زمانی برای هنجار شکنی
یكی از خصایص بارز نوجوانان، هنجارشكنی است كه همین رفتار موجب درگیری با مادر و پدر میشود؛ اگرچه این خصلت در همه آنها بروز نمی‌كند.
وقتی به گذشته فكر می‌كنید می‌بینید كه مراحل سختی را در راه رشد و پرورش فرزند خود طی كرده‌اید؛ شب بیداری‌ها هنگامی كه فرزندتان نوزادی كوچك بود، تربیت كودكتان و مشكلات خاص دوران دبستان او، همه مراحل سختی بوده كه با موفقیت آنها را طی كرده‌اید.
با این اوصاف، چرا كلمه «نوجوان» برای اكثر والدین استرس‌ها و چالش‌های ویژه‌ای ایجاد می‌كند؟
اما اگر به این نكته توجه كنیم كه سال‌های نوجوانی، دوره‌ای خاص از رشد است و نه‌تنها از نظر فیزیكی دوران ویژه‌ای است بلكه از نظر روحی و روانی نیز مرحله‌ای بحرانی تلقی میشود، آن گاه متوجه خواهیم شد كه چرا این دوران برای بسیاری از خانواده‌ها گیج‌كننده و توام با مشكلات خاص است.
به رغم باور برخی والدین در مورد نوجوانی ، در واقع در اغلب اوقات، نوجوانان افرادی پرانرژی، متفكر، ایده‌آل‌گرا و علاقه‌مند به حق و حقیقت هستند.
پس اگرچه این دوران می‌تواند دوره درگیری و اختلاف بین والدین و فرزند باشد، اما همچنین می‌تواند زمانی برای كمك به كودك برای رشد در جهت مسیر فردی مشخص او باشد.
هنجارشكنی
جوانی ، فصل تازه ای در زندگی و سرآغاز ورود انسان به جهان پر شور و رنگارنگ است که غرایز طبیعی در شکل دهی آن ، نقش اصلی را بر عهده دارد یكی از خصایص بارز نوجوانان، هنجارشكنی است كه همین رفتار موجب ایجاد درگیری با مادر و پدر میشود؛ اگرچه این خصلت در همه كودكان بروز نمی‌كند. اولین هدف فرد در سنین نوجوانی، به دست آوردن استقلال است. برای حصول استقلال، نوجوان سعی می‌كند تا از والدین دوری جوید.
در این دوره معمولا به نظر می‌رسد كه نوجوان همواره نظراتی متفاوت از نظرات والدین خود دارد یا نمی‌خواهد راهی كه آنها رفته‌اند را در پیش بگیرد.
همین‌طور كه نوجوان بالغ‌تر میشود، شروع به تفكر احساسی و منطقی‌تری می‌كند و كم‌كم والدین متوجه می‌شوند كه كودكشان كه قبلا سعی می‌كرد تا براساس قوانین خاص رفتار كرده و آنها را از خود راضی نگه دارد، حال دیگر در تلاش برای قانع كردن آنهاست و رفتارهایی بر خلاف نظر والدین از خود بروز می‌دهد و سعی در قانع كردن آنها و فرار از كنترلشان دارد.
استقلال طلبی ، تنوع دوستی ، هیجان خواهی ، میل به نقد گذشته و نوگرایی از جمله ویژگی های دوران جوانی است که به شدت رفتارهای جوانان را تحت تاثیر قرار می دهد .
تمایل به امروزی شدن و نوگرایی به درجات مختلف در هر نوجوان وجود دارد و گواه نیاز وی به شکستن قالب های موجود ، فاصله گرفتن از هنجارهای پیشین و رسیدن به هویتی متمایز از کسانی که پیش از او بوده اند و همچنین گرایش به فاصله گرفتن از والدین است . این نیاز ، زمانی که نمود بیرونی به خود می گیرد و در رفتار جوان منعکس می شود ، به صورت مدگرایی ظاهر می گردد . در این هنگام باید از خود به عنوان والدین، سوال كنیدكه چه میزان فضا در اختیار نوجوان خود قرار داده‌اید تا به استقلال برسد و باید از خود بپرسید كه «آیا من، مادر یا پدر كنترل‌كننده‌ای هستم؟ آیا به فرزندم گوش می‌دهم؟ آیا به او اجازه می‌دهم كه نظراتی متفاوت از نظرات من داشته باشد؟»
بهتر است با فرزند خود در دوران بلوغ، قبل از ایجاد تغییرات جسمی صحبت كنید و سعی كنید به سوالات فرزندتان در این خصوص، تا حد ممكن پاسخ دهید، اما اطلاعات بیش از اندازه به آنها ندهید و فقط در حد سوالشان، جواب بدهید
دکتر شهربانو قهاری روان شناس بالینی با بیان اینکه بزهکاری فرزندان در بزرگسالی ناشی از هنجارشکنی آنها در خانواده است، اظهار داشت: والدین در بروز رفتارهای نا متعارف فرزندان در بزرگسالی نقش بسزایی دارند اما در مورد هنجار شکنی نه تنها والدین نقش ایفا می کنند بلکه نقش موثر جامعه شناسان و روانشناسان را نیز نباید نادیده گرفت.
عدم توانایی والدین در آموزش هنجارها و وجود آزادی بیش از حد در برخی خانواده ها موجب گرایش جوانان به سمت بزهکاری می شود.
دکتر قهاری با تاکید بر نقش موثر پدر در کانون خانواده از فقدان پدر یا عدم تاثیر گذاری و قرار گرفتن وی در حاشیه به عنوان یکی دیگر از علل شیوع بزهکاری در فرزندان نام برد و گفت: در برخی خانواده ها مادر نقش پدررا درحاشیه خانواده قرار می دهد که این خود موجب شیوع بزهکاری در فرزندان می شود.
خودآموزی
كتاب‌هایی در مورد نوجوانی بخوانید. سعی كنید به سال‌های نوجوانی خود فكر كنید. تلاش كنید به خاطر بیاورید كه با جوش‌های روی صورت خود یا رشد فیزیكی بدنتان چه مشكلاتی داشتید.
انتظار تغییر رفتارهای متداول را از سوی فرزندتان داشته باشید. والدینی كه می‌دانند چه چیزهایی ممكن است رخ دهد، راحت‌تر می‌توانند با شرایط كنار آمده و عكس‌العمل بهتری از خود نشان خواهند داد.
با فرزند خود، در موقع مناسب، صحبت كنید
بهتر است با فرزند خود در دوران بلوغ، قبل از ایجاد تغییرات جسمی صحبت كنید و سعی كنید به سوالات فرزندتان در این خصوص، تا حد ممكن پاسخ دهید، اما اطلاعات بیش از اندازه به آنها ندهید و فقط در حد سوالشان، جواب بدهید.
شما فرزند خود را می‌شناسید. شما حرف‌های او را می‌شنوید و متوجه می‌شوید كه چه زمان توجه او به ظاهر افراد و جنسیت آنها جلب میشود. در این زمان باید از فرزندتان سوالات زیر را بپرسید:
آیا متوجه هیچ‌گونه تغییری در جسم خود شده‌ای؟
آیا احساسات عجیبی داری؟
آیا گاهی احساس ناراحتی می‌كنی در حالی كه دلیل آن را نمی‌دانی؟
با مشورت با پزشك كودك خود نیز میتوانید متوجه بلوغ زودرس فرزندتان شوید.
اگر دیرتر از زمان مناسب با فرزندتان راجع به مسائل دوران بلوغ صحبت كنید، امكان دارد برای او شرایطی پیش بیاید كه دچار ترس یا اضطراب ناشی از این تغییرات (به دلیل عدم آگاهی) شود میتوانید كتاب‌های مناسبی نیز در اختیار كودكتان قرار دهید تا راجع به دوران بلوغ، اطلاعات بیشتری كسب كند.
مراقب رفتارها و عكس‌العمل‌های خود باشید
اگر نوجوانتان موهای خود را به شكلی عجیب درمی‌آورد یا لاك سیاه به ناخن‌های خود می‌زند یا لباس‌های عجیب و غریب می‌پوشد، قبل از داد و فریاد و مخالفت فكر كنید. بدانید كه نوجوان می‌خواهد والدین خود را دچار شوك كند پس یكسری اعمال زودگذر كه معمولا بی‌ضرر هستند از خود بروز می‌دهد.
پس بهتر است به جای حساسیت نشان دادن در مورد مسائل زودگذر حواس خود را روی رفتارهای پرخطری مانند مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها یا دوستی با افراد ناصالح، جمع كنید تا مانع از آنها شوید.
به خلوت فرزندتان احترام بگذارید
بسیاری از والدین با این موضوع مشكل دارند و فكر می‌كنند كه باید در جریان هر كاری كه فرزندشان انجام دهد، قرار گیرند.
اما برای این كه به فرزندتان كمك كنید باید استقلال او را به رسمیت شناخته و به فضای خصوصی او احترام بگذارید.
البته اگر متوجه مشكلی شدید حتما باید دخالت كرده و مشكل را حل كنید، اما در حالت عادی بهتر است از دور نظاره‌گر باشید. نباید انتظار داشته باشید كه فرزندتان تمامی افكار و اعمال خود را با شما در میان بگذارد.البته باید به عنوان والدین بدانید كه او كجاست و با چه كسانی وقت خود را سپری می‌كند، اما دانستن تمامی جزئیات لازم نیست
از آنچه فرزندتان میخواند یا می‌بیند، آگاه باشید و بدانید كه از طریق اینترنت با چه كسانی در ارتباط است. در این صورت میتوانید از بروز مشكل جلوگیری كنید
آنچه فرزندتان می‌بیند یا میخواند را كنترل كنید
برنامه‌های تلویزیونی، كتاب‌‌ها، مجلات و فیلم‌ها، اینترنت، همه و همه دنیای وسیعی از اطلاعات در اختیار فرزند شما قرار می‌دهد.
از آنچه فرزندتان میخواند یا می‌بیند، آگاه باشید و بدانید كه از طریق اینترنت با چه كسانی در ارتباط است. در این صورت میتوانید از بروز مشكل جلوگیری كنید.
او را بیش ازحد تنها نگذارید
اشتغال والدین در بیرون از منزل خارج از حد متعارف موجب کاهش کمیت کانون خانواده، آسیب و تعارض و اختلال در نقش والدین و از همه مهتر یکی از پیامدهای بزهکاری فرزندان می شود.
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 24-05-1394, 00:37 بازدیدها : 996
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
