کامپیوتری که بو و مزه را تشخیص می‌دهد

این پایان راه نیست! متخصصان کمپانی آی‌بی‌ام به تازگی مدعی شده‌اند که رایانه‌ها تا پنج سال آینده قادر به درک حواس پنجگانه‌ی بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و لامسه خواهند بود. به نحوی که به زودی می‌توانیم از این دستگاه‌های محسابه‌گر بخواهیم تا مزه‌ی عجیب و غریب سوپ توفوی کره‌ای را برایمان شرح دهند یا از لطافت بال‌های سیمرغ داستان‌ها بسازند!

​

چه می‌شد اگر کامپیوترها این قابلیت را داشتند تا مثلا پیش از خرید آنلاین یک پارچه، جنس آن را بتوانیم لمس کنیم؟ یا بو و مزه غذایی که به دنبال دستور پخت آن هستیم را بچشیم؟ شاید جالب باشد بدانید که لازم نیست در حسرت این واقعه باشید زیرا IBM وعده تحقق آن را ظرف 5 سال آینده داده است.

هر ساله IBM در مورد تکنولوژی‌هایی پیشگویی می‌کند که ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شوند. برنی میرسون یکی از کارشناسان ارشد IBM گفته است امسال این تکنولوژی‌ها مربوط به گسترش محدوده قابلیت‌های کامپیوترها است به گونه‌ای که بتوانند بویی استشمام یا غذایی را مزه کنند. فرضیه بر این اساس است که کامپیوترها را از یک ماشین حساب پیشرفته به یک دستگاه هوشمند با قابلیت فکر کردن تبدیل کنند.

مزایای درک حواس توسط رایانه‌ها
برنی میرسون، معاون بخش نوآوری‌های شرکت آی‌بی‌ام معتقد است که:

اساساً این شیوه را می‌توان طرح و سبکی نوین در محاسبات کامپیوتری دانست. به همین روی باید نقطه نظر و دیدگاه‌مان نسبت به نحوه‌ی جذب داده‌ها را تغییر دهیم. دیگر نمی‌توان با گرفتن عکس و بایگانی کردن آن به این مهم دست یافت و باید از بالا به قضیه نگاه کنیم. محاسبات شناختی تغییرات جدیدی در توانمندی‌های دستگاه‌ها ایجاد می‌نمایند و محرکی بسیار قوی خواهند بود.

میرسون می‌افزاید:

در یک ماشین شناختی تنها کافی است که آن را نصب و راه‌اندازی نماییم، پس از آن است که ماشین می‌تواند به کمک مشاهده بقیه امور را خود به پیش ببرد. از سوی دیگر از آنجایی که این رایانه‌ها با نتایج نهایی سر و کار دارند، رویکردشان به کل متفاوت است.

​

با این حال، اگر ماشین به پاسخی نادرست برسد و کاربر این موضوع را متذکر شود، رایانه دست به ارزیابی مجدد احتمالات پیشین می‌زند تا نهایتا به پاسخ صحیح نائل آید.



تصور الحاق حواس پنجگانه انسان ها به کامپیوترها، شاید شما را یاد آخر الزمان رباتیک و خود آگاهی کامپیوتر ها و ماشین هایی بیندازد که قادر به تفکر مستقل هستند؛ ولی نه، لطفاً بر اسب تخیل مهار بزنید. آقای میرسون می گوید که دره ای سترگ بین "شناخت کامپیوتری مبتنی بر حواس" و "هوش مصنوعی حقیقی" است:

«این [رایانش شناختی] تکنولوژی واقعاً عظیمی است ولی نمی تواند سر خود جایی برود. برای چنین هدفی طراحی نشده. در حقیقت چیزی که برای آن طراحی شده، عکس العمل نشان دادن برای انسان و یاری رساندن است. اما در عین حال با ارائه ورودی های انسانی (حواس پنجگانه)، این آزادی را به ما می دهد تا به جای برنامه ریزی کردن کامپیوتر، آن را آموزش و تمرین بدهیم. ساده بگویم، آگاهی بیشتری [نسبت به کامپیوترهای فعلی] ندارد بلکه پهنای باند بیشتری خواهد داشت و این تفاوت بزرگش با کامپیوترهای سنتی است.»

هر ساله IBM در مورد تکنولوژی‌هایی پیشگویی می‌کند که ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شوند. برنی میرسون یکی از کارشناسان ارشد IBM گفته است امسال این تکنولوژی‌ها مربوط به گسترش محدوده قابلیت‌های کامپیوترها است به گونه‌ای که بتوانند بویی استشمام یا غذایی را مزه کنند
کامپیوتر با حس لامسه
بیشتر ما دوست داریم پیش از خرید یک محصول بتوانیم جنس آن را لمس کنیم. بنابراین چه می‌شد اگر می‌توانستیم مثلا پیش از خرید یک کت پشمی جنس آن را در تلفن همراه خود کنترل کنیم؟ میرسون در این رابطه می‌گوید: "با دادن اطلاعات بافت پارچه به درایوهای فیزوالکتریک دستگاه‌ها می‌توان لرزش و دما را در صفحه نمایش‌های لمسی شبیه‌سازی و آن حس را به کاربر القا کرد. تصور کنید، تعداد زیادی پیکسل پیش رو دارید که هر کدام می‌توانند دما و حرکت پارچه را به شما منتقل کنند."

برخی از این قابلیت‌ها به شکل بسیار ابتدایی در برخی از بازی‌های کامپیوتری وجود دارند. به طور مثال، دسته‌های بازی هنگام تصادف اتومبیل بازی، در دست کاربر می‌لرزند.

​

شنیدن کل داستان
میرسون می‌گوید: "شنیدن می‌تواند شامل صداهای محیط نیز باشد. اگر فردی که تماس تلفنی گرفته است در حال رانندگی با ماشینی است که موتور آن دو هزار دور در دقیقه می چرخد، شما می‌توانید تشخیص دهید که آیا او در ترافیک گیر افتاده یا در حال حرکت است."

با تعبیه حسگرها در محل‌های مستعد سیل، این فناوری می‌تواند به پشتوانه دریافت صداها، به کاربر هشدار بدهد که آیا احتمال ریزش گل و رسوب وجود دارد یا خیر. کامپیوترها همچنین با توجه به تجربه قبلی، می‌توانند تشخیص بدهند که آیا صدای گریه بچه برای خیس بودن پوشک، دندان درآوردن یا مساله جدی‌تری است.

دیجیتال شدن حس چشایی
با شکستن مزه به مولکول‌های تشکیل دهنده آن و داشتن پایگاه اطلاعاتی گردآوری شده از مزه‌های مختلف، می‌توان مزه‌ای را از مزه دیگر تشخیص داد. این فناوری می‌تواند عناصر سبزیجات و غذاهای دریایی را که نشان دهنده مزه مختلفی از گوشت هستند، تشخیص دهد.

بینی با حس بویایی
تصور کنید روزی بیاید که گوشی هوشمند شما از روی نفس کشیدن‌تان تشخیص بدهد قرار است سرما بخورید. این امکان پذیر است که دکتر شما از راه دور بیماری شما را تشخیص دهد و برایتان نسخه تجویز کند. این فناوری همچنین می‌تواند سموم موجود در محیط را پیش از زیاد شدن بو بکشد و تشخیص دهد.

میرسون می‌گوید: "شما می‌توانید حسگرهای شیمیایی را روی یک سطح نقاشی کنید و وقتی آن‌ها الگویی را پیدا کردند، از خودشان بو متصاعد می‌کنند. می‌توانید رنگ غلیظی با انواع حسگرها داشته باشید که می‌تواند همه چیز را آنگونه که شما دوست دارید، تقلید کند."

​

آیا آی‌بی‌ام این پیشگویی‌ها را عملی می‌کند؟
تجربه نشان داده است که پیشگویی‌های دنیای فناوری همیشه هم رنگ واقعیت به خود نگرفته‌اند. اما فهرستی که آی‌بی‌ام تهیه کرده است، به نظر می‌آید قرار است خوب پیش برود. همچنین دنبال کردن این پیشگویی‌ها نیز جالب است.

اگر نگاهی به فهرست ابتدایی IBM در سال 2006 میلادی بیندازیم، می‌بینیم چندان هم بیراهه نرفته است. در حال حاضر، مردم می‌توانند از راه دور سلامتی خود را درمان کنند. تعداد زیادی تله-رادیولوژی و دکترهایی وجود دارند که می‌توانند حتی از راه دور جراحی کنند. حتی پیش‌گویی IBM در مورد ترجمه هم‌زمان فور در حال حاضر در محصولاتی همچون ترجمه متن گلکسی‌های سامسونگ وجود دارند. البته میرسون قبول کرده است که برخی از طرح‌های آن‌ها همچون حرکت وسایل نقلیه با نیروی هیدروژن، چندان موفق نبوده است. اما او همچنان از تلاش‌های کلی آی‌بی‌ام در به انجام رساندن پیش‌بینی‌هایش بسیار خرسند و راضی است.

به نظر شما پیش‌بینی آی‌بی‌ام از آینده تا چقدر می‌تواند به واقعیت تبدیل شود؟