چرا که دوران بلوغ دورانی مملو از بحران های روحی ـ روانی است که هر نوجوان ممکن است با آن روبرو شود. از این رو، روانشناسان، ”بهداشت دوران بلوغ“ را در شرایطی مطرح می کنند که جوان در معرض تغییرات سریع و عمده ای از نظر روحی و جسمی قرار می گیرد.دکتر محمد آیتی (روانپزشک) می گوید: ”این موضوع به این معنی است که نوجوان آموزش ببیند که تغییرات جسمی و روحی این دوران چیست و چون نمی داند، ممکن است برایش تعجب برانگیز باشد یا واکنش هیجان انگیز شدیدی بروز دهد.“ این روانپزشک می افزاید: ”اگر نوجوان در این زمینه، آموزش های لازم را ببیند و از قبل خود را برای چنین تغییراتی آماده کند، بهتر می تواند با این تغییرات کنار آید. نوجوان در دوران بلوغ تندخو، پرخاشگر و حساس می شود و والدین باید از این قضیه مطلع باشند تا بتوانند نوجوان را درک کنند.“ این روانپزشک در خصوص پرداختن به مسائل بهداشتی نوجوان به عنوان پدران و مادران آینده می گوید: ”هر چه به نوجوان و جوان بیشتر پرداخته شود و آموزش داده شود ما در نسل آینده با مشکل کمتری مواجه خواهیم بود. برخوردهای خشک و جدی کار را پیچیده تر می سازد و هر چه والدین با نوجوان نزدیک تر و صمیمی تر باشند نوجوان این مرحله را با خطر و عوارض کمتری پشت سر می گذارد.“ وی همچنین اضافه می کند: ”والدین برای افزایش آگاهی فرزندان خود در دوران بلوغ وظیفه دارند در وهله اول آگاهی خود را افزایش دهند و با مطالعه و مشاوره بدانند که با نوجوان در آستانه بلوغ چگونه باید برخورد کرد. زیرا اگر خود در این خصوص اطلاع نداشته باشند نمی توانند نوجوان را نیز آگاه کنند.“

همه می دانیم که دوران بلوغ یکی از مهمترین دوره های زندگی انسان است که هر لحظه ممکن است در چالش با آسیب های مختلفی قرار گیرد. در گذشته، ”تنبیه“ به عنوان یکی از ابزارهای رایج برای جلوگیری از انحراف فرزندان از هنجارهای مرسوم جامعه محسوب می شد. اما امروزه، این امر نه تنها پیشنهاد نمی شود بلکه به عنوان امری نکوهیده و در عین حال به اعتقاد روانشناسان نیز، خود به عنوان یکی از عوامل بروز آسیب های اجتماعی و روحی ـ روانی تلقی می شود. بنابراین در روند مواجهه والدین با فرزندان در دوران بلوغ راهکارهائی لازم است تا علاوه بر پرورش صحیح کودک، از لغزش های مختلف اجتماعی جلوگیری شود. دکتر آیتی، می گوید: ”با توجه به شرایط سنی و فرهنگی، هرچه این آموزش به نحو صحیح تر و صریح تر اعمال شود نوجوان در معرض خطر کمتری قرار دارد زیرا در غیر این صورت برای ارضای حس کنجکاوی به دنبال منابع دیگری می رود که ممکن است حتی غلط باشد.“ وی در مورد زمان شروع ارائه اطلاعات مربوط به دوران بلوغ می گوید: ”در این خصوص سن و زمان مشخصی وجود ندارد و به شرایط خانواده و طرز فکر نوجوانان بستگی دارد چه بسا فردی از دوران کودکی رفتارهائی که ناشی از کنجکاوی جنسی او باشد را بروز دهد در چنین حالتی، خانواده به اقتضای رفتار او و برحسب شرایط سنی اش برخورد درستی کنند.“ دکتر آیتی تأکید می کند: ”بایستی همزمان با رشد جنسی و فیزیکی آموزش متناسب همان مرحله داده شود.“ وی در خصوص ارائه راهکارهای مناسب به ”ایجاد روابط صمیمی والدین با نوجوانان“ اشاره کرده و می افزاید: ”در این رابطه یک سری بایدها و نبایدها وجود دارد و والدین باید بدانند مهمترین راهکار توانائی برقراری ارتباط صحیح این است که برای نوجوان وقت بگذاریم و با او با صداقت صحبت شود همچنین از او بخواهیم نظر خود را با صراحت بیان کند.“ از نظر این روانشناس ”رسانه های گروهی“ از دیگر مواردی است که می تواند برای این رده سنی مؤثر واقع شود. البته به نظر وی ”باید یک حرکت منسجم و از پیش برنامه ریزی شده و هدفمند صورت گیرد.“آیتی، در خصوص برخورد والدین با فرزندان در صورت بروز رابطه نامشروع می گوید: ”همواره پیشگیری بهتر از درمان است. اگر خانواده حدود رابطه را از قبل تعیین کند و فرزندان نیز بتوانند در هنگام بروز مشکل از والدین کمک بگیرند چنین مشکلاتی به وجود نمی آید. با این وجود حمایت از سوی والدین نتیجه بهتری نسبت به برخورد سرکوب کننده خواهد داشت. برخورد بد اطرافیان در این رابطه سبب می شود نوجوان احساس کند از سوی خانواده و جامعه طرد شده و یک لکه ننگ بر دامن خانواده است. چنین برخوردی منجر به افسردگی فرد می شود و همچنین جسارت و جرأت نوجوان را برای تکرار رفتار غلط تشدید می کند.“ همچنین به گفته این روانپزشک ”روابط نامشروع جدا از برخورد اطرافیان عواقب دیگری نیز دارد و باعث می شود نوجوان به درس و تحصیل فکر نکند و از سوی همسالانش نیز طرد شود و این مسئله رفتارهای غلط و ناهنجاری ها را در او نهادینه می کند.“با وجود اینها، برنامه ریزی های خانواده برای دوران نوجوانی، می تواند پایه های صحیح زندگی فرزند را در مسیری دلخواه استوار سازد و او را برای آینده ای مطلوب آماده کند.