آزادی تا مرز بی‌قیدی
رشد استقلال نوجوان، یکی از نیازهای اساسی اوست. بدست آوردن استقلال از یک سو و داشته رابطه صمیمانه و حمایت کننده خانواده، و واگذاری مسئولیت و اجرای آن از طرف نوجوان از سوی دیگر موجب رشد سالم فردی و شخصیتی نوجوان می شود.
استقلال یکی از موضوعات چالش برانگیز سنین نوجوانی است. واگذاری استقلال گاه موجب نگرانی خانواده می شود و اساساً حد و حدود واگذاری استقلال چقدر است؟
نوجوانی دوران بدست آوردن استقلال همراه با حفظ جایگاه خود در خانواده است. استقلال برای نوجوان لازم و ضروری است تا بتواند با تغییرات فیزیکی و روانی – جنسی دوران بلوغ هماهنگ شود. همچنین در رشد، تقویت ارزشها و احساس هویت، برقراری رابط موثر و کارآمد با همسالان و آماده شدن برای شغل آینده نیز لازم است.
استقلال و خودمختاری شامل دو قسمت است: استقلال رفتاری و عاطفی.
استقلال رفتاری شامل کسب استقلال و آزادی کافی برای انجام امور شخصی بدون اتکاء به دیگران است و خودمختاری عاطفی به معنای آزاد شدن از وابستگی عاطفی کودکانه به والدین است و از میزان تایید و حمایت والدین و بزرگسالان کاسته می شود. البته بدست آوردن خودمختاری عاطفی به مقدار زیادی وابسته به رفتار والدین است. دست نیافتن به خود مختاری عاطفی نوجوان باعت رشد نایافتگی در بزرگسالی می شود. ریشه بسیاری از مشکلات زن و شوهرهای جوان را می توان در عدم خودمختاری عاطفی آنان جستجو کرد.
بسیاری از رفتارهای نوجوان مانند جرو بحث های خانوادگی درباره مسایلی نظیر سرپیچی از قوانین، بی اعتنایی به تکالیف و کارهای روزمره در بسیاری از خانواده ها پدیده ی عادتی است. که بزرگترها آنرا نوعی عصیان تلقی می کنند می تواند نشانه های از عملکرد طبیعی او برای رسیدن به خود مختاری دانست.
استقلال، خودمختاری و واگذاری مسئولیت باید بتدریج انجام شود. در هر سنی تا سطح معینی پیشرفت کند. دادن همه نوع آزادی هم مخاطره انگیز و هم نشانه بی توجهی والدین است. دادن استقلال به نوجوان مستلزم انتخاب، کوشش برای کسب استقلال، بحث کردن و گفتگو کردن با والدین و فرصت قبول مسئولیت به آنان باشد.
نوجوان نیز باید بیاموزد مسئولیت نتایج تصمیمات خود را بپذیرد و در عین حال یاد بگیرد و احساس کند که به راهنمایی و حمایت والدین نیاز دارند. برعهده گرفتن انجام بخشی از کارهای خانه، احساس مسئولیت در انجام تکالیف درسی، انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل و سایر امور نیازمند کمک و راهنمایی والدین است، که در بعضی امور کمک والدین کمتر یا بیشتر و در شماری از فعالیت ها به حداقل می رسد.
پدر و مادرهایی که ادراک درستی از استقلال نوجوان ندارند و یا آنرا نپذیرند موجب کشمکش و مشکلاتی در روابط نوجوان با خانواده می شوند که در نهایت منجر به سرکوب شدن یکی از آنان می شود. یعنی تمایل والدین برای وابسته نگه داشتن فرزند به خود به تمایل افراطی استقلال نوجوان از خانواده می انجامد. مسلما هیچ کدام به نفع خانواده و نوجوان نیست.
نوجوانی که هرگز تشویق نشده باشد و به آن اجازه داده نشده باشد تا کارهایش را خودش انجام دهد، بعلت فقدان مهارتهای مورد نیاز برای شروع و ادامه فعالیتها، معمولا در انجام بسیاری از تکالیف شکست می خورند
از طرف دیگر وابستگی نوجوان به والدین در فرایند رشد او تداخل ایجاد می کند. خانواده هایی که فاقد حریم خصوصی و کنترلهای مشروط متقابل هستند ، موجب محدود کردن استقلال نوجوان می شود. بعنوان مثال از اینکه نوجوان زمانی را بیرون از خانه باشد، بترسد و یا اینکه بدون حضور والدین به طور مستقل عمل کند، احساس ناامنی دارد. در نتیجه والد برای کاستن از ترس و تنهایی خود موجب وابستگی نوجوان می شود.
بنابراین نوجوانی که هرگز تشویق نشده باشد و به آن اجازه داده نشده باشد تا کارهایش را خودش انجام دهد، بعلت فقدان مهارتهای مورد نیاز برای شروع و ادامه فعالیتها، معمولا در انجام بسیاری از تکالیف شکست می خورند. بنابراین احساس شکست در کوچکترین فعالیتها، گاه آنها را چنان منفعل می کند که حتی برای انجام ساده ترین تکالیف به راهنمایی یک بزرگسال نیازمند هستند.
از سوی دیگر درگیرهای ناشی از عدم پذیرش استقلال نوجوان، بحث و جدل های کلامی نوجوان با والدین به مخالفتهای رفتاری او بر ضد قواعد والدین منجر می شود و هر چقدر شدت کشمش بیشتر باشد آثار سوء روانی – اجتماعی آن بیشتر است.
کوتاه سخن اینکه در دوره نوجوانی پیوند میان والدین و نوجوان از بین نمی رود، بلکه شکل تازه ای به خود می گیرد. بنابراین اگر والدین مقررات مورد نظر خود را همراه با استدلال های منطقی با نوجوان در میان بگذارند درباره انتظارات و خواسته های خود توضیح های قانع کننده ارائه دهند و رابطه صمیمی و حمایت کننده خود را همچنین حفظ کنند ، نوجوان نیز استقلال خود را بدست می آورد. والدین با حفظ روابط دوستانه، نوجوان را به سمت استقلال مورد نیاز سوق می دهند. در حالیکه در فضای سخت گیرانه، طرد کننده و یا سهل گیری، عصیان و سرکسی نوجوان بیشتر اتفاق می افتد
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 23-05-1394, 19:39 بازدیدها : 895
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
