میرزا محمّد خان غفّاری كاشانی

میرزا محمّد خان غفّاری كاشانی ملقّب به كمال الملك یمی در سال 1326 در كاشان به دنیا آمد

محمد پس از گذرانیدن تحصیلات ابتدائی دل از دیار كند و به تهران رفت و به مدرسه دارالفنون كه در آن ایام تنها مرجع علم و عمل بود قدم گذاشت.

او از همان ساعت ورودش می خواست هنرش به سرزبانها بیفتد و روزی قرعه فال به نام آقای مدیر مدرسه افتاد.

محمد صورت آقای مدیر را با قلم سیاه ساخت و آن وقت بود كه همه حتی آقای مدیر او را ملقب به میرزا محمد كردند و همین تابلوی سه بعدی توجه ناصرالدین شاه را به خود جلب كرد و بدون تامل دستور داد اتاقی از شمس العماره در اختیار نامبرده بگذارند تا با خیال راحت به ادامه هنرش مشغول شود.


كمال الملك یكی از برجسته ترین هنرمندان رشته نقّاشی و نگارگری كشورمان است.

18 ساله بود كــــه در عمارت سلطنتــــــی شروع به كار كرد و در عرض 4 سال چندین تابلو را تمام كرد.

قدرت قلم و تشخیص رنگ او بطوری بود كه باعث اعجاب همه شد و به لقب نقاشباشی مفتخر گردید و تشویق شاه و استقبال مردم هنرشناس كار او را طوری كرد كه میرزا محمد در حدود 200 تابلو زیبا و گرانبها ساخت و ملقب به كمال الملك شد.

وی با اعجاز قلم شگفت آورش آثاری را كه از حیث استادی و مهارت با آثار بهترین نقّاشان جهان برابری می‌كند، خلق كرده است.

​

هم اكنون نیز كمال الملك در زمره برجسته‌ترین پدیده‌های هنری دو قرن اخیر محسوب می‌شود و مایه فخر و مباهات هنر نقّاشی ایران است.

پدر كمال الملك(آقا میرزا بزرگ غفّاری كاشانی) نیز كه طبق قرائن در ایّام تحصیل كمال الملك در تهران، خود از كارگزاران دربار قاجار بوده، یكی از عوامل مهم در ارتباط یافتن كمال الملك با دربار بوده است.

زمانی كه كمال الملك برای تحصیل و فراگیری علوم و معارف و پرورش استعداد هنری خود به تهران آمد، بجز حوزه‌های علمیه كه نخستین مراكز علمی و پژوهشی آن دوران بود و دارالفنون تهران، مركز و موسّسه آموزشی و تحصیلی دیگری در سطوح عالیه وجود نداشت و وی نخست در دارالفنون در رشته زبان فرانسه و هنر نقّاشی به تحصیل پرداخت.

استاد برای آشنائی بیشتر سفری به اروپا داشت و در موزه‌های معروف لوور، ورسای، و رم خوشه‌های معرفت از خرمن آثار روبنس، رامبراند، واندیك، داوینچی، رفائل و دیگر اساتید جهان جمع آوری كرد.

او پس از مراجعت به ایران هنرستانی به نام مدرسه صنایع مستظرفه تاسیس نمود و به پرورش استعدادهای پراكنده هموطنانش پرداخت.


در سال 1300 شمسی حسودان و معاندین كوته فكر حوادث و جریناتی برای استاد برپا كردند كه روح حساس و زودرنج او را متاثر كرد و بنا به عللی دیگر 6 سال بعد رسما از مقام ریاست هنرستان استعفا كرد و یك سال بعد او را به ملك شخصی كه در حوالی نیشابور داشت تبعید كردند.

كمال الملك پس از واقعه‌ای در اردیبهشت 1307 به نیشابور تبعید شد و تا آخر عمر در حسین آباد نیشابور، دهی كه به منظور كشاورزی و گذران زندگی خود فراهم آورده بود منزل گزید.

میرزا محمّد خان غفّاری كاشانی ملقّب به كمال الملك در یكشنبه 27 مرداد سال 1319 درگذشت و در كنار مقبره شیخ عطار سر به خاك ابدیت گذارد