روشهای ترک عادت (1)
زمانی که دریابید صرف داشتن تمایل و امید، عادتهای بد کودکتان را از بین نمی برد، برای از بین بردن عمل غیرارادی عادت به یک برنامه ی مشخص نیاز خواهید داشت. در این دومقاله شش روش را تشریح خواهیم کرد. این روشها عبارتند از:
1- «شکل دهی»، 2-« شناسایی محرک»،
3- «خودآگاهی»،4- «پیشگیری پاسخ»،
5- «پاسخ جایگزین» و 6- «نظارت».
اینک به توضیح مختصری در باره ی هر یک می پردازیم:
1 - شکل دهی
عادتها به تدریج و تقریباً ناآگاهانه شکل می گیرند. ترک دادن آنها هم باید آرام و به تدریج انجام پذیرد. این روش تدریجی تغییر رفتار، شکل دهی نامیده می شود و کودکانتان را قدم به قدم به طرف هدفشان نزدیک می کند.
اکثر والدین زمانی که شکیبایی خود را از دست داده اند به روشهای ترک عادت رو می آورند. آنان به من می گویند : «بس است! دیگر اجازه نمی دهم بچه ام مایه ی خنده و مسخره ی هم مدرسه ای هایش قرار بگیرد. چه کار باید بکنم که این مسئله دوباره تکرار نشود؟»
متأسفانه مجبورم به این والدین خوش نیت بگویم که درمان فوری ثابتی برای عادتهای بد وجود ندارد.
ترک عادت روندی تدریجی و کند است که ذره ذره تعداد دفعات تکرار عادت را تقلیل می دهد تا این که نهایتاً آن را از بین می برد یا به نوع مطلوب تری تبدیل می کند.
انتظار نداشته باشید کودکانتان از همین فردا عادتهای بدشان را ترک نمایند، در این صورت هر دوی شما ناامید و سرخورده خواهید شد.
ابتدا تلاش کنید تا هر روز از دفعات تکرار عادت بکاهید. کاهش دوازده بار ناخن جویدن به ده بار، نشانه ی پیشرفت و سزاوار تشویق است، نه نومیدی. برای مثال به جای این که به کودکانتان بگویید که «دیگر» ناخنشان را نجوند، بهتر است بگویید موقع انجام تکالیف مدرسه این کار را نکنند. زمان انجام تکالیف که زمانی محدود و کوتاه است بهترین موقعیت برای پدر و مادر است که از نزدیک پیشرفتهای بچه را زیر نظر بگیرند، موفقیتهایش را تحسین کنند و گوش به زنگ برگشت احتمالی عادت باشند و آن را گوشزد کنند.
زمانی که کودکان قادر شدند بدون ناخن جویدن تکالیفشان را انجام دهند، آن وقت می توان هدف جدیدی را تعیین کرد. مثلاً می توان این عادت را موقع تماشا کردن تلویزیون نیز منع نمود. بعداً می توان با کمک معلم این عادت را طی ساعتهایی که بچه در مدرسه است محدودتر کرد، و از هر فرصتی برای این کار استفاده نمود تا این که کودک بر عادت غلبه کند.
شکل دهی رفتار یک جزء جدایی ناپذیر از تشکیل عادت و همچنین یک عامل حیاتی در فرایند ترک عادت است. به هر حال به ندرت «شکل دهی» به تنهایی قادر به از بین بردن یک عادت تثبیت شده و ریشه دار خواهد بود. این روش را باید همراه با سایر روشهایی که شرح داده می شود، به کار برد. این روشها آگاهیهای بیشتری به کودکان در ارتباط با عادتشان می دهد، فعالیتهای دیگری را به عنوان جایگزین پیشنهاد می کند و سیستم مبتنی بر پاداش و تنبیه را ارائه می دهد.
2- شناسایی محرک
بسیاری ازعادتها فقط در موقعیتها یا مکانهای خاصی عمل می شوند. روش شناسایی محرک به شما کمک می کند تا تعیین نمایید چه وقت و کجا کودکانتان رفتار عادتی شان را بیشتر به کار می برند. شما می توانید از طریق اجتناب کردن، تغییر دادن یا حذف تدریجی محرک، ارتباطی را که کودکتان بین آن زمان، مکان یا موقعیت و خود عادت ایجاد کرده است، از بین ببرید. برای مثال اگر کودکتان غالباً در هنگام تماشای تلویزیون ناخن می جود ، می توان دفعات تکرار این عادت را به آسانی با محدود کردن زمان تماشای تلویزیون، کاهش داد. به علت این که شکل دهی برای فرایند ترک عادت ضروری است، نباید بلافاصله با حذف کامل محرک به این عادت پایان داد. همان طور که دارید با سایر روشها کار می کنید تا از شر این عادت بد خلاص شوید، می توانید به تدریج محرکهایی که عادت را تحریک می کنند، از بین ببرید.
محرکهای عادت نبایستی در طی فرایند ترک عادت نادیده گرفته شوند. اگر تنها سعی کنید که رفتار عادتی را تغییر دهید و توجهی به پیوندها و ارتباطات این رفتار نداشته باشید، این محرکها دائماً کودکانتان را وسوسه نموده و تلاشهایشان را ضایع خواهند کرد.
اگر والدین کودکی که ناخن می جود تمام روشهایی را که برای ترک عادت توصیه شده به کار گیرند ، ولی کنترل محرک را نادیده بگیرند، تلاشهای آنان در شکل دهی، خودآگاهی و نظارت، مادامی که کودک زمانی را بدون نظارت والدین در جلوی تلویزیون بگذراند، به جایی نمی رسد.
کودک بارها و بارها در این آزمایش «خودکنترلی» شکست خواهند خورد، زیرا تماشای تلویزیون و انجام دادن این عادت زشت شدیداً با هم ارتباط دارند و هر طور شده باید آن را تغییر داد.در مقاله ی بعد به روش های دیگر ترک عادت اشاره خواهیم کرد.
منبع : بر گرفته از کتاب« بچه های خوب ،عادت های بد»
نویسندگان : دکتر« چارلز ای شانر» و« ترزافویدیگرونیمو »
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 22-05-1394, 11:36 بازدیدها : 778
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
