تو هستيم و امکان ندارد بگذاريم کسي به تو آسيب برساند.

هيچ کس داخل گنجه اتاق تو نيست. بيا با هم برويم و ببينيم، هيچ‌چيز داخل آن نيست. حالا باهم در آن را مي‌بنديم تا مطمئن شويم که ديگر هيچ‌کس نمي‌تواند داخل آن شود. حال با هم زير تخت و پشت پرده‌ها را نگاه مي‌کنيم تا خيال تو راحت شود. نگران نباش، ما زياد از تو دور نيستيم، همين‌جا داخل اتاق نشيمن هستيم. به هر حال فعلا مي‌تواني چراغ مطالعه‌ات را تا مدتي روشن بگذاري. بيا با هم يک کتاب قصه قشنگ پيدا کنيم. من چراغ بيرون را روشن مي‌گذارم،تو مي‌تواني تا زماني که خوابت ببرد به يک موسيقي آرام و لطيف گوش کني. من قبل از اينکه بخوابم به تو سر مي‌زنم تا مطمئن شوم همه چيز روبراه است.

تو خواب بدي ديدي که واقعي نبود، فقط يک رويا بود. فکر مي‌کنم اين خواب تو به علت تماشا کردن آن فيلم در باره دايناسورها بود. خوب، تو مي‌‌داني که آن فيلم فقط يک داستان بود، همراه با بازيگران و جلوه‌هاي ويژه. دايناسورهاي فيلم واقعي به نظر مي‌رسيدند اما واقعي نبودند. ما مي‌توانيم کتابي در کتابخانه‌ پيدا کنيم که طرز ساخت چنين فيلم‌هايي را توضيح مي‌‌دهد. حالا قبل از اينکه به خواب بروي من روي تخت دراز مي‌کشم تا با هم درباره اوقات خوشي که خيلي از آن لذت برده‌اي، مثل آن روز که به شهر بازي رفته بوديم، صحبت کنيم. بهترين اسباب‌بازي که سوار شدي چه بود؟

يادت هست که خورشيد مي‌درخشيد، آسمان آبي بود و پرچم‌ها در اهتراز بودند و ما مي‌توانستيم از بالاي چرخ و فلک تا آن طرف پارک را ببينيم و تو براي خريدن بستني در جيبت پول داشتي؟

 

برگرفته از کتاب "پرسش هاي کودکانه "