دوستداران موسیقی دنیا چایكوفسكی را به‌خاطر قطعه‌های معروفی همچون زیبای خفته، فندق‌شكن و دریاچه‌ی قو می‌شناسند. همان كسی كه موتزارت را بیش از حد ستایش می‌كرد و سمفونی‌های بتهوون را الگوی بسیاری از آثارش كرده بود؛ اكنون 114 سال از درگذشتش می‌گذرد. پیوتر ایلیچ چایكوفسكی، آهنگ‌ساز شهیر روس، در سال 1840 به‌دنیا آمد. او پس از اتمام تحصیلات به كنسرواتوار پترزبورگ وارد شد و پس از چندی به استادی آنجا رسید. قطعات ساخته‌ی او عموماً متن‌های كوتاهی دارند، اما پرهیجان بوده و از جذابیت خاصی برخوردارند. آهنگ‌های او به سبك غربی ساخته شده و موسیقی‌شان جذاب و حساس است. چایكوفسكی فرزند یك بازرس معدن بوده كه در دوران تحصیلات دبیرستانی زبان فرانسه را آموخته و با موسیقی آشنا شده است. درباره‌اش نوشته‌اند كه در 19 سالگی از مدرسه حقوق فازغ التحصیل شد و به خدمت دولت درآمد. اما دوسال بعد در یك انسیتوی موسیقی تازه‌تأسیس به‌عنوان دانشجو پذیرفته شد. این انستیتو همان بود كه بعدها به صورت كنسرواتوار مشهور سنت پترزبورگ درآمد. چهار سال بعد از آن انسیتو فازغ التحصیل شد و به‌خاطر تصنیف یك كانتات براساس قصیده در ثنای شادمانی، اثر شیللر، مدال نقره دریافت كرد. قصیده‌ی شیللر همانی است كه بتهوون در موومان چهارم سمفونی نهم خود از آن استفاده كرده بود. یك‌سال بعد در كنسرواتوار مسكو كه به مدیریت نیكلا روبینشتاین اداره می‌شد، سمت استادی رشته هارمونی به چایكوفسكی محول شد. نیكلای روبینشتاین برادر آنتون روبینشتاین، استاد چایكوفسكی در سنت پترزبورگ بود. گفته می‌شود كه چایكوفسكی اواسط 20 سالگی به طور جدی به آهنگ‌سازی پرداخت. یك سمفونی رویای زمستانی چند اورتور و قطعاتی برای مجموعه سازهای اركستر موسیقی مجلسی نخستین‌كارهایش بودند. اما فقط سال 1869 یعنی در 29 سالگی بود كه نخستین نشانه‌های سبك خاص وی در تصنیف یك پوئم سمفونیك با عنوان تقدیر مشخص شد. آثار چایكوفسكی بیش از هر اثر دیگر آهنگسازان روس، در سراسر جهان اجرا می‌شود. او را از جمله آهنگسازان روسی می‌شناسند كه موسیقی‌اش بازتاب وضعیت اجتماعی روسیه است. گفته می‌شود كه او به آثار خود نگرشی عمیق و منتقدانه داشته و بسیاری از آثار اولیه‌ی خود را خود ازبین برده است؛ به خلق آثار ایرانی توجه بیشتری داشته و بر این باور بوده است كه با ابزار اپرا، انسان‌های بیشتری را می‌توان مورد خطاب قرار داد. چایكوفسكی در آثارش از عناصر ملی؛ قهرمانی و مردمی روسیه بهره برده، در ادبیات و فلسفه مطالعات بسیار داشته، با چند زبان اروپایی آشنا بوده و تأثیر موسیقی غرب بر آثارش را پذیرا بوده است. چایكوفسكی اوخر ماه اكتبر 1893 به دلیل عوارض ناشی از بیماری وبا درگذشت.
