دوره نوجوانی با تغییرات هورمونی و ظهور صفات ثانوی جنسی همراه است. این مسئله كودك را از لحاظ زیستی  تحت تاثیر قرار می دهد، زیرا تغییرات هورمونی تاثیری مستقیم بر حالات خلقی و روانی كودك دارند و تغییرات جسمی و روانی را سبب می شود تا درك دیگری از خود داشته باشد.

آیا كودك از این تغییرات استقبال می كند یا از آنها می ترسد؟

 

 

آیا بر اساس انگیزه های آنی جنسی خود رفتار می كند یا جانب احتیاط را در پیش می گیرد. در اوایل نوجوانی، عادات خوردن، مفهوم زیبایی یا جذابیت و انگاره بدن نیز تغییر می كند؛ با ظاهر خود هر كاری می كند، مثلا موی خود را رنگ  می كنند و آرایش های گوناگونی به كار می برند و این امر  برای والدینی كه در دهه های گذشته زندگی كرده اند، چندان تعریف شده نیست و این گونه اعمال فرزند قابل تصور نمی باشد. اما آرایش های عجیب و غریب امروزی بیش از گذشته ما را به متعجب می كند. گویی هر نسل راهی مبالغه آمیز برای تغییر ظاهر خود پیدا می كند كه نسل گذشته را تكان می دهد.والدین از شدت گرفتن امور جنسی در سالهای اخیر نگرانند. امروزه نه تنها ظهور زودرس تمایلات جنسی، بلكه ترس از بیماری های مسری مانند ایدز نیز والدین را بسیار نگران می كند.

به عنوان پدر و مادر می توانیم برخوردهای متفاوتی با مسائل جنسی یا وضع ظاهر فرزندمان داشته باشیم. هم می توانید رفتار او را جلوه ای از عدم اطمینان او درباره وضع ظاهرش تلقی كنید كه با افراط و تفریط یا كنترل خود سعی می كند كه با تغییرات آن كنار آید و هم می توانید آن را عاملی برای خشم و عصبانیت خود تلقی كنید.  حال اگر فرض دوم را دنبال كنید و دائم بخواهید تا درباره مدل مو، آرایش، لباس، و...  او جر و بحث كنید، مبارزه بر سر قدرت پا می گیرد و هر طرف سعی می كند تا حرف خود را به اثبات برساند و این مانع از آن است كه نیاز كودك به رسیدگی، اتكا به والدین و احترام آنها تامین شود. در این صورت نگرانی نوجوان نسبت به تغییرات جسمی و نیاز به رفتارهای افراطی بیشتر می شود. نوجوانان هم در زمینه بهداشت و سلامت جسمی و هم از لحاظ رفتارهای صحیح نیاز به راهنمایی دارند.

پرخاشگری های خطرناك ریشه در اوایل كودكی دارد. اگر كودك از همان ابتدا از مراقبت های مورد نیاز و مقررات سازنده محروم بماند احتمال بروز پرخاشگری و خشونت های خطرناك خیلی بیشتر خواهد بود

نگرانی نهفته در لحن كلامتان، پذیرش طرز تفكر نوجوان و استدلال شما با او درباره كارهایی كه می توان انجام داد،همگی برای نوجوانی كه سعی می كند با نگرانی های ناشی از تغییرات جسمی خود كنار آید مفید است. علاوه بر خانواده ها مدارس نیز با این مسائل درگیر می شوند. بعضی از مدارس در مورد لباس مدرسه سخت گیری می كنند. نوجوانانی كه در مدرسه لباس های غیر متعارف می پوشند،محدودیت های مدرسه را نوعی ممانعت از آزادی ابراز وجود تلقی می كنند. هم والدین و هم کارگزاران مدرسه باید تدبیری بیندیشند كه بین آزادی و نیاز به امنیت و پذیرش نوجوان تعادل برقرار سازد. در سرتاسر زندگی مسائل جنسی و اندازه بدن از مسائل مهم فرد است. نوجوانی كه بتواند از خود  بد تصویری هماهنگ با زندگی واقعی بسازد و برای خود معیاری درونی  شخصی داشته باشد این مسائل را به خوبی پشت سر می گذارد. معیار درونی بازتابی از ارزش ها و روابط خانوادگی است. اگر درجهت رشد و پرورش و نیز حمایت از كودك باشد،در عین حال كه به كودك اجازه عرض اندامی معقول می دهد، نیاز كودك به راهنمایی را نیز تامین می كند.

 

به تدریج كه كودك بزرگتر و قوی تر می شود، كنترل پرخاشگری اهمیت بیشتری پیدا می كند. نوجوانان به روش های گوناگونی با خشم خود برخورد می كنند. بعضی به ورزش و فعالیت های سازمان یافته روی می آورند، بعضی با این و آن جنگ و دعوا می كنند، عده ای مرتكب  دزدی می شوند و عده ای دیگر دست به چاقو می برند. پرخاشگری های خطرناك ریشه در اوایل كودكی دارد. اگر كودك از همان ابتدا از مراقبت های مورد نیاز و مقررات سازنده محروم بماند احتمال بروز پرخاشگری و خشونت های خطرناك خیلی بیشتر خواهد بود. حتی خانواده های مرفه و متوسط یا بیش از حد پرستار و یا كاركنان چرخشی مهد كودكها، یكپارچگی مراقبت ها را از بین می برد و كودك همواره با فقدان های متعدد روبرو می شود. 

بعضی از شخصیت ها به گونه ای است كه در مورد پرخاشگری بیشتر دچار مشكل می شوند. كودكانی كه دیر به محرك های اطرافشان واكنش نشان می دهند، دریافت های حسی زیادی طلب می كنند. این عده كه معمولا نسبت به درد حساسیت كمتری دارند و نترس هستند، اغلب از طریق فعالیت و خشم و پرخاشگری با اضطراب خود كنار می آیند. اما با رسیدگی كافی، حدود و مقررات مناسب و تمرین در منظم سازی فعالیت ها، می توانند خشم خود را از كانال صحیح ابراز كنند. چنین كودكی ممكن است كارآفرین و سرمایه گذار، جراح،كوهنورد یا ورزشكاری فعال و پر انرژی شود. اگر او یاد بگیرد به دیگران اهمیت بدهد و واقعا آنها را درك كند، می تواند انرژی خود را در جهت خدمت به خانواده و جامعه به كار گیرد. اما اگر از رسیدگی های پرورشی و مقررات مفید محروم بماند، ممكن است ارتباطی بین خود و انسانهای دیگر احساس نكند و با آنها مثل یك شی برخورد كند. اگر این كودك در برخورد با احساس ناامنی و ناكامی ها، تحرك و ستیزه جویی بیشتری از خود نشان دهد، احتمال آن كه در نوجوانی مرتكب رفتارهای زیانبار غیر قانونی شود بیشتر است.

این گرایش های منفی در درصد معینی از نوجوانان و در تمام گروه های اجتماعی مشاهده می شود، اما در میان طبقات محروم اقتصادی بیشتر است.

جامعه دو راه در پیش دارد: زندانهای بیشتری بسازد یا برنامه های ویژه ای را در مدارس و گروه های مختلف تدارك ببیند.

اما در نوجوانی معمولا شانس دومی هم وجود دارد و ما می توانیم با افزایش رسیدگی های پرورشی، تعیین حدود و مقررات اكید در جوی احترام آمیز، تشكیل گروه های دونفره آموزش و تعلیمات حرفه ای و سوق دادن نوجوانان در فعالیت هایی كه به آن وسیله نیروی پرخاشگری خود را تخلیه كنند، از این امكان بهره بجوئیم. كودكانی كه استعداد ورزشی خوبی دارند معمولا این تجربه ها را از مربی خود فرا می گیرند و كودكانی كه از لحاظ درسی با استعداد هستند از سوی معلمانشان. اما آن عده از نوجوانان كه خیلی با استعداد نیستند نیز به این تجربه ها نیاز دارند.